Cı ildə İnsan Hüquqlarının Vəziyyətinə dair Ölkə Hesabatları
Yüklə 0,68 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
Hökum ət və bir müstəqil QHT ayrıca sığınacaq təşkil etmiş və burada insan alveri və məişət zorakılığının qurbanlarına yardım göstərilmiş və hüquqi məsləhət verilmişdir. Seksual qısnama: Seksual qısnama ilə bağlı qadağa hökumət tərəfindən nadir hallarda həyata keçirilmişdir. Ailə, Qadın və Uşaq Problemləri üzrə Dövlət Komitəsi qadınların problemləri ilə bağlı geniş fəaliyyət göstərmiş, o cümlədən seksual qısnama və məişət zorakılığı problemləri barədə m əlumatlılığın artırılmasına yönələn bir sıra konfranslar təşkil etmiş və bu cür tədbirlərə ev sahibliyi etmişdir. Reproduktiv hüquqlar: Cütlükl ər və fərdlərin öz uşaqlarının sayı, doğuşlar arasındakı məsafə və uşaq dünyaya gətirmə vaxtı barədə qərar vermək, özlərinin reproduktiv sağlamlıqlarını idarə etmək hüqu qu vardır və onların bunu həyata keçirmək üçün hər hansı ayrı-seçkilik, məcburiyyət və zorakılıq olmadan informasiya və vasitələrə çıxış imkanları olmuşdur. Hamiləlik əleyhinə vasitələr geniş yayılsa da, demoqrafik sorğular bu vasitələrdən istifadə səviyyəsinin aşağı olduğunu göst ərmişdir. Bəzi hallarda mədəni, tarixi və sosial iqtisadi amillərdən qaynaqlanan patriarxal normalar da qadınların reproduktiv hüquqlarını məhdudlaşdırmışdır Ayrı-seçkilik: Qadınlar formal olaraq kişilərlə bərabər hüquqlara malik olsalar da, cəmiyyətdəki ayrı- seçkilik problem olmuşdur. Kənd yerlərində ənənəvi sosial normalar və iqtisadi inkişafın aşağı olması qadınların iqtisadiyyatdakı rolunu məhdudlaşdırmış və gender ayrı-seçkiliyi səbəbindən qadınların öz qanuni hüquqlarını yerinə yetirməkdə çətinlik çəkmələri ilə bağlı məlumatlar olmuşdur. M əşğulluq zamanı qadınlara qarşı ayrı-seçkilik baş vermişdir (bax: bölmə 7.d.). Ailə, Qadın və Uşaq Probleml əri üzrə Dövlət Komitəsi qadınların hüquqları sahəsində məlumatlılığı artırmaq məqsədilə ictimai media kampaniyaları təşkil etmişdir. Cinsiyy
ətin gender əsasında seçimi. BMT-nin Əhali Fondunun məlumatına görə, ölkədə doğulmuş uşaqların cinsi nisbətinə görə hər 100 qız uşağına 114 oğlan uşağı düşür. Yerli mütəxəssislər cinsiyy ətin gender əsasında seçimi hallarının xüsusən kənd yerlərində daha geniş yayıldığı barədə m əlumatlar vermişlər. Ailə, Qadın və Uşaq Problemləri üzrə Dövlət Komitəsi bu problemlə bağlı maarifl əndirmə məqsədilə seminarlar və ictimai media kampaniyaları həyata keçirmişdir. Uşaqlar Doğuşun qeydiyyatı: Uşaqlar vətəndaşlığı ya ölkə daxilində doğulduqları zaman, ya da valideynl ərindən alırlar. Xəstəxana və ya klinikalarda baş tutmuş doğuşların qeydiyyatı müntəzəm şəkildə həyata keçirilmişdir. Evdə doğulmuş bəzi uşaqların (məsələn, qaraçı ailələri və ya yoxsul ail
ələr) qeydiyyatı aparılmamış və bu uşaqlarla əlaqədar vətəndaşlığın olmaması halı problem olmuşdur. Daxili İşlər Nazirliyi və Ədliyyə Nazirliyi insan alveri üçün həssas olan qruplara daxil olduğunu müəyyən etdikdən sonra sənədi olmayan uşaqları qeydiyyata alımışdır. T əhsil: Təhsil icbari, pulsuz və 17 yaşına qədər ümumi olsa da, yoxsul kənd yerlərində yaşayan böyük ail ələr bəzən oğlan uşaqlarının təhsilinə daha böyük önəm vermiş və qız uşaqlarını evdə işləmək üçün saxlamışlar. Bəzi kasıb ailələr məktəbə getmək əvəzinə uşaqlarını işləməyə və ya dil
ənçiliyə məcbur etmişlər. Ölkə UNESCO-nun "T əhsil Hamı Üçün " Qlobal Monitorinq Hesabatına
əsasən yetkinlik yaşına çatmış şəxslərin savadlılıq səviyyəsi və gender bərabərliyi indeksləri üzrə yaxşı göstəricilərə malik olsa da, il ərzində məktəbəqədər, ibtidai və aşağı sinif orta təhsil pilləsinə c əlb olunma proqnozları üzrə “hədəfdən çox uzaq” və yaxud “hədəfdən uzaq” qrupuna aid edilmişdir. Uşaq zorakılığı: Daxili İşlər Nazirliyi tərəfindən verilmiş məlumata əsasən il ərzində yetkinlik yaşına çatmamış şəxslərə qarşı 179 zorakılıq halı, o cümlədən azyaşlı qurbanlara qarşı altı zorlama halı, azyaşlıların cinsi aktlara məruz qaldığı 47 hal və iki fahişəliyə məcbur etmə halı qeydə alınmışdır. Nazirliyin m əlumatına əsasən qeyd olunan hallarla əlaqədar 139 nəfər məhkəməyə cəlb edilmişdir. Erk
ən və məcburi nikah: Qanunla qadınlar üçün nikah yaşı 18, yerli icra hakimiyyətinin icazəsi ilə isə 17 ola bil ər. Qanunda kişilər üçün nikah yaşı 18 müəyyən olunur. Qafqaz Müsəlmanları İdarəsi nikah yaşını 18 yaş müəyyən etmişdir, lakin bu fitvanın dini nikah razılaşmaları (kəbin və yaxud kəbin- nam ə) əsasında ailə quranlara o qədər də təsiri olmamışdır. Yetkinlik yaşına çatmayan uşaqları zorla nikaha məcbur etmə əməlinə görə Cinayət Məcəlləsində 3000-4000 manat c ərimə (1670-2220 ABŞ dolları) və yaxud dörd ilə qədər azadlıqdan məhrum etmə c əzası nəzərdə tutulmuşdur. BMT-nin xüsusi məruzəçisinin verdiyi məlumata əsasən yetkinlik yaşına çatmamış qızların zorla ərə verilməsi 2014-cü ildə problem olaraq qalmışdır və onların həyatlarına t əhlükə yaratmağa davam etmişdir. BMT-nin Əhali Fondunun 2014-cü il üzrə hesabatına əsasən qızların 12 faizi 18 yaşına çatmamış ailə qurmuşlar. QHT-l
ərin verdikləri məlumata əsasən erkən nikahların sayı artmağa davam etmişdir. Dini nikah razılaşmalarının tələblərinə uyğun olaraq ərə getmiş qızlar xüsusi narahatlıq doğurmuşdur, belə ki, bu kimi hallar hökum ətin nəzarətindən kənarda olmuşdur və boşanma zamanı arvada onun statusunun tanınması hüququnu verməmişdir. “Qadınlar Arasında Həmrəylik” İctimai Birliyi kişilərin azyaşlı arvadlarını ölkədə qoyaraq işləmək üçün Rusiyaya getmələri ilə bağlı çoxsaylı hallar barədə m əlumat vermişdir. Ail ə, Qadın və Uşaq Problemləri üzrə Dövlət Komitəsi erkən nikahın qarşısının alınması məqsədilə m əcburi köçkünlərin və qaçqınların yaşadıqları icmalarda fəaliyyətlər həyata keçirmişlər. Uşaqların cinsi istismarı: Pornoqrafiya qanunla qadağan edilir və onun istehsalı, yayılması və ya reklam edilm əsinə görə üç il azadlıqdan məhrum etmə cəzası müəyyən olunmuşdur. Yetkinlik yaşına çatmamış şəxslə cinsi əlaqədə olma “18 yaşına çatmış şəxsin 16 yaşına çatmamış şəxslə cinsi əlaqədə olması və yaxud cinsi xarakterli digər əməllər törətməsi” kimi müəyyən edilir və üç ilə qədər azadlıqdan məhrum etmə ilə cəzalandırılır. Azyaşlıların fahişəliyə (hər hansı azyaşlının əxlaqsız əməllərə cəlb olunması) cəlb edilməsinə görə üç ildən beş ilədək azadlıqdan məhrum etmə cəzası n əzərdə tutulur, lakin zorakılıq kimi ağırlaşdırıcı amillərin olması mümkün hökmün beş ildən səkkiz il ə qədər artmasına səbəb ola bilər. Bakıda fəaliyyət göstərən və küçə uşaqları ilə işləyən bir qrupun verdiyi məlumata əsasən bəzi hallarda oğlanlar və qızlar fahişəliklə və küçə dilənçiliyi ilə məşğul olmuşlar. M əcburi köçkün uşaqlar: Xeyli sayda qaçqın və məcburi köçkün uşaqlar aşağı həyat səviyyəsi şəraitində yaşamışlar. Bəzi hallarda bu uşaqların məktəbə getmək imkanları olmamışdır. Beyn
əlxalq uşaq oğurluğu: Ölkə Beynəlxalq Uşaq Oğurluğunun Mülki-Hüquqi Aspektləri üzrə 1980-ci ild
ə qəbul edilmiş Haaqa Konvensiyasına qoşulmamışdır. . Bax: Dövlət Departamentinin travel.state.gov/content/childabduction/en/legal/compliance.html səhifəsində yerləşən
Antisemitizm Hesablamalara əsasən ölkədə yaşayan yəhudi icmasının sayı 20 000-30 000 nəfər təşkil etmişdir. Antisemit h ərəkətlərlə bağlı hər hansı məlumat olmamışdır. İnsan alveri Bax: Dövl ət Departamentinin www.state.gov/j/tip/rls/tiprpt/
linkind
ə yerləşən "İnsan alveri üzrə hesabat". Əlilliyi olan şəxslər Fiziki, hissi, zehni v ə əqli əlilliyi olan şəxslərə qarşı məşğulluq, təhsil, hava nəqliyyatı və digər n əqliyyat vasitəsindən istifadə, tibbi xidmətlərə çıxış hüququ və ya digər dövlət xidmətlərinin təminatı zamanı ayrı-seçkiliyə yol verilməsi qanunla qadağan edilsə də, hökumət bu müddəaların effektiv şəkildə həyata keçirilməsini təmin etməmişdir. Məşğulluq sahəsində ayrı-seçkilik problem olaraq qalmışdır (bax: bölmə 7.d.). Əlilliyi olan uşaqların xəstə olduğu və digər uşaqlardan ayrılmalı və xüsusi müalicə müəssisələrinə yerl əşdirilməli olması kimi geniş yayılmış qavrayış mövcud olmuşdur, lakin müəyyən əlilliyi, məsələn, görm ə əlilliyi olan uşaqlar üçün xüsusi təhsil müəssisələri fəaliyyət göstərmişdir. Buna baxmayaraq mü əyyən əlilliyi olan, o cümlədən autizmdən əziyyət çəkən uşaqlara təhsillə bağlı yardım və yaxud h ər hansı müavinətlər verilməmişdir. Bir yerli QHT tərəfindən verilmiş məlumata əsasən ölkədə əlilliyi olan uşaqların sayı təxminən 60 000 nəfər təşkil etmişdir və bunlardan 6 000-10 000 nəfəri xüsusi ixtisaslaşmış təhsil müəssisələrində təhsil almış, yerdə qalanları isə evdə təhsil almışlar və yaxud ümumiyy ətlə təhsil almamışlar. Əlilliyi olan uşaqların məktəbə getmək imkanı tibbi komissiyanın qiym ətləndirməsi, əlilliyin növü, ailənin imkanları və fiziki strukturu və arzu olunan məktəb kimi bir sıra amillərdən asılı olmuşdur. Əlilliyi olan şəxslərin ictimai və ya digər binalara girişinin, informasiya v ə ya rabitə vasitələrinə çıxışının təmin olunması heç bir qanun tərəfindən tələb olunmur və bu şəxslərin əksər tikililərə daxil olması mümkün olmamışdır. Əqli və digər əlilliyi olan şəxslər üçün ayrılmış müəssisələrdəki şərait fərqli olmuşdur. Bəzi hallarda ixtisaslı işçilər, avadanlıq və təchizat məsələləri ilə bağlı çatışmazlıq olmuşdur. S əhiyyə Nazirliyi və Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi Nazirliyi əlilliyi olan şəxslərin hüquqlarının müdafi ə olunmasına cavabdehdir. Milli/İrqi/Etnik azlıqlar Erm
əni mənşəli vətəndaşlar məşğulluq sahəsində ayrı-seçkiliklə üzləşdiklərini bildiriblər (bax: bölmə 7.d.). B
əzi qruplar ayrı-ayrı hallarda ayrı-seçkilik hallarının baş verdiyini, onların öz ana dillərində d ərs demək imkanlarının məhdudlaşdırıldığını və yerli hakimiyyət orqanları tərəfindən incidildiklərini bildirmişlər. Bu qruplara cənubda talışlar, şimalda ləzgilər və Məhsəti türkləri və kürdlər daxil olmuşdur. Cinsi oriyentasiya v ə cinsi mənsubiyyətə görə zorakılıq, ayrı-seçkilik və digər pis rəftar halları Ayrı-seçkiliyə qarşı qanun mövcud olsa da, qanun konkret olaraq lezbiyan, homoseksual, biseksual, transseksual v ə interseksual (LGBTİ) fərdləri qeyd etmir. C əmiyyətdə cinsi oriyentasiya və cinsi mənsubiyyət zəminində dözümsüzlük, zorakılıq və ayrı- seçkilik problem olaraq qalmışdır. Bir yerli QHT-nin verdiyi məlumata əsasən cinsi oriyentasiya z əminində fərdi şəxslərə qarşı polis qəddarlığının baş verdiyi bir sıra hallar olmuşdur və qeyd olunmuşdur ki, bu hərəkətlərə görə məsuliyyət daşıyanlar dövlət orqanları tərəfindən araşdırılmamış v ə ya cəzalandırılmamışlar. LGBTİ fərdlərə qarşı ailə zəminində zorakılıq hallarının baş verdiyi və onların şəxsi Facebook hesablarına düşmənçilik məzmunlu yazılar yazıldığı barədə məlumatlar verilmişdir. Bir yerli təşkilatın verdiyi məlumata əsasən ilin ilk səkkiz ayı ərzində bir nəfər homoseksual v ə iki nəfər transseksual qətlə yetirilmişdir və bir nəfər transvestit intihar etmişdir. M ətbuat oktyabr ayında Bakı metrosunda bir qrup LGBTİ şəxslərə qarşı hücum olduğunu xəbər vermişdir. LGBTİ şəxslər cəmiyyətin qınaq hədəfi olmaqdan və yaxud qisasdan qorxaraq ayrı-seçkilik və yaxud pis r əftar hallarına qarşı hüquq-mühafizə orqanlarına rəsmi şikayət verməkdən imtina etmişlər. Bir QHT t ərəfindən verilmiş məlumata əsasən LGBTİ icmasına qarşı baş vermiş cinayət əməllərinin araşdırılmasına polis tərəfindən laqeydlik göstərilmişdir. LGBTİ şəxslərə qarşı cəmiyyətdə mənfi rəy formalaşmış və işə qəbul zamanı ayrı-seçkilik göst ərilmişdir (bax: bölmə 7.d.). İİV və QİÇS-lə bağlı ictimai qınaq Ölk
ədə demoqrafik və sağlamlıq göstəricilərinə dair aparılmış ən son sorğu (2006) göstərmişdir ki, qadınların 80 faizi və kişilərin 92 faizi İİV daşıyıcılarına qarşı ayrı-seçkilik yaradan mövqe nümayiş etdirmişlər. Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatının "Az
"ında (2014) qeyd olunmuşdur ki, İİV/QİÇS barədə ümumilikdə məlumatlılığın olmaması və ayrı-seçkilik yaradan münasib
ətlər yüksək səviyyədə qalmışdır. Bu məsələ Az ərbaycanın 2016 -2020-ci ill ər üçün İİV üzrə Milli Strateji Planında
əhatə olunur. BÖLMƏ 7. ƏMƏK HÜQUQLARI a. Birl
əşmək azadlığı və kollektiv sövdələşmə hüququ Qanun s
ərbəst birləşmək azadlığını, o cümlədən müstəqil həmkarlar ittifaqları yaratmaq və qoşulmaq hüququnu müəyyən edir. Həqiqi hərbi xidmət keçən şəxsi heyətin, polisin və rəhbər işçilərin həmkarlar ittifaqına qoşulması qadağan edilir. Qanun işçilərin kollektiv şəkildə sövdələşmək hüququnu n əzərdə tutur, lakin buna baxmayaraq həmkarlar ittifaqları əmək haqqı dərəcələri və iş şəraiti ilə bağlı səmərəli danışıqlar apara bilməmişlər, çünki əksər dövlət müəssisələrini hökumət t ərəfindən təyin edilmiş idarə heyətləri idarə etmişlər və bütün hökumət işçilərinin əmək haqları onlar t ərəfindən təyin olunmuşdur. Əksər işçilərin tətil keçirmək hüququ qanunla nəzərdə tutulur. Tətil keçirilməsi qadağan edilən işçi kateqoriyalarına aşağıdakılar daxildir: icraedici və qanunvericilik orqanlarının yüksək vəzifəli şəxsləri, hüquq-mühafiz ə orqanlarının əməkdaşları, məhkəmə işçiləri, yanğınsöndürənlər, səhiyyə, elektrik enerjisi, su t əchizatı, telefon, dəmir yolu və hava nəqliyyatına nəzarət edən işçilər. Qanun eyni zamanda h əmkarlar ittifaqlarına və əmək fəallarına qarşı ayrı-seçkiliyi qadağan edir və h əmkarlar ittifaqındakı fəaliyyətinə görə işdən qovulmuş işçilərin öz iş yerlərinə bərpa olunmasını t ələb edir. Tətilçilərə qarşı işdən qovma və ya yeni işçi ilə əvəz etmə kimi cəzalandırma tədbirlərinin görülm əsi qanunla qadağan edilir. Buna baxmayaraq ictimai nəqliyyatın işini pozan tətilçilər üç il ədək azadlıqdan məhrum etmə cəzasına məhkum edilə bilər. Az ərbaycan Həmkarlar İttifaqı Konfederasiyası (AHİK) ölkədə fəaliyyət göstərən yeganə həmkarlar ittifaqları konfederasiyası olmuşdur. Həmkarlar ittifaqının qeydiyyat prosesi bürokratik və vaxt aparan bir proses olmuşdur. AHİK müstəqil təşkilat kimi qeydiyyatdan keçsə də, bəzi işçilər bu t əşkilatın hökumətlə sıx bağlı olduğunu hesab etmişlər. AHİK-nın verdiyi məlumata görə Konfederasiya ilin əvvəlində 27 sahədə çalışan 1.6 milyon üzvü təmsil etmişdir. Hər hansı bir mü əssisənin AHİK-nın üzvü olub-olmamağından asılı olmayaraq Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi Nazirliyi t ərəfindən təyin edilmiş əmək müfəttişi həmin müəssisədən daxil olmuş əmək münasibətləri il ə bağlı şikayətləri araşdıra bilər. Birl əşmək azadlığı və kollektiv sövdələşmə hüququnu nəzərdə tutan qanunların tələbləri hökumət t ərəfindən effektiv şəkildə həyata keçirilməmişdir. Nəzərdə tutulan inzibati cəzalar hüquq pozuntularının qarşısını almağa kifayət etməmişdir. İnzibati və məhkəmə prosedurları uzun-uzadı yubanmalara v ə şikayətlərə səbəb olmuşdur. Müəyyən məhdudiyyətlər tətbiq olunmuşdur, belə ki, h əmkarlar ittifaqı yaratmaq və həmkarlar ittifaqı fəaliyyətlərinin həyata keçirilməsi hüququ üzərində bürokratik n əzarət artırılmışdır. Həmkarlar ittifaqlarının çoxu müstəqil olmamışlar və bəzi jurnalistlərin h əmkarlar ittifaqları istisna olmaqla, onların böyük əksəriyyəti hökumətlə sıx bağlı olmuşdur. Yerli və beyn əlxalq QHT-lərin iddialarına əsasən əksər sahələrdə çalışan işçilər öz hüquqlarını bilməmişlər v ə şikayət edəcəkləri halda cəzalandırılmaqdan qorxmuşlar. Bu daha çox dövlət sektorunda çalışan işçilərə şamil edilmişdir. Kollektiv əmək sazişləri çox vaxt formal xarakter daşımış və həyata keçirilməmişdir. Əmək qanunvericiliyi bütün işçilərə və müəssisələrə şamil edilsə də, hökumət ikitərəfli sazişlərlə bağlı danışıq aparmaqla transmilli müəssisələri səmərəli şəkildə bundan azad edə bilər. Məsələn,
hökum ət və transmilli enerji şirkətləri arasında imzalanmış Hasilatın Pay Bölgüsü Sazişləri işçinin h əmkarlar ittifaqında iştirakını nəzərdə tutmur. İşəgötürənlərin kollektiv sövdələşmə prosesinə mane olmala rı qanunla qadağan olunsa da, işəgötürənlər kollektiv sövdələşmənin effektivliyini azaldan f əaliyyətlərdə iştirak etmişlər, məsələn, subpodrat müqavilələri bağlamış və qısamüddətli əmək müqavil ələrindən istifadə etmişlər. Dövl ət Neft Şirkətinin 65 200 işçisinin Neft və Qaz Sənayesi İşçilərinin Həmkarlar İttifaqına üzv olması məcburi olmuşdur və onların həmkarlar ittifaqına üzvlük haqqı (hər bir işçinin əmək haqqının 2 faizi) s əlahiyyəti orqanlar tərəfindən əmək haqlarından avtomatik olaraq çıxılmışdır. Formal iqtisadiyyatda üstünlük t əşkil etmiş dövlət müəssisələrinin əksəriyyəti işçilərin əmək haqlarından üzvlük haqqı tutmuş, lakin bu üzvlük haqları həmkarlar ittifaqlarına çatmamışdır. Neftçilərin h əmkarlar ittifaqları üçün toplanılmış üzvlük haqqının dörddə biri rəsmən işəgötürənlər tərəfindən ittifaqın fəaliyyəti üçün “inzibati xərclərə” çıxılmışdır. Şəffaflığın olmaması ittifaq tərəfindən üzvlük haqlarının necə xərclənməsinin dəqiq müəyyən olunmasını qeyri-mümkün etmişdir. Həmkarlar ittifaqları və onların üzvlərinin bu məsələni araşdırmaq imkanları olmamışdır. Aprelin 2-d ə Bakıda yerləşən "Azimport" şirkətin işçiləri maaşlarının ödənilməməsi ilə bağlı etiraz aksiyası keçirmişlər. Etirazçıların bildirdiyinə görə, onlar bir ildən artıq şirkət tərəfindən şəhərdə binaların və obyektlərin təmir işləri üçün işlədilsə də, əmək haqlarını ala bilməyiblər. Maaşların öd ənilməməsi ilə bağlı ayrı-ayrı hallarda edilən şikayətlər çox zaman ölkənin müxtəlif yerlərində planlaşdırılmamış kiçik miqyaslı etirazlarla nəticələnmişdir. Məsələn, Azərinşaatservis MMC-nin işçiləri mətbuata tez-tez onların maaşlarının ödənilməməsi ilə bağlı şikayət etmişlər. b. M əcburi və ya icbari əməyin qadağan edilməsi Müharib ə şəraiti və ya hər hansı hökumət orqanının nəzarəti altında məhkəmə qərarının icra olunması halları istisna olmaqla məcburi və ya icbari əməyin bütün formaları qanunla qadağan edilir. Müvafiq qanunların tələblərinin icrası hökumət tərəfindən effektiv şəkildə təmin olunmamışdır. Resurslar v ə təftişlər adekvat olmamışdır. Qanun pozuntularına görə nəzərdə tutulan cəzalar, o cüml ədən azadlıqdan məhrum etmə pozuntu hallarının qarşısının alınması üçün ümumilikdə yetərli olmuşdur. Beynəlxalq Əmək Təşkilatının beynəlxalq əmək standartlarının tətbiqi barədə hazırladığı bir hesabatda hökum ət öz siyasi və ideoloji fikirlərini ifadə edənlərə qarşı cəza olaraq icbari əməkdən istifadəyə son qoymağa çağırılır. İl ərzində hakimiyyət paytaxtdan kənarda bir çox dövlət işçilərinə payızlıq pambıq yığımında iştirak etm
ək göstərişi vermişdir. Əməkçi miqrantlar müəyyən hallarda tikinti sənayesində məcburi əməyə m əruz qalmışlar. Uşaqların dilənçiliyə məcbur edilməsi problem olmuşdur və məişət köləliyi yeni yaranmaqda olan bir problem ə çevrilmişdir. Kişilər və oğlanlar bəzi hallarda (məsələn, tikinti sah əsində) ölkə daxilində məcburi əmək şərtlərinə məruz qalmışlar (bax bölmə 7. c). Daxili İşlər Nazirliyind ən bildirilmişdir ki, ilin ilk doqquz ayında beş məcburi əmək hadisəsi müəyyən edilmişdir. İl ərzində Daxili İşlər Nazirliyinin İnsan Alverinə Qarşı Mübarizə İdarəsi tərəfindən tikinti sahələrində v ə kənd təsərrüfatı sektorunda yoxlamalar həyata keçirilmiş, lakin əmək istismarı məqsədilə insan alverinin h ər hansı qurbanı müəyyən edilməmişdir. H əmçinin, bax: Dövlət Departamentinin www.state.gov/j/tip/rls/tiprpt/
linkind ə yerləşən "İnsan alveri üzr ə hesabat". c. Uşaq əməyinin qadağan edilməsi və minimum m əşğulluq yaşı Minimum m əşğulluq yaşı işin növündən asılıdır. Bir çox hallarda qanun uşaqların 15 yaşdan sonra işləməsinə icazə verir, 14 yaşında olan uşaqlar ailə bizneslərində və ya valideynlərinin razılığı ilə gündüz saatlarında, məktəbdən sonra, onların sağlamlığına təhlükə törətməyən işlərdə çalışa bil ərlər. 16 yaşına çatmamış uşaqlar həftədə 24 saatdan çox çalışa bilməzlər, 16 və ya 17 yaşlı uşaqlar isə həftədə 36 saatdan çox işləyə bilməzlər. Qanun 18 yaşına çatmamış uşaqların çətin və t əhlükəli iş şəraitində çalışmasını qadağan edir və uşaqların çalışmasının qadağan edildiyi xüsusi işlər və sahələri müəyyənləşdirir. Buraya zəhərli maddələrlə iş və yer altında olan işlər, gecə saatlarında, mədənlərdə, gecə klublarında, barlarda, kazinolarda və ya spirtli içkilərin verildiyi digər mü əssisələrdə olan işlər daxildir. Uşaq əməyi ilə bağlı qanunvericiliyin icrasına nəzarət Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi Nazirliyi t ərəfindən həyata keçirilir. Qanun əmək müqaviləsi olmadan fərdlərin işə götürülməsi hallarına görə Yüklə 0,68 Mb. Dostları ilə paylaş:
|