Classification and certification of biologically active

O'simlikning tuzilishi. Topinambur — kop yillik osimlik. Ruscha nomi "zemlyanaya grusha", o'bekcha nomi "yer nok". Uzunligi 40 sm dan 2 metrgacha bo'ladi. Barglari arra-tishli. Poyasidagi barglari: pastki - tuxumsimon, qarama-qarshi; yuqorigi - nishtarsimon, ketma-ket joylashgan. Gullari savatsimon topgulda joylashgan bo'lib, diametri 2-10 sm tashkil etadi. Ortasidagi gullari sariq rangda, chekkadagilari esa tilla-sariq rangda.

Topinamburning foydali xususiyatlari. Topinambur tarkibidagi inulin organizmdan koplab zaharli moddalarning chiqarilib yuborilishini tarninlaydi.

Inulin oshqozon-ichak trakti ishlashini yanada aktivlashitiradi va safro haydash faoliyatini stimullashtiradi.

Topinamburni iste'mol qilish organizmni turli xil infeksiya va viruslar, shuningdek hazm qilish organlarini zaharlaydigan moddalarga organizmni yanada barqarorlashadi. Uning foydali moddalari organizmga turli bakteriya va lyambliya, opistorxis kabi parazitlarning kirishiga aslo yo'l qo'ymaydi. U ichaklarda normal mikroflorani paydo qilish xususiyatlari bilan ajralib turadi. Shuning uchun u dizbakterioz bilan kasallanganlar uchun juda foydalidir.

Topinambur shilliq parda uchun foydali bo'lib, ularni qon bilan tarninlanishini stimullaydi. Uni oshqozon yazvasi, o'n ikki barmoqli ichak, duodenit, kolit, gastrit, enterit, pankreatit, kuyish, ich ketish va ich qotish kabi kasalliklarning davosida foydali dir.

72

_w^ * V и n i * I

НамДУ илмий ахборотномаси - Научный вестник НамГУ 2020 йил 2-сон

Topinambur suvsizlikni qondiradi, og"riq sindromi va qorin shishishini oldini oladi hamda selenni tezda o^szlashtirishga yordam beradi.

Undan qandli diabet, pankreatit, ichaklarni yalliglanishi va gipertonik kassaliklarni davolashda foydalanish mumkin. Shu bilan birga organizmga tushgan nitratlar shlaki, toshlarni, tuzlarni eritib meyorga tushiradi. Topinambur oshqozon -ichak kassaliklari, siydik yo'llarini, yuqori nafas yo'llarini normallashtiradi.

Topinambur tomirlarni mustahkamlaydi, uni elastikligini oshiradi, muntazam qabul qilinganda organizmning qon sistemasi yigirma yilga yasharadi.