6- topshiriq. T-sxema bo‘yicha og’zaki va yozma nutqning xususiyatlarini
solishtiring.
Og’zaki nutq
Yozma nutq
Nima uchun hozirgi
kunda kitob o'qishga
qiziqish kamayib
bormoqda?
Nima uchun?
Nima uchun?
Nima uchun?
Nima uchun?
Nima uchun?
2-mavzu. RASMIY-IDORAVIY USLUB.
ISH YURITISH TILI VA USLUBI. HUJJAT TURLARI VA
XUSUSIYATLARI.
Rasmiy-idoraviy uslub va uning xususiyatlari
Adabiy tilning yozma rasmiy shakliga xos bo‘lib, muayyan nutqiy
qolip, qat’iy odat tusiga kirib qolgan shakllarga ega bo‘lgan
nutq uslubi
rasmiy uslub sanaladi. Barcha qonunlar, Prezident farmonlari va hukumat
qarorlari,
turli hujjatlar, ish qog‘ozlari, idoralararo yozishmalar va shu kabilar
rasmiy-idoraviy uslubda yoziladi. Rasmiy-idoraviy uslubda gaplar ixcham va aniq
bo‘ladi.
Bu uslubda qaror qilindi, inobatga olinsin, ijro uchun qabul qilinsin,
tasdiqlanadi kabi qoliplashgan so‘zlar va so‘z birikmalari keng qo‘llaniladi. Bu
uslub
muayyan nutqiy qolip, qat’iy odat tusiga kirib qolgan shakllarga ega
bo‘lgan nutq uslubidir.
Bu uslub, shuningdek, davlat arboblari o‘rtasidagi
diplomatik
munosabatlarda, idora, korxona, muassasalarning rasmiy ish yuritish
jarayonlarida, shaxslarning ariza, tilxat, ishonch qog‘ozi
singari ish yuritish
qog‘ozlarida qo‘llaniladí.
Rasmiy uslub yozma shaklda ro‘yobga chiqadi. U har qanday tasviriy
vositalardan, obrazlilikdan xoli bo‘ladi. Bunday uslubda tilning ikki vazifasi -
axborot uzatish va da’vat etish, buyurish vazifasi amalga oshadi.
Rasmiy uslubga xos har qaysi hujjat turining o‘ziga
xos leksik,
grammatik xususiyatlari mavjud. Rasmiy ish qog‘ozlarining sintaktik tuzilishi
qat’iy qoliplarga bo‘ysunadi.
Dostları ilə paylaş: