Chastota nima? Javobi

Ilmiy tadqiqot sxemasini izohlab bering.

Javob. Ilmiy tadqiqot sxemasi, ilmiy tadqiqotda izlaniladigan muammolarni hal etishda o'rganiladigan jarayonni boshqarishda ishlatiladigan shakllardan biridir. Bu sxema ko'pincha quyidagi elementlardan iborat bo'ladi:

1. 
   Muammo – muammoga tushunish va uni to'g'ridan to'g'ri tushunishning zarur bo'lgan ko'nikmalar;
   
2. 
   Litsey – bir yoki bir nechta muammolarga oid ma'lumotlar va ustuvorliklar;
   
3. 
   Nazariya – muammo yechishga oid taxminlar va undagi qaranganda o'zgarishi;
   
4. 
   Ko'rsatkichlar – tadqiqotning to'g'ri bajarilishini tasdiqlash uchun ishlatiladigan ma'lumotlar, va jarayonda o'tkazilgan taqvim, usullar va protseduralar;
   
5. 
   Natijalar – tadqiqot jarayonida aniqlangan yagona yoki ko'p natijalar.
   

Bu sxema, ilmiy tadqiqot jarayonida muammolarni aniqlash, yechish, va natijalarni qayta fikrlash va o'rganishda foydali bo'ladi. Shuningdek, bu sxema yozuvchilar uchun ham qulaydir, chunki u ularni tadqiqotni to'g'ri bajarish va natijalarni ta'kidlashda yordam beradi

22. 
    Assimetriya va eksess nima?
    

Javob. Assimetriya va eksess statistikada ham sonlarni hamda o'zgaruvchilarni tahlil qilishda ishlatiladigan
Assimetriya (skewness) statistik kuzatuvchi, sonlar yoki o'zgaruvchilar dastlabki muhitdagi normal (simmetrik) holatga nisbatan qanday farq qilishini ifodalaydi. Assimetriya qiymati noldan katta bo'lsa, natijada o'lchovlar o'rtasidagi muvofiqotli joylar (mode va mediana) o'rtasida chap tomonda joylashgan holatni ko'rsatadi. Agar qiymati noldan kichik bo'lsa, o'lchovlar o'rtasidagi muvofiqotli joylar o'rtasida o'ng tomonda joylashgan holatni ifodalaydi.
Eksess (kurtosis) esa, normal holatdan qanday farq qilishini aniqlaydi, lekin boshqa usullardan biri orqali aniqlangan asosiy xususiyatga qaraganda uzoqroq vaqt oralig'ida ko'rsatiladi. Agar eksess qiymati normal (simmetrik) holat bilan teng yoki undan kichik bo'lsa, bu statistik normalga kurtosis deyiladi. Agar eksess qiymati katta bo'lsa, bu statistik normaldan ziyod kurtosisga ega deyiladi, bu degani, normaldan ko'proq yuqoriga chiqqan holatga ega. Eksessni aniqlashda, normal holatni bazaga olishda mavjud bo'lgan qiymatlarning joylashgan joylariga nisbatan o'lchash bilan ishlatiladi.
Assimetriya va eksess statistikadagi sonlar yoki o'zgaruvchilar ko'rsatkichlari muvofiqligi haqida ma'lumot beradi, shuningdek, distributsiyani taxmin qilish va keltirishda foydalaniladi.

23.