4
amaliyotga hamda o‘quv jarayonlariga qo‘llanishi bo‘yicha eslatma” va
”Bitiruv malakaviy ishi va magistrlik dissertasiyalarini tayyorlashga
tavsiyalar” asosida ishlab chiqilgan.
Uslubiy ko‘rsatma bitiruv malakaviy ishini bajaruvchi talabalar
uchun mo‘ljallangan bo‘lib, unda bitiruv
malakaviy ishini bajarish
uchun qo‘yiladigan talablar va kerakli ma’lumotlar bayon etilgan.
Bitiruv malakaviy ishiga qo‘yiladigan umumiy talablar.
Zamonaviy tarixchi keng qamrovli bilimlarga ega bo‘lishi, nazariy
bilimlarni amaliy vazifalar bilan bog‘lay olishi va o‘z tanlagan sohasi
bo‘yicha haqiqiy bilimdon bo‘lishi lozim. Bu maqsadga erishish
talabadan o‘z ustida tinmay ishlashni, nazariy va amaliy bilimlarini
doimiy ravishda boyitib borishni, ishlab chiqarish iqtisodiyoti, uni
oqilona tashkil etish va boshqarish ko‘nikmalarini
chuqur
o‘zlashtirishni talab qiladi.
Kadrlar tayyorlash Milliy dasturi va «Ta’lim to‘g‘risida»gi Qonun
talablaridan kelib chiqib, har tomonlama barkamol va bilimdon kadrlarni
tayyorlashda ta’limning ko‘p qirrali va turli xil usullaridan (ma’ruzalar
o‘qish, amaliy mashg‘ulotlar va seminarlar o‘tkazish, ishbilarmonlik
o‘yinlari va keyslar yechish, ilg‘or pedagogik va axborot
texnologiyalarini o‘quv jarayoniga keng qo‘llash, talabalarning mustaqil
ta’lim olishlariga sharoitlar yaratish, ishlab chiqarish va bitiruv oldi
amaliyoti o‘tash, kurs ishlari va bitiruv malakaviy ishlari yozish) unumli
foydalanish talab etiladi.
Bitiruv malakaviy ishi – oliy o‘quv yurti bakalavriatida talabalarni
o‘qitishnining yakuniy bosqichidir. Bitiruv malakaviy ishida talabaning
oliy o‘quv yurtida o‘qish davomida to‘plagan barcha nazariy va amaliy
bilimlari yuzaga chiqadi, talabaning nazariy
bilimlar bilan qurollanish
darajasi, uning olgan bilimlari va ko‘nikmalarini ilmiy-ishlab chiqarish
vazifalarini yechishga qay darajada qo‘llay olishi namoyon bo‘ladi.
Bitiruv malakaviy ishini bajarish talabadan universitetda olgan nazariy
va amaliy bilimlardan foydalanishni talab etadi, talabaning o‘qish
davomida olgan bilimlarini umumlashtirishga, chuqurlashtirishga va
mustahkamlashga, ularni amaliyotga qo‘llashga imkon beradi.
Bitiruv malakaviy ishida aniq bir amaliy vazifani yechish vazifasi
qo‘yilishi muhimdir. Bitiruv malakaviy ishida bir yoki bir-biri bilan
bog‘langan bir nechta masalalarni chuqur tadqiq etish va tegishli
tavsiyalarni ishlab chiqish talabaning muammoni mustaqil ko‘ra bilishi
va hal eta olishga qodirligini ko‘rsatadi.
Bitiruv malakaviy ishi xalq
5
ta’limini rivojlantirish , uni tashkil etish, rejalashtirish va boshqarishga
oid texnik, texnologik, nazariy-amaliy va sosiologik tadqiqotlarni
qamrab olishi, muammolarni hal etish yo‘llari ko‘rsatilgan ilmiy
asoslangan xulosalar va takliflarga ega bo‘lishi lozim.
Bitiruv malakaviy ishining
sifati uning ilmiyligi, tanlangan
mavzuning dolzarbligi, talabaning mustaqil ishga ijodiy yondoshish
ko‘nikmalarini namoyon qila olishi bilan baholanadi.
Bitiruv malakaviy ishini bajarilish darajasi, sifat va undan ko‘rib
chiqilgan masalalarning qanday darajada o‘zlashtirilganligiga ko‘ra
Davlat Attestasiya komissiyasi bitiruv malakaviy ishi muallifiga tegishli
ixtisoslikni berish to‘g‘risidagi qaror qabul qiladi.
Bitiruv
malakaviy
ishini
bajarish
jarayonida
talabalar
quyidagilarga e’tibor berishi lozim:
- voqyelikni o‘rganish va anglashning ilmiy usullaridan boxabar
bo‘lish;
- mamlakatimizda amalga oshirilayotgan tub o‘zgarishlarning
mohiyati va mazmunini chuqur anglash, davlatning oliy va o‘rta ta’lim
sohasidagi siyosati tamoyillari bilan
yaqindan tanishish;
- kadrlar sifatini yaxshilash va bu yo‘nalishdagi isloh qilish zarur
bo‘lgan omillar borasida qabul qilingan Prezident farmonlari, Vazirlar
Mahkamasining qarorlari, me’yoriy-huquqiy hujjatlarni o‘rganib
chiqish;
- ilmiy adabiyotlar va boshqa manbalar orqali o‘rganilayotgan
masalaning mohiyatini chuqur anglab yetish;
- mustaqil ilmiy-tadqiqotlar olib borish uslubiyoti bilan tanishish;
- aniq bir mavzu misolida masalaning yechimini ochib berishga
xizmat qiladigan barcha ma’lumotlarni to‘liq yig‘ish
va qayta ishlash;
- ishda tadqiqotlar olib borishning turli ilmiy uslublardan
foydalangan holda ilmiy-tadqiqot muassasalari tavsiyalari, ilg‘orlar
tajribasi, mahalliy va xorijiy adabiyotlardan
unumli foydalanish;
- ishning ilmiy saviyasi yuqori bo‘lishiga, mavzuning yetarlicha
dolzarbligiga e’tibor berish;
-
o‘rganilayotgan masalani aniq ochib berish, ishda
ko‘chirmachilikka, keraksiz va ortiqcha ma’lumotlardan
foydalanishga
yo‘l qo‘ymaslik;
- boblar va bo‘limlarning mantiqan bog‘lanishiga e’tibor berish,
fikrlarni qisqacha bayon etish orqali ishning hajmi ortib ketishiga yo‘l
qo‘ymaslik;
6
- masalani aniq dalillar va raqamlar yordamida tahlil etish, o‘z
o‘rnida ishning mazmunidan kelib chiqadigan tavsiyalar va xulosalar
bera olish;
-
tavsiya
etilayotgan
yechimlarning
asoslanganligiga
va
samaradorligini baholash mezonlari bo‘lishiga e’tibor berish, ishning
faqatgina faktlarni quruq bayon etishdan iborat bo‘lib qolishiga yo‘l
qo‘ymaslik;
- ishda ko‘rgazmali vositalardan, ya’ni jadvallar, chizmalar,
diagrammalar va grafiklardan unumli foydalanish;
- mavzu ustida maqsadga yo‘naltirilgan va tizimga solingan ish
olib borish, bitiruv malakaviy ishini bajarish muddatlariga qat’iy rioya
etish.
Bitiruv malakaviy ishida taklif va muloxazalar, xulosalar va
amalga oshirilgan barcha natijalarning to‘g‘riligi va sifati uchun
talabalar ma’sul hisoblanadilar.
Dostları ilə paylaş: