Burchakli siljish elektromagnit datchiklari reja

Potensiometrik siljish o‘lchagichlar oraliq X yoki burchak a bo‘yicha siljishni o‘lchaydi va elektr signalga aylantiradi. Kirish signali oraliq X ga yoki a burchakka siljish bo‘lsa, oraliq X yoki a dagi , kuchlanish potensiometrik chiquvchi signal Uch bo‘ladi. Potensiometr U kuchlanishli manbaga ulanganda, qarshilik R orqali tok I o‘tadi. Agar surilgich S qarshilik R bo‘yicha X oraliqqa surilsa, undan chiquvchi signal quyidagicha aniqlanadi:

bu yerda,

SILJISHNI O’LCHAYDIGAN BIR TAKTLI POTENSIOMETR

rasm.
а – to’g’ri chiziq bo’yicha surgichli potensiometr;
б – burchak bo’yicha surgichli potensiometr.
Potensiometrning chulg‘ami bir tekis o‘ralgan va uni birlik oraliqlaridagi qarshiligi o‘zgarmas bo‘lsa, quyidagi tenglama o‘rinli bo‘ladi:
chiqish signali
bu yerda,
uzatish koeffitsienti, Rх —surilgich surilgan oraliqdagi qarshilik, R — potensiometr to’la qarshiligi

rasm. Ikki taktli potensiometrik datchik:
а – prinsipial sxemasi;
б – yuklamasiz rejimdagi statik xarakteristikasi
Potensiometrik sezgichlar ko‘pincha mashina va mexanizmlarning ma’lum kichik oraliqqa surilishini yoki burchakka burilishini o‘lchash uchun xizmat qiladi.

Potensiometrik sezgichlarning afzalligi ularning tuzilishining soddaligi, massasi va hajm o‘lchamlarining kichikligi, o‘zgarmas va o‘zgaruvchan tok manbalariga ulanishi mumkinligi, yuqori stabillikka egaligi va sozlash ishlarining soddaligidadir. Undagi surilma kontaktning mavjudligi uning ishonchli ishlashi va ish muddati kamayishiga sabab bo‘ladi. Sezuvchanligining yuqori emasligi va pog‘onali tavsifga egaligi bunday sezgichlarning asosiy kamchiligi hisoblanadi. Potensiometr chulg‘amining reaktiv qarshiligi hisobga olinmaydi.

Foydalanilgn adabiyotlar ro’yhati

• 
  Yusupbekov N.R., Muhamedov B.I., G ‘ulomov Sh.M. Texno­logik jarayonlarni boshqarish sistemalari. Texnika OO’Yu uchun darslik.- Т.: ,,O’qituvchi“, 1997. — 704 b.
  
• 
  Yusupbekov N.R., Igamberdiyev X.Z., Malikov A. Texno­logik jarayonlarni avtomatlashtirish asoslari.—Т.:ToshDTY, 2007.—237 b.
  
• 
  Artikov A. A., Musayev A.K., Yunusov I.I. Texnologik jarayonlarni boshqarish tizimi: 0‘quv qo‘llanma.—Т.:TKTI, 2002
  
• 
  Фарзане Н.Г. и др. Технологические измерения и приборы. М.: „Высшая школа“, 1989. — 456 с.
  

http://hozir.org