Chiziqli programmalashtirish masalasining geometrik talqini va x-fayllar.org (1)
Agar f yoki gi funktsiyalar tasodifiy miqdorlarni o’z ichiga olsalar, u holda model stoxastik dasturlash masalasini ifodalaydi.
Agar f va gi funktsiyalar vaqtga bog’liq bo’lib, masalani yechish ko’p bosqichli jarayon sifatida qaralsa, u holda berilgan model dinamik dasturlash masalasidan iborat bo’ladi.
Matematik dasturlash masalalari ichida eng yaxshi o’rganilgani chiziqli dasturlashdir. Chiziqli dasturlash usullari bilan ishlab chiqarishni rejalashtirish, ishlab chiqarilgan mahsulotlarni optimal taqsimlash, optimal aralashmalar tayyorlash, optimal bichish, sanoat korxonalarini optimal joylashtirish va hokazo boshqa ko’plab masalalarni yechish mumkin.
Matematik dasturlash masalalari ichida eng yaxshi o’rganilgani chiziqli dasturlashdir. Chiziqli dasturlash usullari bilan ishlab chiqarishni rejalashtirish, ishlab chiqarilgan mahsulotlarni optimal taqsimlash, optimal aralashmalar tayyorlash, optimal bichish, sanoat korxonalarini optimal joylashtirish va hokazo boshqa ko’plab masalalarni yechish mumkin.
Har qanday iqtisodiy masalani matematik dasturlash usullarini qo’llab yechishdan avval, ularning matematik modelini tuzish kerak; boshqacha aytganda berilgan iqtisodiy masalaning chegaralovchi shartlarini va maqsadini matematik formulalar orqali ifodalab olish kerak. Har qanday masalaning matematik modelini tuzish uchun:
masalaning iqtisodiy ma’nosini o’rganib, undagi asosiy shart va maqsadni aniqlash;
masaladagi noma’lumlarni belgilash;
masalaning shartlarini algebraik tenglamalar yoki tengsizliklar orqali ifodalash;
masalaning maqsadini funktsiya orqali ifodalash kerak.
Rejalashtirilgan davr ichida ishlab chiqariladigan i-mahsulotning miqdorini xi bilan belgilaymiz. U holda masaladagi a) shart quyidagi tengsizliklar sistemasi orqali ifodalanadi:
Rejalashtirilgan davr ichida ishlab chiqariladigan i-mahsulotning miqdorini xi bilan belgilaymiz. U holda masaladagi a) shart quyidagi tengsizliklar sistemasi orqali ifodalanadi:
Masalaning iqtisodiy ma’nosiga ko’ra hamma noma’lumlar manfiy bo’lmasligi kerak, ya’ni: