Fan o’qituvchisi: D.SH.Abdullajonov Kokand Universitty
2023 Fanga kirish. Tarmoqlar va tarmoqlarga kirish 05
1. Kirish.
2. Tarmoqning xususiyatlari
3. Xostlar, ish stantsiyalari va serverlar
4. LAN, MAN, WAN
5. Tarmoqlarning turlari
6. Extranet, Internet va Intranet
Ushbu mavzuda quydidagillar bayon etilgan: MAVZUNI O‘RGANISH NATIJASIDA SIZ......
Axborot texnologiyalari, dastur, avtomatlashtirilgan dasturiy ta’minot kabi tushunchalarga ega bo‘linadi, ta’lim jarayonida foydalaniladigan texnologiyalar va dasturlar haqida umumiy tushunchalardan tortib, yo‘nalishidan kelib chiqib o‘rganiladigan dasturlarni o‘zlashtirishlari mumkin. Qani unda darsni boshlimiz!
Dars maqsadi: Talabalarga ta’lim jarayonida va kelajakdan o‘z kasbi doirasidagi va jamiyatda kundalik foydalaniladigan dasturlardan hamda dasturiy vositalardan foydalanishni o‘rgatishdir!
Qo`qon Universiteti
Tarmoq texnologiyalari tarixiga sayoxat
- 1969 yilda Leonard Klienrock 3 ta talaba bilan interfeys va drayverlar ishlab chiqib ikkita kompyuterni bir - biri bilan ulab, ma’lumot almashishga erishishi kompyuter tarmog‘ini yaratilishiga asos bo‘lgan. 4 oy o‘tib,
– ARPA net – 4 ta kompyuterni birlashtiruvchi tarmoq ishga tushdi.
-1971 yilda esa ikki katta universitet kompyuterlarini birlashtirishga erishdilar.
-1971 – tarmoqda 14 ta kompyuter. FTP – File Transmission Protocol (fayl uzatish protokoli) qabul qilindi.
Tarmoq tashkil etilishining eng yuqori rivojlanish yillari
• 1982 – ARPA net ikkiga bo‘lindi. Milnet (Military net – harbiy tarmoq) va Internet (tarmoqlararo tarmoq).
• 1983 – TCP/IP – Transmission Control Protocol/Internet Protocol tarmoqlar orasida ma’lumotlarni almashish protokoli Internet uchun asos qilib olindi.
Qo`qon Universiteti
• 1972 – Larry Roberts tomonidan elektron pochta uchun birinchi dastur yaratildi.
• 1974 – Tarmoqdagi kompyuterlarni bir-biri bilan bog‘lash uchun TCP – Transmission Control Protocol taklif qilindi.
Internet tarixiga nazar tashlaymiz
- 1983 yilda - Internet tashkil etildi.
-1984 – Internetda domenlarni nomlash tizimi (Domain Name System) joriy qilindi.
-1986 – Tezligi 56 kb/s bo‘lgan birinchi internet magistrali ishga tushdi.
- 1991 yil 6-avgust– Tim Berners-Lee tomonidan World Wide Web (butun olam to‘ri)ga asos solindi. Internet hozirgi ko‘rinishga ega bo‘ldi.
• 1994 – Yahoo kompaniyasiga asos solindi.
• 1995 – birinchi veb brauzer Netscape Navigatorsotuvga chiqarildi.
• 1996 – Google loyihasi ish boshladi.
• 1999 – yirik shaharlarda DSL liniyalari orqali internetga ulanish ommaviylasha boshladi.
• 2007 – Mobil internet ommaviylashdi. Apple iPhone ommaviy ravishda sotila boshlandi
Tarmoq texnologiyalari
Tashkilotlarda kundalik faoliyatini amalga oshirish uchun foydalanadigan ko‘plab tarmoq tartiblari mavjud. Tarmoq administratori sifatida ma'lumotlarning to‘g‘ri uzatilishini ta'minlash uchun barcha turdagi simli va simsiz tarmoq topologiyalari bilan tanishib chiqishlari kerak. Tarmoq topologiyasi
Topologiya – Asosan, tarmoqning topologik tuzilishi fizik yoki mantiqiy jihatdan tavsiflanishi mumkin, tarmoq topologiyasining quyidagi koʻrinishlari mavjud: