49
oʻrganilayotgan asarning audio variantini eshittirsa, oʻquvchida
qiziqish ortadi. Audiokitobni eshitish juda qulay ekanligiga oʻzlari
ishonch hosil qilishadi. Mustaqil eshitilgan audiokitoblar yuzasidan
qisqa muddatli suhbat tashkillashirilsa, lugʻatni boyitish samaradorligi
yanada ortadi.
Yodlash
. Boshlangʻich sinf oʻqish darslarida berilgan she’r, maqol,
topishmoq, tez aytishlarni yod oldirish, oʻquvchilar soʻz boyligini
boyitish imkoniyatini oshiradi, bunda oʻquvchining passiv lugʻatidagi
koʻplab soʻzlar faol soʻzlarga aylana boradi. Ma’lumki, biror narsani
eslab qolishning eng yaxshi usuli - bu takrorlash, shuning uchun
darsdan tashqari boʻsh vaqtlarda ularning yod olgan she’rlarini, mustaql
oʻqigan asarlarining mazmunini takrorlatib turish lugʻat boyligini
takomillashitirishda juda foydali boʻladi.
Yangi soʻzlarni oʻrganish.
Oʻquvchining soʻz boyligini faqat bitta
tildagi soʻzlar bilan cheklab boʻlmaydi. Ingliz, rus va boshqa har
qanday tilni oʻrganish soʻz boyligini bir vaqtning oʻzida bir nechta
yoʻnalishlarda kengaytirishga yordam beradi. Bunda oʻqish darslarini
ingliz, rus tillari bilan integratsiya qilish nazarda tutiladi. Asar
mazmunida keltirilgan ayrim soʻzlarning rus, ingliz tillaridagi
muqobillarini ham oʻrgatib borish foydadan holi boʻlmaydi.
Kundalik yuritish.
Kundalik yuritishga odatlantirish biroz
murakkablik tugʻdiradi. Oʻquvchilarni kundalik yuritishga oʻragtishni
eng sodda ishdan boshlash kerak. Buning oddiy usuli oʻqish darslarida
oʻrganilgan yangi asar haqida oʻz fikrini, unga yoqqan va yoqmagan
jihatlarini yoki asar haqidagi taassurotini qisqa qilib yozib qoʻyishga
odatlantirishdir. Kundalik yozish jarayonida oʻquvchilar oʻz fikrlarini
tizimlashtirishga, yangi soʻzlardan foydalanishga harakat qilishadi.
Natijada ularning lugʻat boyligi ortib, takomillashib boradi.
Oʻqish.
Veb-saytlar, kitoblar, gazeta va jurnallar nafaqat ma’lumot
manbai, balki soʻz boyligini toʻldirish vositasi sifatida ham xizmat
qiladi.
Dostları ilə paylaş: 
