Bugun butun jahonda texnologiyalar yuksalish cho’qqisida

Kolloksilinning turlari (markalari). 
Kolloksilin turli markalarda ishlab chiqariladi.
Masalan :

lakli kolloksilin – tarkibidagi azot miqdori 11,89 – 12,26 % ni tashkil etadi. 
Qovushqoqligi 0,98 – 2.2
o
Э (5,88 – 13,2 СП) . U laklar, emallar, gruntovkalar, 
shpatlovkalar va boshqa mahsulotlar ishlab chiqarishda ishlatildi. 

Linoniumli kolloksin - tarkibidagi azot miqdori 10,64 – 111,58 % ni tashkil etadi. 
Qovushqoqligi 1,4 – 2.8
o
Э (8,4 – 16,8 СП) . Undan qurilishlar uchun linoniumlar 
tayyorlashda foydalaniladi. 

Selluloidli kolloksilin - tarkibidagi azot miqdori 10,78 – 11,25 % ni tashkil etadi. 
Qovushqoqligi 1,5 – 2.5
o
Э (9,0 – 15,0 СП) . 
1-rasmda esa kolloksilinning sanoatda ishlab chiqarish sxemasi keltirilgan. 
 
 

---

20 
 
 
1-Rasm. Sanoatda kolloksilin ishlab chiqarishning texnologik sxemasi. 
 
Sellyuloza efirlari asosida olinadigan lak-bo’yoq materiallar 
Pardozlovchi tarkiblar tayyorlashda parda hosil qiluvchi modda sifatida 
nitrosellyuloza juda ko’p ishlatiladi. Avval aytib o’tganimizdek u yog’och va 
sellyulozasiga sulfat va nitrat kislotalar aralashmasi bilan ishlov berilgan reaksiya 
mahsulidir. Sellyulozaning nitratlari (efirlari) tarkibidagi azot miqdoriga qarab kolloksilin 
va piroksilinga bo’linishi haqida aytib o’tgan edik. Har xil gruntovkalar, loklar, emallar, 
selluloid, kinoplyonka, linoliumlar ishlab chiqarishda kolloksilin ishlatilatiladi. 
Sellyulozani nitrollash darajasi va ishlov berish usullariga qarab kolloksilinning hossalari, 
masalan, eritmalarining qovushqoqligi har-xil bo’lishi mumkin. Odatda lakli kolloksilin 
atsetondagi 2 % li eritmasining Engler viskozimetri bo’yicha aniqlanadigan qovushqoqlik 
qiymatlariga qarab quyidagi turlarga bo’linadi. 

---

21