Dr.Jack Cheng Natsuo Yasui, Tokushimo, Yaponiya
Hon Konq, Çin nyasui@clin.med.tokushima-u.ac.jp
Guilin, Çin Yukihiko Yasui, Osaka, Yaponiya
Müalicənin Elmi Əsasları
Bizim əyripəncəliyin müalicəsində istifadə etdiyimiz metod inkişaf qüsurunun biologiyasına
və ayağın funksional anatomiyasına əsaslanır.
Biologiyası
Əyripəncəlik embrional inkişaf qüsuru deyil. Normal inkişaf edən ayaq hamiləliyin
ikinci trimestrində əyripəncəliyə dönüşür. Əyripəncəlik nadir hallarda ultrasəs müayinəsinin
köməyi ilə hamiləliyin 16-cı həftəsindən əvvəl müəyyən edilir. Ona görə də, əyripəncəlik
bud-çanaq oynağı displaziyası və idiopatik skolyoz kimi tədricən inkişaf edən qüsurdur.
Şəkil 1-də hər iki tərəfində, xüsusi ilə solda daha ağır əyripəncəlik olan 17 həftəlik oğlan
dölü göstərilmişdir. Sağ malleol səviyyəsindən keçən frontal plandakı kəsik deltoid,
tibionavikulyar bağ və posterior tibialis vətərinin çox qalın olduğunu və qısa plantar
kalkaneonavikulyar bağla birləşdiyini göstərir (Şəkil 2). İnterosseos talokalkaneal
bağ normaldır.
Şəkil 3-də tibionavikulyar bağın fotomikroqrafiyası kollagen liflərin dalğalı və sıx
olduğunu göstərir. Hüceyrələr boldur və çoxunun nüvələri sferikdir (orijinal böyütmə,x475).
Ayaq daraqarxası oynaqların görünüşü ayaq daraqarxası sümüklərin dəyişmiş
1
vəziyyəyinə nəzərən fərqlidir. Ön ayaq bir az pronasiyadadır və bu da ayaqaltı
qövsün daha çox çökük (kavus) olmasına səbəb olur. Lateromedial istiqamətdə ayaq
daraq sümüklərinin getdikcə artan fleksiyası görünür.
Əyripəncəlikdə qastrosoleus və uzun barmaq fleksorları ilə daha da artan
tibialis posterior gərginliyi görünür. Bu əzələlər normal ayaqdakına görə daha
kiçik və qısadır. Qastrosoleusun distalında kollagenlə zəngin birləşdirici
toxumanın artması olur. Bu toxuma Axil tendonuna və dərin fasiyaya yayılır.
Əyripəncəlikdə ayaq biləyi və ayaq daraqarxası oynaqların arxa və iç
tərəfindəki bağlar çox qalın və gərgindir, buna görə də ayaq ekində,
2
navikula və kalkaneus adduksiyada və inversiyada durur. Ayaq əzələlərinin
ölçüləri deformasiyanın ağırlığı ilə tərs mütənasibdir. Ən ağır əyripəncəlikdə
qastrosoleus baldırın yuxarı üçdə birində kiçik əzələ olaraq görülür. Bağlarda,
vətərlərdə və əzələlərdə çoxlu kollagen sintezi uşaq 3-4 yaşına gələnə qədər
davam edə bilər və residivlərə səbəb ola bilər.
Mikroskop altında kollagen lif dəstələri dalğalı qıvrım şəklində görülür.
Bu qıvrımlar bağlara elastiklik xüsusiyyəti verir. Körpələrdə bağların yüngülcə
gərdirilməsi heç bir zərər törətmir. Bir neçə gün sonra yeni qıvrımlar əmələ gəlir
və bu daha sonrakı gərdirmələr üçün şərait yaradır. Buna görə də deformasiyanın
əllə düzəldilməsi mümkündür.
Kinematika
Əyripəncəlik ən çox ayaq daraqarxasında olur. Çox hissəsini qığırdağ təşkil edən
3
ayaq daraqarxası sümüklər doğuş sonrası son dərəcə fleksiya, adduksiya və inversiya
vəziyyətində olur. Aşıq sümüyü şiddətli plantar fleksiyadadır, boyunu içə və plantar
tərəfə dönük və başı paz şəklindədir. Qayığabənzər sümük ağır dərəcədə, medial
malleolun yanına, içə tərəf yer dəyişdirib və aşıq sümüyü başının medial səthi ilə oynaq
əmələ gətirir. Kalkaneus aşıq sümüyünün altında adduksiya və inversiyadadır.
3 günlük yeni doğulmuşda göstərildiyi kimi (Şəkil 4), qayığabənzər sümük iç tərəfə
yer dəyişdirib və aşıq sümüyü başı medial səthi ilə oynaq əmələ gətirir. Pazabənzər
sümüklər qayığabənzər sümüyün sağında, kubabənzər sümüksə altında görülür.
Kalkaneokuboid oynaq arxa və iç tərəfə istiqamətlənmişdir. Kalkaneusun ön üçdə ikisi
aşıq sümüyünün altında görülür. Tibialis anterior, ekstensor hallucis longus və ekstensor
digitorum longus vətərləri içə tərəf yer dəyişdirmişlər.
4
Normal ayaqda və ya əyripəncəlikdə ayaq daraqarxası sümükləri çevirmək üçün
tək hərəkət oxu yoxdur. Ayaq daraqarxası oynaqlar funksional olaraq qarşılıqlı
bir-birindən asılıdırlar. Oynaqların hərəkəti oynaq səthlərinin əyriliyi, bağların
istiqaməti, quruluşu ilə müəyyən edilir. Hər oynağın özünə xas hərəkət xüsusiyyəti
vardır. Buna görə də, əyripəncəlikdə ayaq daraqarxası sümüklərin həddindən artıq
içə tərəf yer dəyişməsini və inversiyasını düzəltmək üçün, neytral vəziyyətdə eversiya-
ya gətirilməzdən əvvəl eyni zamanda qayığabənzər, kubabənzər və daban sümüklərinin
Dostları ilə paylaş: