Buxgalteriya hisobi

Mustaqil ishlash uchun nazorat savollari

Pul mablag‘lari va hisob-kitoblar hisobining asosiy vazifalari nimalardan iborat?

2. 
   Pul mablag‘lari va hisob-kitoblar hisobining asosiy vazifalari nimalardan iborat?
   

3. Kassa operatsiyalarini hujjatlashtirish tartibini aytib bering?

4. Pul mablag’larini inventarizatsiya qilish tartibini tushuntiring?

5. Kassaga pul mablag‘larining kirimi va ularning chiqimi qanday hujjatlar bilan rasmiylashtiriladi?

6. Yo’ldagi pul mablag’lari deganda nimani tushunasiz?

7. Valyuta operatsiyalari bilan bog’liq xo’jalik jarayonlari qanday aks ettiriladi?

8. Pul ekvivalentlari va ularning hisobini yuritish tartibini izohlang.

Qaydlar uchun

Qaydlar uchun

Qaydlar uchun

Qaydlar uchun



12 -MAVZU. Mol etkazib beruvchilar, pudratchilar, xaridor va buyurtmachilar bilan hisob-kitoblar hisobi
Reja:
12.1. Mol etkazib beruvchilar bilan bo‘ladigan hisob-kitoblar hisobi
12.2. Хaridorlar bilan bo‘ladigan hisob-kitoblar hisobi
12.3. Hisobdor shaxslar bilan bo‘ladigan hisob-kitoblar hisobi
12.4. Kredit operatsiyalari bo‘ladigan hisob-kitoblar hisobi


12.1. Mol etkazib beruvchilar bo‘ladigan hisob-kitoblar hisobi

Debitor qarz har doim boshqa tashkilotlarning aktivlariga qilingan da’vo bo‘lib hisoblanadi. Debitor qarzi bilan bog‘liq bo‘lgan asosiy buxgalteriya operatsiyalari bo‘lib tan olish va baholash hisoblanadi. Debitor qarzlarini undirib olish imkoniyati – bu debitor qarzlarini o‘lchash va ularni hisobotiga ta’sir qiluvchi asosiy masaladir. Undirib olish imkoniyati qarz aks ettirilganligiga (tan olish tamoyili) va uning summasiga (baholash tamoyili) ta’sir qiladi. Buxgalteriya hisobi Milliy andozasining 2-soniga binoan xo‘jalik yurituvchi subektga daromadlarning kelib tushish ehtimoli bo‘lsa, ular alohida aks ettiriladi.

Turli debitor va kreditorlar bilan hisob-kitoblar quyidagi hollarda vujudga keladi: korxonaning o‘zidan yoki uning mehnat jamoasi a’zolaridan ijro varaqalariga asosan pul undiriladigan bo‘lsa; kommunal xizmati, turar joy haqi, turar joy bo‘lmagan xonalarni ijara haqlari bo‘yicha; mehnat jamoasi a’zolarining buyrug‘i bilan Xalq banki va boshqa joylarga pul o‘tkazish bo‘yicha. Da’volar va korxonaga etkazilgan moddiy zararlarni undirish bo‘yicha hisob-kitoblar 4860 «Da’volar bo‘yicha olishga doir schyotlar», 4730 «Xodimlarning moddiy zararni qoplash bo‘yicha qarzlari» schyotlarida hisobga olinadi.
Bundan tashqari, turli debitorlar tarkibida moliyalanadigan va operativ lizinglar bo‘yicha olinadigan to‘lovlar, olinadigan foizlar va dividendlar, royalti va gonorar bo‘yicha olinadigan schyotlar va boshqa shaxslarning qarzlari (joriy qismi) hisobga olinadi. Bu operatsiyalarning hisobi 4800 «Turli debitorlar qarzlarini hisobga oluvchi schyotlar» schyoti tarkibidagi tegishli (4810, 4820, 4830, 4840,4850,4860 va 4890) schyotlarda aks ettiriladi.
Korxonaning turli kreditorlardan bo‘lgan qarzlari tarkibiga moliyalanadigan va operativ lizinglari bo‘yicha to‘lanadigan summalar, to‘lanadigan foizlar, royalti va gonorarlar bo‘yicha qarzlar, da’volar bo‘yicha to‘lanadigan schyotlar, hisobdor shaxslardan bo‘lgan qarzlar va boshqa majburiyatlar kiradi. Bunday operatsiyalarning hisobi 6900 – «Turli kreditorlarga bo‘lgan majburiyatlarni hisobga oluvchi schyotlar» schyoti tarkibidagi tegishli (6910, 6920, 6930, 6940, 6950, 6960, 6970 va 6990) schyotlarda aks ettiriladi.