Çevrə VƏ daiRƏ Çevrə. Dairə

§5. İki çevrənin qarşılıqlı vəziyyəti

R adiusları R₁ və R₂ (R₁> R₂ ) olan iki çevrə O₁, O₂ mərkəzləri arasındakı d məsafəsindən asılı olaraq bir-biri ilə aşağıdakı qarşılıqlı vəziyyətlərdə ola bilər.

M ərkəzləri üst-üstə düşüb, biri digərini daxilində yerləşən çevrələr (konsentrik çevrələr, bu halda d=0). Müstəvinin radiusları R₁ və R₂ olan iki konsentrik çevrə arasında qalan hissəsinə halqa deyilir. R₁ - R₂ məsafəsi isə halqanın qalınlığı adlanır (Şək. 82).

Biri digərini dau xilində yerləşən halda çevrələrin mərkəzləri üst-üstə düşmür, bu çevrələr bir-birinə toxunmurlar və onların ortaq toxunanı yoxdur, bu halda d< R₁ - R₂ (Şək. 83)

T eorem 1. Çevrələrin biri digərinin daxilində yerləşməklə mərkəzləri üst-üstə düşmürsə və onlar toxunarlarsa (daxili toxunma), bu çevrələrin ortaq toxunanları var, toxunma nöqtəsi və çevrələrin mərkəzləri bir düz xətt üzərində yerləşir və d= R₁ - R₂ (Şək. 84).

Teorem 2. Çevrələrin biri digərinin daxilində deyilsə və onlar toxunurlarsa (xarici toxunma), bu çevrələrin mərkəzləri və toxunma nöqtəsi bir düz xətt üzərində yerləşir və d= R₁ + R₂ . Bu halda onların üç ortaq toxunanları (bir daxili, iki xarici) vardır. (Şək. 85)

B A=BM₁=BM₂= və BC= M₁ M₂=2

Çevrələr kəsişirlərsə, R₁ - R₂ 1 + R₂. Bu halda onların iki ortaq toxunanı olur.

Çevrələr bir-birinin xaricindədir. Bu halda d> R₁ + R₂ və onların dörd ortaq toxunanları (iki daxili, iki xarici) var.