Buxoro davlat universitetining pedagogika instituti pedagogik ta

Qolmadi yo‘lida chun
aslo makon, 
Qildi makon bodiyai lomakon.
20
Ushbu misra X tomlik To‘la asarlar to‘plamining 6-jildi va ilmiy-tanqidiy 
matnda quyidagidek keltirilgan: 
Qolmadi chun yo‘lida 
aslo makon, 
Qildi makon bodiyai lomakon.
21
“Hayrat ul-abror” dostonini tahlil qilish davomida asarning so‘z ta’rifi bilan 
bog‘liq quyidagi baytlarida nashriy tafovutlarga duch kelamiz: 
Gar xud erur xanjari po‘lod til, 
Suftidag‘i
injulari so‘zni bil 
22
Agar til bamisoli bir po‘lat xanjar bo‘lsa, so‘z unga qadalgan injulardir 
mazmunidagi ushbu misra XX jildlik Mukammal asarlar to‘plamidan o‘rin olgan 
doston matnida quyidagidek keltirilgan: 
Gar xud erur xanjari po‘lod til, 
Sufti dog‘i
injulari so‘zni bil.
23
Nashrlardagi har xillikni yuzaga keltirgan so‘z “suftidag‘i” bo‘lib, bu xatolik 
To‘la asarlar to‘plamidagi doston matnida “sufti dog‘i” tarzida tuzatilgan. 
Asarning ilmiy-tanqidiy matnida ham ushbu so‘z “sufti dog‘i” tarzida keltirilgan. 
Agar bu so‘z “suftidag‘i” bo‘lganda tanqidiy matnda”dol”harfidan so‘ng “alif” 
yozilmagan bo‘lar edi. 
Bois o‘lub shah so‘zi bedodg‘a, 
Tuhmat o‘lub 
o‘rtag‘a
jallodg‘a 
24
20
Алишер Навоий. Мукаммал асарлар тўплами.7 том. – Тошкент. “Фан”.1991. 47б. 
21
Alisher Navoiy. To`la asarlar to`plami. 6-jild. Toshkent. 2012. 38-bet. 
22
АлишерНавоий. XVтомлик асарлар тўплами.6 том. – Тошкент. “Бадиий адабиёт”.1965. 15б. 
23
Алишер Навоий. Мукаммал асарлар тўплами.7 том. – Тошкент. “Фан”.1991. 58б 
24
Алишер Навоий. XVтомлик асарлар тўплами.6 том. – Тошкент. “Бадиий адабиёт”.1965. 15б. 

---

24 
Yuqoridagi baytdagi “o‘rtag‘a” so‘zi Mukammal asarlar to‘plami va To‘la 
asarlar to‘plamidagi doston matnida 
”o‘rtada”
tarzida ifodalangan. Bayt 
mazmunini sharhlashda ham albatta bu tuzatish o‘rinli ekanligiga guvoh bo‘lamiz. 
Asar ilmiy-tanqidiy matnida ham bu so‘z “o‘rtada” holida kelgan. 
Borchasidin