MK = monetazitsiya koefitsienti
M2 = pul agregati
Taraqqiy etgan mamlakatlarda naqd pulsiz hisob-kitoblar
tizimining
rivojlanganligi
naqd
pullarga
bo`lgan
talabning
kamayishiga olib keldi. Bu esa pul aylanmasi tarkibida naqdsiz yuqori
va barqaror darajada saqlash imkonini beradi.
TBS-KST-MKTS PM =
PAT PM = pul massasi
MKTS = muddati kelgan to`lovlar summasi
TBS = tovarlar bahosi summasi
KST = kreditga sotilgan tavorlar summasi
PAT = Pul aylanmasi tarkibi
Naqd pulsiz pul aylanishi – banklarda pul mablag’larini
to`lovchilar va oluvchilarning hisobvaraqlari bo`yicha yozuvlar
yordamida yoki o`zaro talablarni hisobga olish yo`li bilan amalga
oshiriladigan pul aylanishidir.
Naqdsiz pul aylanmasi quyidagi printsiplar asosida tashkil
etiladi:
1.
Naqdsiz pul aylanmasining me`yoriy huquqiy asoslarining
mavjudligi. O`zbekistonda naqdsiz pul aylanmasining qonunchilik
asoslari bo`lib quyidagilar hisoblanadi:
-O`zbekiston Respublikasining Fuqarolik kodeksi
-O`zbekiston Respublikasining Markaziy banki to`g’risidagi
qonuni
-O`zbekiston Respublikasining banklar va bank faoliyati
to`g’risidagi qonuni
2. Naqd pulsiz hisob kitoblarni asosan banklarda ochilgan hisob
raqamlar orqali o`tkazilishi.
Mijozlar hisob raqam ochishda banklarni erkin tanlash huquqiga
ega. Barcha naqdsiz to`lovlar to`lovchining joriy hisob raqamidagi pul
mablag’lari hisobidan amalga oshiriladi.
Amaliyotda bir tijorat bankining mijozi ikkinchi bir tijorat
bankining mijozi foydasiga naqd pulsiz to`lovni amalga oshiradi. Bir
bankdan 2-bankka o`tayotgan to`lovlar banklarning Nostro vakillik
raqamlari orqali o`tadi. Banklarning 2 turdagi nostro vakillik hisob
raqamlari mavjud:
