Chirchiq davlat pedagogika instituti matematika va informatika fakulteti

O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI
OLIY VA O‘RTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI


CHIRCHIQ DAVLAT PEDAGOGIKA INSTITUTI
MATEMATIKA VA INFORMATIKA FAKULTETI
70110601-aniq va tabiiy fanlarni o‘qitish metodikasi
(matematika)
mutaxassisligi bo’yicha


1-KURS MAGISTRI
Xamidullayeva Shaxnoza Baxtiyor qizining

KURS ISHI
MAVZU:Ilmiy bilimda mavjud qoidalar va xulosalarning ratsionalligi(oqilonaligi).Ijodiy faoliyatning turlari.Muammoni qo’yish ilmiy tadqiqotning bosh omili.

Chirchiq-2022
MUNDARIJA:
KIRISH

1. 
   Fan haqida tushuncha va uning jamiyat taraqqiyotida tutgan o‘rni.
   

1.1Ilmiy bilimlar tizimi.
1.2Fundamental tadqiqotlar dasturlari ro‘yxati:
1.3 Ilmiy tadqiqot turlari va uni olib borishning asosiy usullari
1.3 Intuistiya vа uning ilmiy bilishdаgi o`rni.
1.4 Ijоdiy tаfаkkurni shаkllаntirish, jаmiyat intеllеktuаl sаlохiyatini mustахkаmlаsh vа rivоjlаntirish mаsаlаlаri.


2 Ilmiy tadqiqot turlari va uni olib borishning asosiy usullari
2.1 Ilmiy tadqiqotlarning turlari (klassifikatsiyalanishi),strukturasi va bosqichlari
2.2 Insonning maqsadli ilmiy faoliyati
2.3 Fundamental tadqiqotlar.
2.4 Ilmiy tadqiqotlar strukturasi.
3. XULOSA
4.FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR RO‘YXATI
KIRISH

Ertami-kechmi nazariyani o'rganadigan har bir kishi quyidagi savollarga duch keladi: bu yoki boshqa nazariy xulosalar qanday olingan, ular haqiqiy haqiqatni qanchalik to'g'ri aks ettiradi, ularga ishonish mumkinmi? Ma'lumki, tadqiqotchining fikrlash tarzi, uni muayyan xulosalarga olib keladigan yo'llar, bu xulosalar va xulosalarning sifatiga hal qiluvchi ta'sir ko'rsatadi.

Ob'ektiv haqiqatni bilish usullari, odatda tadqiqot usullari deb ataladi. Usullar yordamida har bir fan o'rganilayotgan mavzu haqida ma'lumot oladi, olingan ma'lumotlarni tahlil qiladi va qayta ishlaydi, ma'lum bilim tizimiga kiritiladi. Shuning uchun ilm-fanning tezligi va rivojlanish darajasining unda qo'llaniladigan tadqiqot usullariga bog'liqligi shunchalik kuchli. "Ular tez - tez aytadilar va hech qanday sabab yo'q", deb yozgan ip Pavlov, - texnika tomonidan amalga oshirilgan yutuqlarga qarab, ilm-fan silkinib ketadi. Texnikaning har bir qadamida biz yuqorida bir qadam yuqoriga ko'tarilganmiz, bu bilan biz ilgari ko'rinmaydigan narsalar bilan kengroq ufqni ochamiz". Ilm-fan faqat yangi va yangi faktlar bilan to'ldirilsa rivojlanishi mumkin. O'z navbatida, ularni to'plash va talqin qilish uchun ilm-fan sohasida "metodologiya"deb nomlangan nazariy printsiplarning kombinatsiyasiga bog'liq bo'lgan ilmiy asoslangan tadqiqot usullari talab qilinadi.
Faqat o'qituvchi-amaliyotchilar emas, balki tadqiqotchilar ko'pincha "metodologiya" tushunchasi orqasida haqiqiy hayot va ta'lim amaliyotidan uzoq bo'lgan mavhum narsalarni ko'rishadi.
Ilmiy xulosalarning xolisligi va ishonchliligi, shuningdek, o'rganilayotgan hodisalar va jarayonlarning mohiyatini tushunishning umumiy yondashuviga bog'liq. Pedagogik faoliyatni o'rganishning metodologik platformasi-bilim nazariyasi. Talablari universal xususiyatga ega bo'lgan ilmiy bilimlarning umumiy usuli yo'nalish funktsiyasini bajaradi. Ilmiy tadqiqot usullari har doim bilim ob'ektlari bilan chambarchas bog'liq. Axborotni olish vositalari o'rganilayotgan mavzuning o'ziga xos xususiyatlariga mos kelishi kerak. Har bir fan o'rganilayotgan hodisalarning xususiyatlarini aks ettiruvchi o'z usullarini ishlab chiqishi va ishlatishi kerak.
Kurs ishining maqsadi - "metodologiya"fanini ko'rib chiqish;
zamonaviy pedagogikada qo'llaniladigan pedagogik tadqiqot usullarini ko'rib chiqish.
Kurs ishining asosiy vazifalari:
"Metodologiya" fanini o'rganish va tushunish;
Pedagogik tadqiqotlar nimadan iboratligini tushunish va ko'rib chiqish.
Tasniflashni ko'rib chiqish va zamonaviy pedagogikada qo'llaniladigan tadqiqot usullarini tavsiflash.
Fan masalalarni hal qilish omili bo’lib, nazariyalar ishlab chiqish, borliq obyektiv qonunlarini ochish, ilmiy faktlarni aniqlash va hokazolar hisoblanadi. Bular ilmiy bilishning umumiy va maxsus usullaridir.
Umumiy usullar uch guruhga bo’linadi:
- empirik tadqiqot usullari (kuzatish, qiyoslash, o’lchash, tajriba);
-nazariy tadqiqot usullari (mavhumdan aniqlikka tomon borish va b.);
- empirik va nazariy tadqiqot usullari (taxlil va sintezlash, induksiya va deduksiya, modellashtirish, abstraktlash va b.).