Çetin Kürşad akpinar, 1 Nilgün cengiZ

2. basamak tedavi: Fenitoin; uzun etkili olduğundan nöbet 

rekürrensini önlemektedir. İntravenöz yolla 0.9 NaCl solus-

yonu içinde verilmesi fenitoinin presipite olma riskinden 

dolayı daha güvenlidir. En az 18 mg/kg dozunda IV olarak 50 

mg/dk hızında verilmelidir. Nöbetin kontrol altına alınama-

dığı durumlarda 10 dakika sonra ek IV 5-10 mg/kg daha ve-

rilebilir. İkinci derecede kalp bloğu veya ciddi hipotansiyon 

durumunda kontrendikedir. Fosfofenitoin; IV veya IM şeklin-

de uygulanabilir ve plazmada yaklaşık 10 dakikada fenitoi-

ne dönüşür. Fenitoinde görülen flebitis, hipotansiyon daha 

az görülür. 20 mg/kg IV bolus verilebilir. Valproik asit (VPA); 

absans ve miyoklonik SE’de de etkilidir. 20-40 mg/kg dozun-

da IV bolus şeklinde 10-15 dakika içinde verilip, 10 dakika 

sonra 20 mg/kg ek doz verilebilir.

[60]

 Olgu çalışmaları VPA’nın 

SE’nin tüm tiplerinde etkili olduğunu göstermiştir.

[61,62]

 Le-

vetirasetam (LEV) IV 1000-3000 mg dozunda 2-5 mg/kg/

dk hızında verilmelidir.

[60]

 Son yıllarda yapılan çalışmalarda 

VPA’nın fenitoin kadar hatta fenitoinden daha etkili olduğu 

Epilepsi 2014;20(1):1-10

4

Status Epileptikus’un Güncel Tanı, Tedavi ve Etiyolojisi

5

mektedir. Dirençli SE’de birinci ve ikinci basamak tedavisin-

den sonra nazogastrik yolla uygulanabilecek levetirasetam, 

topiramat gibi antiepileptikler nöbet kontrolü sağlayarak 

anestezik ajan kullanılmasını önleyebilir.

[74,75]

 Güvenli veri-

ler olmamasına rağmen birinci ve ikinci basamak tedaviye 

yanıt vermeyen olgularda, ek ilaç dozu uygulamaktansa, 

başka bir antiepileptik eklenmesi daha uygun olacağı sa-

vunulmaktadır.

[7]

 DSE hastalarında 400-800 mg topiramat 

uygulanması ile %71 oranında nöbet kontrolü sağlandığı 

bildirilmiştir.

[76]

Yeni bir antiepileptik olan lacosamidin IV 200-400 mg do-

zunda 15-30 dakikada DSE tedavisinde kullanılabileceği 

bildirilmiştir.

[77]

 DSE tedavisinde barbitürat (tiopental veya 

pentobarbital) ve nonbarbitürat (propofol veya midazolam) 

anestezik ajanlar kullanılmaktadır.

Bir derlemede dirençli status epileptikus tedavisinde kul-

lanılan propofol, midazolam ve pentobarbital tedavilerinin 

birbirleri arasında prognoz açısından bir fark olmadığı gös-

terilmiştir.

[78]

 Anestezik ajanının devamlı infüzyon şekilde 

kullanılması gerektiğinden genellikle solunum desteklen-

meli ve kardiyovasküler moniterizasyon yapılmaldır. Çoğu 

yazar tarafından kullanılan anestezik ajanın EEG’de burst 

supresyon ya da izoelektrik çizgi elde edilecek dozda uy-

gulanmasını önermiştir.

[79,80]

 Bazı yazarlarda EEG’deki zemin 

aktivitesinin nöbet kontrolünün bir göstergesi olamayaca-

ğını savunmuşlardır.

[81]

 Barbitürat, propofol ve midazolam 

dirençli SE tedavisinde kullanılır ama midazolam ile EEG’de 

burst supresyon paterni elde etmek zordur.

[79]

 Tiyopen-

tal EEG’de burst supresyon paterni elde edilinceye kadar 

üç-beş dakika aralıklarla 5-7 mg/kg dozunda IV olarak 20 

saniyede uygulanmalıdır. 12-48 saat süreyle EEG’deki pa-

tern korunarak 3-5 mg/kg/h hızında ilaç verilmeye devam 

edilmelidir.

[60]

 Fenobarbital; etki başlangıcı hızlı ve diğer 

barbitüratlara göre daha uzun etkilidir. İntrakraniyal ba-

sıncı ve serebral kan akımını azaltıcı etkisiyle serebral me-

tabolizmayı koruyucu etkisi vardır. Başlangıç IV 20 mg/kg 

bolus ve infüzyon oranı 50 mg/dk dozundadır. Midazolam 

ve propofole göre daha etkiliyken, yan etki daha sıktır.

[60]

 

Midazolam: diğer benzodiazepinlere üstünlüğü, pH uygun 

olduğunda suda çözünebilmesidir. Fizyolojik pH da, yüksek 

lipofilik özelliktedir. İntranazal (0.2 mg/kg), bukkal (0.5 mg/

kg) veya IM (0, 2 mg/kg) yoldan uygulanabilir. Etkisi kısa sü-

reli olduğundan nöbet tekrarı olabilir. 0.2 mk/kg IV olarak 

maksimum 10 mg dozunda bolus şekilde verilip, 0.05-1 mg/

kg/saat dozunda infüzyona devam edilir. Propofol ve feno-

barbitale göre daha az hipotansiyon etkisi vardır.

[60]

 Propo-

fol antioksidan etkili, GABA reseptörlerini direk etkileyen ve 

NMDA reseptörlerini inhibe ederek kalsiyum akışını düzen-

leyen anestezi indüksiyonu ve yoğun bakımlarda sedasyon 

amaçlı kullanılan bir ilaçtır. Lipofilik özelliği sayesinde DSE 

tedavisinde etkili bir ajandır. 2-3 mg/kg IV olarak bolus şekil-

vurgulanmıştır. Fenitoin ve VPA arasında tolerabilite açısın-

dan bir fark olmadığı bildirilmiştir.

[63,64]

 Son yıllarda yapılan 

diğer bir randomize çalışmada fenitoin ve VPA’nın nöbetin 

başlamasından sonraki 20 dk içinde EEG ve motor aktivite-

de iki ilaçta da düzelme vardı ama istatistiksel farklılık yoktu. 

Nöbet sonrasındaki ilk 12 saatte tekrar bir nöbet aktivitesi 

gözlenmedi. İlk iki saatteki SE da sonuçlar istatistiksel olarak 

daha iyiydi. Fenitoin tedavisinin yetersizliğinde VPA başla-

nan olgularda ve VPA tedavisinin yetersizliğinde fenitoin 

başlanan olgularda sırasıyla %57 ve %40 oranlarında nöbet 

önlebilmiş ama aralarında istatistiksel farklılık yoktu. VPA ile 

tedavi edilen %8 olguda, fenitoinle tedavi edilen %4 olguda 

hipoventilasyon ve %12 hipotansiyon yan etki olarak görül-

dü.

[65]

 Diğer bir çalışmada da SE tedavisine yanıt açısından 

VPA ve fenitoin arasında bir fark olmadığı gösterilmiştir.

[66]

 

İkinci basamak tedavide fenitoin, VPA ve LEV’nin karşılaştı-

rıldığı bir çalışmada, VPA ve fenitoin arasında istatistiksel bir 

fark yok iken levetirasetam grubu daha başarısızdı.

[67]

 İkinci 

basamak tedavide ilk seçenek VPA veya fenitoin, daha sonra 

LEV veya lacosamid olmalıdır.

Levetirasetam ve lorazepamın karşılaştırıldığı bir çalışma-

da ise LEV, lorazepam kadar nöbeti sonlandırmada etkili 

bulunmuştur.

[68]

 LEV’nin, SE ikinci basamak tedavisindeki 

yerini değerlendiren, 334 olguyu içeren çalışmalar incelen-

diğinde (biri randomize ileriye yönelik, ikisi ileriye yönelik 

ve yedisi geriye dönük) nöbeti sonladırma etkisi %44-94 

arasında bulunmuştur. Bu oran geriye dönük çalışmalarda 

daha yüksekti. İleriye yönelik çalışmada levetirasetam dozu 

IV beş dakika içinde uygulanan 2500 mg dı. Knake ve ark.nın 

geriye dönük çalışmasında levetirasetam dozu 250 ile 1500 

mg arasındaydı.

[7,69-71]

 Yapılan çalışmalar SE tedavisinde i.v 

levetirasetam 3000 mg dozunda, 10 dakika içinde hızlı ve 

güvenli bir şekilde uygulanabilecek bir tedavidir. Olgularda 

ciddi yan etki gözlenmediği bildirilmiştir.

[71-73]

 Lacosamid ve 

levetirasetam’ın SE tedavisinde etkili olduğu gösterilmiştir. 

Epilepsi hastalığı olduğu bilinen SE olgusunda önceki ilaca 

ek bir antiepileptik ajan eklemektense kullanmış olduğu 

ilacın IV formu varsa vermek daha uygundur. Birinci basa-

mak tedaviden sonra uygulanan aralıklı bolus antiepileptik 

(fenitoin, VPA, LEV) tedavisinin başarısız olması durumunda 

devamlı infüzyon (midazolam, propofol, fenobarbital) teda-

visine geçilir. Eğer nöbet devam ederse başka bir antiepilep-

tik infüzyonu uygulanır.

[7]

Son yayınlarda SE tedavisi; Birinci basamak tedaviye (diya-

zepam, lorazepam veya midazolam gibi benzodiyazepinler) 

yanıt alınsın veya alınmasın, ikinci basamak tedavinin (fe-

nitoin, VPA, LEV) yükleme dozunda verilmesi olarak öneril-

mektedir.

3. basamak tedavi: İlk iki adım tedaviye ya da ilk uygulanan 

iki antiepileptik ilaca yanıt vermeyen olgular DSE kabul edil-

de verilip, 3-7 mg/kg/saat dozunda infüzyona devam edilir. 

Nöbet kontrol altına alınana kadar iki-üç dakikalık sürelerle 

1-2 mg/kg dozunda bolus şeklinde uygulanabilir.

[60,82,83]

 28 

çalışmanın değerlendirildiği bir derlemede fenobarbital, 

midazolam ve propofole göre daha etkili bulunmuştur. Ar-

teriyel hipotansiyon gibi yan etkiler midazolam (%77) ve 

propofol (%34) de daha sık gözlenmiştir. Mortaliteyi seçilen 

anetezik ajanının etkilemediği bildirilmiştir.

[78]

 Son çalışma-

larda IV klonazepam ve propofol kombinasyonu SE nöbet-

lerini %67 oranında durdumuş ve mortalite oranının %22 

olduğu saptanmıştır. Propofol infüzyonu ortalama 4.8 mg/

kg/h dozunda ve ortalama üç gün süreyle uygulanmıştır. 

Böylece diazepam kombinasyon tedavisi propofolün erken 

sonlandırılmasını sağlamıştır.

[84]

 Devamlı infüzyon nöbet 

sonlanmasından sonra 12-24 veya 24-48 saat daha devam 

edilmeli ve kademeli bir şekilde azaltılarak kesilmelidir. Eğer 

nöbet tekrarlarsa nöbet kontrolünden sonra tedavi dozu 

bir önceki veya daah yüksek bir doza çıkılıp, nöbet kontrolü 

sağlandıktan sonra nöbet sonlandırma süresi daha yavaş bir 

şekilde yapılmalıdır.

[7,47,85]

 Ketamin nonkompetatif NMDA re-

septör antagonistidir. Hayvan deneylerinde ilk 15 dakikada 

değil, bir saat sonra yani reseptör değişikliğinin olduğu geç 

dönemde etkili olduğu bildirilmiştir.

[86,87]

 Olgu sunumlarında 

dirençli SE’de faydalı olduğu hem yetişkin hem de çocuklar-

da gösterilmiştir.

[88-91]

 İntrakraniyal basıncı artırmayarak di-

rençli SE’de kullanılabilecek faydalı bir ilaçtır.

[92]

 Steroidlerin 

nöbeti önleme mekanizması tam olarak bilinmesede voltaj 

bağımlı kalsiyum kanallarını etkilediği düşünülmektedir.

[93]

 

DSE’de beyin ödemi gelişmekte ve nöbet kontrolü zorlaş-

maktadır. Olgu sunumları şeklinde steroidlerin nöbeti sıklı-

ğını azalttığı gösterilmiştir.

[94,95]

 Diğer tedavilerden farmako-

lojik olanlar; inhale anestezikler, immunmodulatörler (IVIG 

veya plazmaferez), nonfarmakolojik olanlar ketojenik diyet, 

hipotermi, elektrokonvulziv tedavi ve trankraniyal manyetik 

stimulasyondur.

[7]

4. basamak tedavi: İki haftalık sürede medikal tedaviye 

yanıt vermeyen olgularda cerrahi tedavi düşünülmektedir. 

Altta yatan patoloji fokal kortikal displazi gibi epileptojenik 

odağın tek olduğu olgular ise fokal rezeksiyon cerrahisi te-

davisinden fayda görmektedir.

[96]

 Vagal sinir stimülasyonu-

nun faydalı olduğu gösteren olgu sunumları şeklinde bildi-

riler vardır.

[97,98]

 Diğer cerrahi tedavi yaklaşımları; lobar veya 

multilobar rezeksiyon, hemisferektomi, korpus kallozotomi, 

multipl subpial rezeksiyon ve tekrarlayan düşük frekanslı 

kortikal elektriksel stimulasyondur.

[96]

 Literatürdeki olgular 

incelendiğinde en sık nöbet tipi fokal motor nöbetlerdi ve 

bu nöbetlerin tedavisinde fokal rezeksiyon uygulanmıştır.

[96]

Prognoz

Status epileptikus ciddi morbidite ve mortalite riski oluş-

turması nedeniyle hızla tanınıp tedavi edilmesi gereken bir 

tablodur. Eğer tanı ve tedavide gecikme olursa, tedaviye 

yanıt azalmakta nöronal hasar gelişme riski artmaktadır.

[13]

 

Deneysel hayvan modellerinde, uzamış elektrografik nö-

bet aktivitesinin beyin hasarı yaptığı gösterilmiştir.

[99]

 SE’nin 

prognozu altta yatan nedene, hastanın yaşına (>50 yaş), sta-

tusun tipi ve süresine bağlıdır. En yüksek mortalite semp-

tomatik nedene bağlı status olgularında görülmektedir. KSE 

mortalitesi farklı serilerde %9-21 arasında değişmektedir. 

Çocuklarda bu oran daha düşük iken, yaşlılarda daha yük-

sektir.

[100-103]

 NKSE, mortalitesi değişik çalışmalarda %18-52 

arasında değişmektedir. Ek hastalığı olanlarda, yoğun ba-

kımda izlenenlerde ve tanısı gecikenlerde bu oran artmak-

tadır.

[104-106]

 DSE’de mortalite oranı ise %23-61 arasındadır.

[81,84,107,108]

 NKSE’de nöronal hasar riski olmakla birlikte agresif 

tedavinin de kötü sonuçlarla ilişkili olduğu vurgulanmakta-

dır.

[109]

 SE kadın cinsiyet ve ilerleyici semptomatik etiyolojiye 

sahip olanlarda tekrarlama eğilimindeyken, parsiyel SE ve 

başlangıç tedavisine iyi yanıt veren olgularda SE tekrarla-

ması azdı.

[47]

 Prognozu özellikle altta yatan neden ve bilinç 

seviyesi etkilemekle birlikte en önemli prognostik faktör eti-

yolojidir.

[105,110]

 Hipoksi, iskemik veya hemorajik inme, santral 

sinir sistemi enfeksiyonları ve metabolik bozukluklar daha 

kötü prognoz ile ilişkiliyken epilepsi hastalarındaki düşük 

antiepileptik ilaç kan düzeyi, alkol ve travmatik beyin hasarı 

ile ilişkili statuslar iyi prognozla ilişkilidir.

[111]

Sonuç

Hastane dışı uygulamada etkin dozun yarısının yapılması-

na rağmen, başarı oranı hastanedeki uygulanan etkin doz 

tedavisinin başarı oranına yakındır. Hastane dışı hastalarda 

bukkal veya nasal midazolam uygulaması ve erken tedavi, 

dirençli SE gelişimini önlemek için çok önemlidir. Jeneralize 

konvulziv SE de IV 10 mg diazepam (hastane dışı hastalar-

da ise 5 mg) verilmelidir. Eğer nöbet 10 dakikadan fazladır 

devam ediyorsa tekrar 10 mg IV diazepamı takiben 18 mg/

kg fenitoin başlanmalıdır. Dirençli SE da midazolam ve pro-

pofol gibi anestezikler EEG’de en az 24 saat burst supresyon 

paterni veya en az 24 saat nöbet kontrolü sağlanana kadar 

dozu artırılarak takip edilmelidir. Non-konvulziv SE başlan-

gıç tedavisi nedene ve status tipine bağlıdır. Çoğu absans SE 

olgusunda IV küçük doz diazepam yeterli olurken, kompleks 

parsiyel SE’de başlangıç tedavisi jeneralize konvulziv SE gibi 

olmalıdır. İlk basamak tedavilere yanıt vermeyen olgularda 

anestezik ajanlar uygulanmalıdır.

Kaynaklar

1.  Kaplan HI, Sadock BJ, Grebb JA. Kaplan and Sadock’s synopsis 

of psychiatry: Behavioral sciences, clinical psychiatry. 7th ed., 

Baltimore: Williams and Wilkins; 1997. p. 351-8.

2.  Bilir E. Epilepsi cerrahi tedavisinde gelişmeler. Türk Nöroloji 

Dergisi 1998;4(1):33-6.

3.  Nair PP, Kalita J, Misra UK. Status epilepticus: why, what, and 

how. J Postgrad Med 2011;57(3):242-52. 

Epilepsi 2014;20(1):1-10

6

Status Epileptikus’un Güncel Tanı, Tedavi ve Etiyolojisi

7

Epileptogenicity correlated with increased N-methyl-D-aspar-

tate receptor subunit NR2A/B in human focal cortical dysplasia. 

Epilepsia 2000;41(8):971-6.

23.  Lothman EW, Bertram EH 3rd, Stringer JL. Functional anatomy 

of hippocampal seizures. Prog Neurobiol 1991;37(1):1-82.

24.  Simon FJ, Hirsch PN. Status epilepticus. Current Anaesthesia & 

Critical Care 2005;16(3):123-31.

25. Jones-Davis DM, Macdonald RL. GABA(A) receptor function 

and pharmacology in epilepsy and status epilepticus. Curr 

Opin Pharmacol 2003;3(1):12-8.

26.  Wasterlain C, Liu H, Mazarati A, Baldwin R. NMDA receptor traf-

ficking during the transition from single seizures to status epi-

lepticus. Ann Neurol 2002;52(Suppl. 1):16.

27.  Snead OC 3rd. Basic mechanisms of generalized absence sei-

zures. Ann Neurol 1995;37(2):146-57.

28.  Fabene PF, Marzola P, Sbarbati A, Bentivoglio M. Magnetic reso-

nance imaging of changes elicited by status epilepticus in the 

rat brain: diffusion-weighted and T2-weighted images, region-

al blood volume maps, and direct correlation with tissue and 

cell damage. Neuroimage 2003;18(2):375-89.

29.  Walker MC. Status epilepticus on the intensive care unit. J Neu-

rol 2003;250(4):401-6.

30.  Treiman MD. Status epilepticus. In: Wyllie E, editors. The treat-

ment of epilepsy principles and practice. 3rd. ed. Philadelphia: 

Lippincott Williams &Wilkins; 2001. p. 681-97.

31.  Hauser WA. Status epilepticus: frequency, etiology and neuro-

logic sequelae. In: Delgado-Escuato AV, Wasterlain C, Treiman 

DM, Porter RJ, editors. Status epilepticus: Mechanisms of brain 

damage and treatment. Advances in Neurology vol. 34. New 

York: Raven Press; 1983. p. 3-13.

32.  Lowenstein DH, Bleck T, Macdonald RL. It’s time to revise the 

definition of status epilepticus. Epilepsia 1999;40(1):120-2.

33.  Chen JW, Wasterlain CG. Status epilepticus: pathophysiology 

and management in adults. Lancet Neurol 2006;5(3):246-56.

34.  Sagduyu A, Tarlaci S, Sirin H. Generalized tonic-clonic status 

epilepticus: causes, treatment, complications and predictors of 

case fatality. J Neurol 1998;245(10):640-6.

35.  DeLorenzo RJ, Hauser WA, Towne AR, Boggs JG, Pellock JM, 

Penberthy L, et al. A prospective, population-based epidemio-

logic study of status epilepticus in Richmond, Virginia. Neurol-

ogy 1996;46(4):1029-35.

36.  Erkol G, Karaağaç N, Yeni N. Clinical features of patients with sta-

tus epilepticus: a retrospective analysis. Epilepsi 1998;4(2):82-5.

37.  Sung CY, Chu NS. Status epilepticus in the elderly: etiology, sei-

zure type and outcome. Acta Neurol Scand 1989;80(1):51-6.

38. Bora İH. Treatment of newly diagnosed epilepsy. Turkiye 

Klinikleri J Neurol-Special Topics 2008;1(2):65-80.

39.  Towne AR, Waterhouse EJ, Boggs JG, Garnett LK, Brown AJ, 

Smith JR Jr, et al. Prevalence of nonconvulsive status epilepti-

cus in comatose patients. Neurology 2000;54(2):340-5.

40.  DeGiorgio CM, Heck CN, Rabinowicz AL, Gott PS, Smith T, Cor-

reale J. Serum neuron-specific enolase in the major subtypes of 

status epilepticus. Neurology 1999;52(4):746-9.

4.  Proposal for revised clinical and electroencephalographic clas-

sification of epileptic seizures. From the Commission on Clas-

sification and Terminology of the International League Against 

Epilepsy. Epilepsia 1981;22(4):489-501.

5.  Hopkins A, Shorvon S, Cascino G. Epilepsy. London: Chapman 

and Hall; 1995. p. 331-50.

6.  Marik PE, Varon J. The management of status epilepticus. Chest 

2004;126(2):582-91.

7.  Brophy GM, Bell R, Claassen J, Alldredge B, Bleck TP, Glauser T, 

et al. Guidelines for the evaluation and management of status 

epilepticus. Neurocrit Care 2012;17(1):3-23.

8.  Kaplan PW. Prognosis in nonconvulsive status epilepticus. Epi-

leptic Disord 2000;2(4):185-93.

9.  Jagoda A, Riggio S. Refractory status epilepticus in adults. Ann 

Emerg Med 1993 Aug;22(8):1337-48.

10.  Mayer SA, Claassen J, Lokin J, Mendelsohn F, Dennis LJ, Fitzsim-

mons BF. Refractory status epilepticus: frequency, risk factors, 

and impact on outcome. Arch Neurol 2002;59(2):205-10.

11.  Gökyiğit A, Calişkan A. Diffuse spike-wave status of 9-year dura-

tion without behavioral change or intellectual decline. Epilep-

sia 1995;36(2):210-3.

12.  Chin RF, Neville BG, Scott RC. A systematic review of the epide-

miology of status epilepticus. Eur J Neurol 2004;11(12):800-10.

13.  Pellock MJ. Status epilepticus. In: Swaiman KF, Ashwal S, edi-

tors. Pediatric neurology principles and practice. 3rd ed., St 

Louis: Mosby; 1999. p. 683-91.

14.  Tomson T, Lindbom U, Nilsson BY. Nonconvulsive status epilep-

ticus in adults: thirty-two consecutive patients from a general 

hospital population. Epilepsia 1992;33(5):829-35.

15.  Coeytaux A, Jallon P, Galobardes B, Morabia A. Incidence of 

status epilepticus in French-speaking Switzerland: (EPISTAR). 

Neurology 2000;55(5):693-7.

16.  Knake S, Rosenow F, Vescovi M, Oertel WH, Mueller HH, Wirbatz 

A, et al. Incidence of status epilepticus in adults in Germany: a 

prospective, population-based study. Epilepsia 2001;42(6):714-

8.

17.  Vignatelli L, Tonon C, D’Alessandro R; Bologna Group for the 

Study of Status Epilepticus. Incidence and short-term prog-

nosis of status epilepticus in adults in Bologna, Italy. Epilepsia 

2003;44(7):964-8.

18. Krumholz A. Epidemiology and evidence for morbid-

ity of nonconvulsive status epilepticus. J Clin Neurophysiol 

1999;16(4):314-22; discussion 353.

19.  Labar D, Barrera J, Solomon G, Harden C. Nonconvulsive status 

epilepticus in the elderly: a case series and a review of the lit-

erature. J Epilepsy 1998;11(2):74-8.

20.  Treiman DM, Meyers PD, Walton NY, Collins JF, Colling C, Rowan 

AJ, et al. A comparison of four treatments for generalized con-

vulsive status epilepticus. Veterans Affairs Status Epilepticus 

Cooperative Study Group. N Engl J Med 1998;339(12):792-8.

21. Bleck TP. Refractory status epilepticus in 2001. Arch Neurol 

2002;59(2):188-9.

22.  Najm IM, Ying Z, Babb T, Mohamed A, Hadam J, LaPresto E, et al. 

41.  Drislane FW. Presentation, evaluation, and treatment of non-

convulsive status epilepticus. Epilepsy Behav 2000;1(5):301-14.

42. Kaya D, Yalınay P, Arman F. Nonkonvulsif Status Epilepti-

kusta tanı, klinik özellikler ve tedaviye direnç sıklığı. Epilepsi 

2010;16(3):153-60.

43.  Jordan KG. Continuous EEG monitoring in the neuroscience 

intensive care unit and emergency department. J Clin Neuro-

physiol 1999;16(1):14-39.

44.  Claassen J, Jetté N, Chum F, Green R, Schmidt M, Choi H, et al. 

Electrographic seizures and periodic discharges after intracere-

bral hemorrhage. Neurology 2007;69(13):1356-65.

45.  Vespa PM, O’Phelan K, Shah M, Mirabelli J, Starkman S, Kidwell 

C, et al. Acute seizures after intracerebral hemorrhage: a fac-

tor in progressive midline shift and outcome. Neurology 

2003;60(9):1441-6.

46.  DeLorenzo RJ, Waterhouse EJ, Towne AR, Boggs JG, Ko D, De-

Lorenzo GA, et al. Persistent nonconvulsive status epilepticus 

after the control of convulsive status epilepticus. Epilepsia 

1998;39(8):833-40.

47.  Arif H, Hirsch LJ. Treatment of status epilepticus. Semin Neurol 

2008;28(3):342-54. 

48. Harden CL, Hopp J, Ting TY, Pennell PB, French JA, Hauser 

WA, et al. Practice parameter update: management issues 

for women with epilepsy--focus on pregnancy (an evidence-

based review): obstetrical complications and change in seizure 

frequency: report of the Quality Standards Subcommittee and 

Therapeutics and Technology Assessment Subcommittee of 

the American Academy of Neurology and American Epilepsy 

Society. Neurology 2009;73(2):126-32. 

49.  Jagoda A, Riggio S. Emergency department approach to man-

aging seizures in pregnancy. Ann Emerg Med 1991;20(1):80-5.

50.  Karnad DR, Guntupalli KK. Neurologic disorders in pregnancy. 

Crit Care Med 2005;33(10 Suppl):S362-71.

51. Mølgaard-Nielsen D, Hviid A. Newer-generation anti-

epileptic drugs and the risk of major birth defects. JAMA 

2011;305(19):1996-2002. 

52.  Duley L, Henderson-Smart DJ, Chou D. Magnesium sulphate 

versus phenytoin for eclampsia. Cochrane Database of System-

atic Reviews 2010, Issue 10. Art. No.: CD000128.

53.  Claassen J, Hirsch LJ, Mayer SA. Treatment of status epilepticus: 

a survey of neurologists. J Neurol Sci 2003;211(1-2):37-41.

54.  Alldredge BK, Gelb AM, Isaacs SM, Corry MD, Allen F, Ulrich S, et 

al. A comparison of lorazepam, diazepam, and placebo for the 

treatment of out-of-hospital status epilepticus. N Engl J Med 

2001;345(9):631-7.

55.  Silbergleit R, Lowenstein D, Durkalski V, Conwit R; Neurologi-

cal Emergency Treatment Trials (NETT) Investigators. RAMPART 

(Rapid Anticonvulsant Medication Prior to Arrival Trial): a dou-

ble-blind randomized clinical trial of the efficacy of intramus-

cular midazolam versus intravenous lorazepam in the prehos-

pital treatment of status epilepticus by paramedics. Epilepsia 

2011;52 Suppl 8:45-7. 

56.  Lahat E, Goldman M, Barr J, Bistritzer T, Berkovitch M. Compari-

son of intranasal midazolam with intravenous diazepam for 

treating febrile seizures in children: prospective randomised 

study. BMJ 2000;321(7253):83-6.

57.  Scott RC, Besag FM, Neville BG. Buccal midazolam and rectal di-

azepam for treatment of prolonged seizures in childhood and 

adolescence: a randomised trial. Lancet 1999;353(9153):623-6.

58.  McIntyre J, Robertson S, Norris E, Appleton R, Whitehouse WP, 

Phillips B, et al. Safety and efficacy of buccal midazolam versus 

rectal diazepam for emergency treatment of seizures in chil-

dren: a randomised controlled trial. Lancet 2005;366(9481):205-

10.

59.  Lowenstein DH, Alldredge BK. Status epilepticus at an urban 

public hospital in the 1980s. Neurology 1993;43(3 Pt 1):483-8.

60.  Meierkord H, Boon P, Engelsen B, Göcke K, Shorvon S, Tinuper P, 

et al. EFNS guideline on the management of status epilepticus 

in adults. Eur J Neurol 2010;17(3):348-55. 

61.  Limdi NA, Shimpi AV, Faught E, Gomez CR, Burneo JG. Efficacy 

of rapid IV administration of valproic acid for status epilepticus. 

Neurology 2005;64(2):353-5.

62.  Peters CN, Pohlmann-Eden B. Intravenous valproate as an in-

novative therapy in seizure emergency situations including 

status epilepticus--experience in 102 adult patients. Seizure 

2005;14(3):164-9.

63.  Misra UK, Kalita J, Patel R. Sodium valproate vs phenytoin in sta-

tus epilepticus: a pilot study. Neurology 2006;67(2):340-2.

64. Sinha S, Naritoku DK. Intravenous valproate is well toler-

ated in unstable patients with status epilepticus. Neurology 

2000;55(5):722-4.

65.  Agarwal P, Kumar N, Chandra R, Gupta G, Antony AR, Garg N. 

Randomized study of intravenous valproate and phenytoin in 

status epilepticus. Seizure 2007;16(6):527-32. 

66.  Tiamkao S, Sawanyawisuth K, Chancharoen A. The efficacy of 

intravenous sodium valproate and phenytoin as the first-line 

treatment in status epilepticus: a comparison study. BMC Neu-

rol 2013;13:98. 

67.  Alvarez V, Januel JM, Burnand B, Rossetti AO. Second-line sta-

tus epilepticus treatment: comparison of phenytoin, valproate, 

and levetiracetam. Epilepsia 2011;52(7):1292-6. 

68.  Misra UK, Kalita J, Maurya PK. Levetiracetam versus lorazepam 

in status epilepticus: a randomized, open labeled pilot study. J 

Neurol 2012;259(4):645-8. 

69.  Zelano J, Kumlien E. Levetiracetam as alternative stage two 

antiepileptic drug in status epilepticus: a systematic review. 

Seizure 2012;21(4):233-6. 

70.  Uges JW, van Huizen MD, Engelsman J, Wilms EB, Touw DJ, 

Peeters E, et al. Safety and pharmacokinetics of intravenous le-

vetiracetam infusion as add-on in status epilepticus. Epilepsia 

2009;50(3):415-21.

71.  Knake S, Gruener J, Hattemer K, Klein KM, Bauer S, Oertel WH, 

et al. Intravenous levetiracetam in the treatment of benzodiaz-

epine refractory status epilepticus. J Neurol Neurosurg Psychia-

try 2008;79(5):588-9. 

72.  Ramael S, Daoust A, Otoul C, Toublanc N, Troenaru M, Lu ZS, 

Epilepsi 2014;20(1):1-10