Axborotli - tarmoq orqali uzatiladigan axborot oqimlarining yoʻnalishini tavsiflaydi
Mantiqiy - signalning fizik topologiya doirasidagi harakatini tavsiflaydi.
Fizik - tarmoq tugunlari orasidagi haqiqiy joylashuv va ulanishlarni tavsiflaydi.
Almashinuv boshqaruvi - tarmoqdan foydalanish huquqini oʻtkazish prinsipi.
Halqali va Yulduzsimon topologiya Halqa“ topologiyasiga ega boʻlgan tarmoqda barcha tugunlar aloqa kanallari orqali ma’lumotlar uzatiladigan ajralmas halqa(zanjir)ga ulanadi. Bir shaxsiy kompyuterning chiqishi boshqa shaxsiy kompyuterning kirishiga ulanadi.
Halqa topologiyasi Yulduz topologiyasi tarmoqlarining afzalliklari:
Тarmoq alohida shaxsiy kompyuterlarning ishdan chiqishiga va alohida shaxsiy kompyuterlarning uzilishiga chidamli.
Yulduz topologiya Shina (bus) va Mesh topologiyasi Ushbu turdagi topologiyada barcha ish stansiyalari(bus yoki magistral deb ataladi) umumiy bir kabelga parallel ulanadi. Signalning aks etishini oldini olish maqsadida kabelning uchlariga maxsus qurilmalar joylashtiriladi.
Magistral topologiyasi Mesh topologiyasi Ushbu topologiya ba’zi havolalarni olib tashlash orqali toʻliq bogʻlangan topologiyadan kelib chiqgan. U koʻp sonli kompyuterlarni ulash imkonini beradi.
Mesh (to’liq bog’langan) topologiya Tarmoq turlari
LAN
LAN (Local Area Network). Mahalliy hudud tarmog‘ining qisqa shakli bo‘lib, u kichik ofis binosi yoki maktab uchun mo‘ljallangan. Masofa 100 metrgacha, 10-100 tagacha foydalanuvchi.
WLAN
WLAN Ethernet qurilmasi va simsiz qurilmalar yordamida yaratilgan mustaqil tarmoqdir. Ma'lumotlarni uzatish radiochasuv signallari yordamida o‘tkaziladi.
Tarmoq turlari
WAN
Keng maydon tarmog‘i yoki WAN (Wide Area Network)- global kompyuter tarmog’I bo’lib, bu turli xil individual LAN-lar yordamida yaratilgan tarmoq. Millionlab foydalanuvchini o’zida birlashtiradi. (Internet)
MAN (Metropolitan Area Network) – Shahar qamrovidagi tarmoq. 1000 metr masofani o’zida qamrab oladi va 1000 ta foydalanuvchini o’ziga birlashtiradi. MAN odatda WAN dan kichik bo‘ladi, ISP va telekommunikatsiya xizmati provayderlari asosan undan foydalanadilar.
MAN
CAN
