“CΩmiyyΩt mΩdΩniyyΩti müdafiΩ edΩrsΩ

 

FΩrman øsmayÕlov,   

fΩlsΩfΩ elmlΩri doktoru, professor, BDU-nun Sosial ElmlΩr vΩ Psixolo-

giya fakültΩsinin FΩlsΩfΩ kafedrasÕnÕn müΩllimi   

 

Tarix elmlԥri doktoru, professor F.T.Mԥmmԥdovun sԥyi nԥticԥsindԥ 

Azԥrbaycanda ilk dԥfԥ “Simurq” mԥdԥniyyԥt tԥúkilatÕ yaranmÕúdÕr. Azԥrbay-

can RespublikasÕ gԥnc oldu÷undan qeyri-hökümԥt tԥúkilatÕnÕn yaradÕlmasÕ, 

fԥaliyyԥti, mԥqsԥd vԥ vԥzifԥlԥri vԥ s. kimi mԥsԥlԥlԥr öz praktik hԥllini tap-

mamÕúdÕ vԥ ԥslindԥ ölkԥdԥ belԥ bir praktika da yox idi. Lakin professor 

Mԥmmԥdov orijinal tԥfԥkkür tԥrzinԥ malik, böyük tԥúkilatçÕ bir alim oldu-

÷undan bu mԥsԥlԥlԥr onu heç dԥ qorxutmadÕ. O, tԥúkilatÕ yaratdÕqdan sonra 

dԥrhal böyük ölkԥlԥrin QHT-lԥr sahԥsindԥ praktikasÕnÕ öyrԥnmԥyԥ baúladÕ, 

320 

bu istiqamԥtdԥ xüsusilԥ ABù-Õn, FransanÕn, RusiyanÕn praktikasÕnÕ öyrԥndi. 

Az bir müddԥt ԥrzindԥ o, BakÕda olan bir neçԥ sԥfirliklԥrin ԥmԥkdaúlarÕ ilԥ 

birbaúa ԥlaqԥ yaratdÕ, “Simurq”un ԥtrafÕnda Azԥrbaycan ziyalÕlarÕnÕn ԥn gör-

kԥmli nümayԥndԥlԥrini topladÕ. Bir çoxlarÕmÕzÕn gözlԥmԥdiyimizin ԥksinԥ 

olaraq, professor Mԥmmԥdov cԥmiyyԥtin aylÕq toplantÕlarÕnÕ keçirmԥyԥ baú-

ladÕ vԥ bu sahԥdԥ ölkԥmizdԥ tԥsadüf olunmayan u÷urlar qazandÕ. “Simurq” 

gündԥn-günԥ geniúlԥndi, hԥr toplantÕsÕna mütlԥq bir vԥ bir neçԥ ölkԥnin sԥ-

firlԥrini vԥ ya sԥfirliklԥrin ԥmԥkdaúlarÕnÕ dԥvԥt etdi. Fransa, Çin, Kuba, 

ABù, Rusiya vԥ b. ölkԥlԥrin sԥfirliklԥri hԥmin tԥúkilatla do÷malaúdÕ. Bunun-

la da bir QHT kimi “Simurq”un co÷rafiyasÕ olduqca geniúlԥndi. “Simurq”un 

rԥhbԥri bununla da kifayԥtlԥnmԥdi; o ara-sÕra cԥmiyyԥtin mԥcmuԥlԥrini, 

bukletlԥrini, broúürlԥrini dԥrc etdirdi ki, bunlar ԥhali tԥrԥfindԥn çox dԥyԥr-

lԥndirildi vԥ dԥyԥrlԥndirilir. “Simurq” mԥdԥniyyԥt cԥmiyyԥtinin xԥtti ilԥ vԥ 

baúqa mümkün vasitԥlԥrlԥ, o cümlԥdԥn televiziya vasitԥsilԥ Fuad müԥllim 

yorulmaq bilmԥdԥn AzԥrbaycanÕn mԥdԥniyyԥtinin çiçԥklԥnmԥsinԥ mümkün 

olan töhfԥni verir. Lakin o, çox görkԥmli alim, Azԥrbaycanda kulturologiya 

elminin yaradÕcÕsÕ kimi anlayÕr ki, ölkԥmiz dünya mԥdԥniyyԥtinԥ inteqrasiya 

istiqamԥti götürmüúdür; buna görԥ dԥ ԥlahiddԥ mԥdԥniyyԥtdԥn söhbԥt gedԥ 

bilmԥz. Mԥdԥniyyԥtlԥrin inteqrasiyasÕ qloballaúma prosesinin mahiyyԥtin-

dԥn irԥli gԥlir. Bunun nԥzԥri mԥsԥlԥlԥrini öz kitablarÕnda, xüsusilԥ kapital 

“ødarԥetmԥ mԥdԥniyyԥti” kitabÕnda çox anlaúÕqlÕ bir dildԥ ifadԥ etmiúdir. Bu 

sԥbԥbdԥn dԥ cԥnab Mԥmmԥdov Azԥrbaycan mԥdԥniyyԥti ilԥ dünya ölkԥlԥri 

xalqlarÕnÕn mԥdԥniyyԥtlԥrini nԥzԥri vԥ praktik cԥhԥtdԥn qovuúdurma÷a çalÕ-

úÕr ki, bu da “Simurq”un ali mԥqsԥdlԥrindԥn biridir. O, ölkԥmizin mԥdԥniy-

yԥtini müxtԥlif simpoziumlarda, konfranslarda çox lԥyaqԥtlԥ tԥmsil edir. 

Onun kulturologiya elmi haqqÕnda orijinal ideyalarÕ xarici ölkԥ alimlԥri tԥrԥ-

findԥn yüksԥk qiymԥtlԥndirilir. Bu onu demԥyԥ ԥsas verir ki, professor 

Mԥmmԥdov “Simurq”la mԥdԥniyyԥtimizԥ yeni çalarlar gԥtirmiúdir. Qԥrbdԥ 

deyԥrlԥr, fԥlsԥfԥni, mԥdԥniyyԥtinizi göstԥrin, deyԥk siz necԥ xalqsÕnÕz. Bunu 

o, çoxlarÕna nümayiú etdirmiú vԥ etdirmԥkdԥdir. F.T. Mԥmmԥdov böyük 

úԥxsiyyԥt, yorulmaz tԥdqiqatçÕ, ictimaiyyԥt tԥrԥfindԥn sevilԥn vԥ tԥqdir edi-

lԥn bir simadÕr. Tarix onun üzԥrinԥ böyük missiya qoymuúdur: böyük bir 

xalqÕn mԥdԥniyyԥtinin SøMURQU olmaq! Professor Mԥmmԥdov “Simur-

qun” ԥhatԥ dairԥsini geniúlԥndirԥ-geniúlԥndirԥ özü dԥ bizim üçün Simurqa 

çevrilmiúdir! Mԥdԥniyyԥtԥ xidmԥt çox böyük iúdir, böyük iúlԥr isԥ hԥmiúԥ 

böyükdԥn baúlanÕr. 

 

 

321 

A÷aΩli øbrahimov,  

AzΩrbaycanÕn  xalq rΩssamÕ, AzΩrbaycan RΩssamlar øttifaqÕnÕn katibi, 

ΩmΩkdar incΩsΩnΩt xadimi, AzΩrbaycan DövlΩt MΩdΩniyyΩt vΩ øncΩsΩnΩt 

Universitetinin professoru 

 

YarandÕ÷Õ ilk gündԥn  “Simurq” Azԥrbaycan Mԥdԥniyyԥt AssosiasiyasÕ 

öz qarúÕsÕna kulturologiya elmi vԥ maarifçiliyinin, milli mԥdԥniyyԥtimizin 

inkiúafÕna, onun modernlԥúmԥsinԥ, dünya mԥdԥni birliyinԥ inteqrasiyasÕna 

yardÕm etmԥk vԥ s. kimi nԥcib mԥqsԥdlԥr qoymuúdur. 25 illik fԥaliyyԥti ԥr-

zindԥ Assosiasiya bu istiqamԥtdԥ bir sÕra layihԥlԥr irԥli sürmüú, tԥdbirlԥr 

keçirmiú, bir çox xarici ölkԥlԥrdԥ AzԥrbaycanÕ layiqincԥ tԥmsil etmiúdir.  

 “Simurq” AMA akademiklԥr, professorlar, incԥsԥnԥt xadimlԥrini, dip-

lomatlar vԥ jurnalistlԥri öz ԥtrafÕnda birlԥúdirԥrԥk, böyük bir ziyalÕ ordusu 

yaratmÕúdÕr. Keçirilԥn tԥdbirlԥrdԥ hԥr bir yaradÕcÕ ziyalÕ cԥmiyyԥtin fԥaliyyԥ-

tinԥ öz töhfԥsini vermiúdir. Bunlar AzԥrbaycanÕn tanÕnmÕú elm vԥ incԥsԥnԥt 

xadimlԥri, musiqiçilԥr, sԥnԥtúünaslar, ԥdԥbi publisistlԥr, sԥfirlik nümayԥndԥ-

lԥri, hԥmçinin istedadlÕ tԥlԥbԥ gԥnclԥrdir. Müxtԥlif bilik sahԥlԥrinin nüma-

yԥndԥlԥri - kulturoloqlar, filosoflar, rԥssamlar, iqtisadçÕlar, hüquqúünaslar, 

politoloqlar, mühԥndislԥr, hԥkimlԥr vԥ digԥr tԥcrübԥli mütԥxԥssislԥr öz yük-

sԥk intellektual vԥ mԥdԥni sԥviyyԥsi ilԥ respublikada vԥ onun hüdudlarÕndan 

kԥnarda cԥmiyyԥtin nüfuzunun yüksԥldilmԥsinԥ xidmԥt etmiú, bir sÕra 

beynԥlxalq diplomlara vԥ fԥxri adlara layiq görülmüúlԥr. 

Mԥn “Simurq” Azԥrbaycan Mԥdԥniyyԥt AssosiasiyasÕnÕn prezidenti 

Fuad Mԥmmԥdovun fԥaliyyԥtinin, qazandÕ÷Õ nailiyyԥtlԥrin vԥ u÷urlarÕnÕn úa-

hidi olmuúam. Onun rԥhbԥrliyi ilԥ Assosiasiya uzun vԥ úԥrԥfli bir yol 

keçmiúdir. Azԥrbaycan cԥmiyyԥtinԥ böyük töhfԥlԥr verԥn bu cԥmiyyԥti 25 

illik yubileyi münasibԥti ilԥ tԥbrik edirԥm, bütün simurqçu dostlarÕma can 

sa÷lÕ÷Õ vԥ u÷urlar arzulayÕram! 

 

Vasif Babayev,  

AzΩrbaycan xalq artisti, Prezident tΩqaüdçüsü, BeynΩlxalq Televiziya vΩ  

Radio AkademiyasÕnÕn hΩqiqi üzvü, kino vΩ televiziya rejissoru 

      

TanÕnmÕú kulturoloq, tԥԥssübkeú ziyalÕ Fuad Mԥmmԥdov barԥdԥ bir 

neçԥ kԥlmԥ ilԥ öz fikirlԥrimi bölüúmԥk istԥrdim. Hԥr úeydԥn öncԥ mԥn FuadÕ 

yaxúÕ insan, qay÷Õkeú dost kimi tanÕyÕram. Mԥhz insani keyfiyyԥtlԥri sԥbԥ-

bindԥn bu dostluq uzun illԥrdir ki, istԥr iúgüzar, istԥrsԥ dԥ úԥxsi müstԥvidԥ 

322 

davam edir. Fuad Mԥmmԥdovun tԥsisçisi vԥ rԥhbԥri oldu÷u “Simurq” Cԥ-

miyyԥtindԥ keçirilԥn nüfuzlu tԥdbirlԥrdԥ bir ziyalÕ olaraq mütԥmadi iútirak 

edir, öz fikirlԥrimi bölüúür, tԥkliflԥrimi irԥli sürürԥm. Nԥinki mԥnim, elԥcԥ 

dԥ digԥr ziyalÕlarÕn tԥkliflԥrinԥ qarúÕ Fuad hԥmiúԥ hԥssas vԥ liberal mövqe 

nümayiú etdirir ki, bu da onun birlik, vahidlik prinsiplԥri ilԥ uy÷unluq tԥúkil 

edir.  

  Fuad - alim, dünya sԥviyyԥsindԥ tanÕnan, sayÕlÕb-seçilԥn kulturoloq-

lardan biri oldu÷u kimi, tԥvazökarlÕqdan kԥnar sԥslԥnsԥ dԥ mԥn dԥ kino vԥ 

televiziya sahԥsindԥ öz sözünü demiú vԥ bu gün dԥ fԥaliyyԥtini davam etdi-

rԥn incԥsԥnԥt nümayԥndԥsiyԥm. Lakin FuadÕ hԥm dԥ televiziya sahԥsi ilԥ 

ba÷layan tellԥr var ki, bu da onun Mԥdԥniyyԥt kanalÕnda uzun müddԥt kultu-

roloq kimi aparÕcÕlÕq etmԥsi ilԥ izah olunur. Bu gün öz fԥaliyyԥtini dayandÕr-

sa belԥ, bir zamanlar hԥr kԥsin maraqla izlԥdiyi “ødrak” televiziya veriliúinin 

bԥrpasÕ vԥ ona yenidԥn Fuad Mԥmmԥdovun aparÕcÕlÕq etmԥsinԥ ehtiyac var. 

Fuad Mԥmmԥdova yԥqin ki, televiziya veriliúinin istehsalÕ prinsiplԥri azdan-

çoxdan tanÕúdÕr. Pavilyonu  iúÕqlandÕran cihazlar göz qamaúdÕrsa da, Fuad 

Mԥmmԥdovun qԥlbindԥ qaynayan iúÕq gözlԥri qamaúdÕrmaq üçün yox, onla-

rÕ bԥúԥriyyԥtin bir parçasÕ olaraq ԥbԥdi nura qԥrq etmԥyԥ iddialÕdÕr. Fuad 

Mԥmmԥdovun ԥsas missiyasÕ da mԥhz bununla ba÷lÕdÕr. Bԥúԥriyyԥtin sülhԥ 

qovuúmasÕ yollarÕ ziyalÕlarÕn iúÕ÷Õndan keçir. Bu dԥyԥrli vԥ çԥtin yolda, dos-

tum Fuad Mԥmmԥdov baúda olmaqla, onun bütün komandasÕna – do÷ma 

“Simurq” ailԥsinin üzvlԥrinԥ u÷urlar dilԥyirԥm!  

 

 ȼɚɥɟɪɢɣ ɗɮɟɧɞɢɟɜ, Ƚɟɪɦɚɧɢɹ 

 

ɂɞɟɢ Ⱥɫɫɨɰɢɚɰɢɢ  «ɋɢɦɭɪɝ» ɧɚɲɥɢ ɫɜɨɣ ɨɬɤɥɢɤ ɜ ɫɟɪɞɰɚɯ ɢ ɞɭ-

ɲɚɯ ɟɝɨ ɫɩɨɞɜɢɠɧɢɤɨɜ - ɜɵɫɨɤɨɤɭɥɶɬɭɪɧɵɯ ɥɸɞɟɣ. ɂ ɨɧɢ - ɷɬɢ ɫɩɨ-

ɞɜɢɠɧɢɤɢ, ɚ ɧɵɧɟ ɫɨɪɚɬɧɢɤɢ ɩɪɨɞɨɥɠɚɸɬ ɜɵɫɨɤɨ ɧɟɫɬɢ ɮɚɤɟɥ ɢɧɬɟɥ-

ɥɟɤɬɚ ɢ ɝɭɦɚɧɢɡɦɚ, ɤɨɬɨɪɵɣ ɧɚ ɪɭɛɟɠɟ ɏɏ ɢ ɏɏI ɜɟɤɨɜ ɡɚɠɺɝ ɛɟɫɫɦɟɧ-

ɧɵɣ ɪɭɤɨɜɨɞɢɬɟɥɶ ɩɟɪɜɨɣ ɧɟɩɪɚɜɢɬɟɥɶɫɬɜɟɧɧɨɣ ɨɪɝɚɧɢɡɚɰɢɢ - Ɏɭɚɞ 

Ɍɟɣɸɛɨɜɢɱ Ɇɚɦɟɞɨɜ. ȼɫɺ ɜɢɠɭ ɩɟɪɟɞ ɝɥɚɡɚɦɢ, ɤɚɤ ɛɭɞɬɨ ɷɬɨ ɛɵɥɨ ɜɱɟ-

ɪɚ. Ɇɵ ɜɟɪɢɥɢ ɜ ɬɨɪɠɟɫɬɜɨ ɬɟɯ  ɢɞɟɣ, ɤɨɬɨɪɵɟ ɧɵɧɟ ɢɡɨ ɞɧɹ ɜ ɞɟɧɶ, ɢɡ 

ɦɟɫɹɰɚ ɜ ɦɟɫɹɰ, ɢɡ ɝɨɞɚ ɜ ɝɨɞ ɩɪɟɬɜɨɪɹɸɬɫɹ ɜ ɠɢɡɧɶ. ɂ ɹɪɤɢɦ ɞɨɤɚ-

ɡɚɬɟɥɶɫɬɜɨɦ ɜɫɟɯ ɷɬɢɯ ɩɨɛɟɞ ɢ ɫɜɟɪɲɟɧɢɣ ɹɜɥɹɟɬɫɹ ɨɱɟɪɟɞɧɨɣ ɫɴɟɡɞ 

ȺɄȺ "ɋɢɦɭɪɝ", ɤɨɬɨɪɵɣ ɧɟ ɬɨɥɶɤɨ ɩɨɞɜɟɞɺɬ ɢɬɨɝɢ, ɧɨ ɢ ɧɚɰɟɥɢɬ ɧɚ ɧɨ-

ɜɵɟ ɡɚɞɚɱɢ ɷɬɨɣ ɩɟɪɜɨɣ ɧɟɩɪɚɜɢɬɟɥɶɫɬɜɟɧɧɨɣ ɨɪɝɚɧɢɡɚɰɢɢ Ⱥɡɟɪɛɚɣ-

ɞɠɚɧɫɤɨɣ Ɋɟɫɩɭɛɥɢɤɢ. 

Ʉ  ɫɜɨɟɦɭ ɱɟɬɜɟɪɬɶɜɟɤɨɜɨɦɭ ɸɛɢɥɟɸ Ⱥɫɫɨɰɢɚɰɢɹ ɢɞɺɬ ɨɤɪɟɩɲɟɣ 

323 

ɮɢɡɢɱɟɫɤɢ, ɧɨ ɛɨɥɶɲɟ ɞɭɯɨɜɧɨ ɛɨɝɚɬɨɣ ɬɟɦɢ ɦɧɨɝɨɱɢɫɥɟɧɧɵɦɢ ɦɟɪɨ-

ɩɪɢɹɬɢɹɦɢ, ɤɨɬɨɪɵɟ ɨɧɚ ɜɨ ɝɥɚɜɟ ɫ ɟɺ ɩɪɟɡɢɞɟɧɬɨɦ - ɩɪɨɮɟɫɫɨɪɨɦ Ɏɭɚ-

ɞɨɦ Ɇɚɦɟɞɨɜɵɦ ɩɪɨɜɨɞɢɥɚ, ɩɪɨɜɨɞɢɬ ɢ ɹ ɭɜɟɪɟɧ - ɛɭɞɟɬ ɩɪɨɜɨɞɢɬɶ ɜ 

ɩɨɫɥɟɞɭɸɳɢɟ ɝɨɞɵ.  

ɗɬɨ ɜɟɥɢɤɨɟ ɫɱɚɫɬɶɟ ɩɟɪɟɞɚɜɚɬɶ ɢ ɫɜɨɢ ɡɧɚɧɢɹ, ɢ ɫɜɨɣ ɛɨɝɚɬɵɣ ɢɧ-

ɬɟɥɥɟɤɬ ɩɨɞɪɚɫɬɚɸɳɟɦɭ ɩɨɤɨɥɟɧɢɸ. ɉɪɨɞɟɥɚɧɚ ɤɨɥɨɫɫɚɥɶɧɚɹ ɪɚɛɨɬɚ, 

ɧɨ ɷɬɨ ɟɳɺ ɧɟ ɩɪɟɞɟɥ. ɍɜɟɪɟɧ ɜ ɬɨɦ, ɱɬɨ ɢ ɜ ɛɭɞɭɳɟɦ ɭ ȺɄȺ "ɋɢɦɭɪɝ" 

ɛɭɞɭɬ ɩɨɢɫɬɢɧɟ ɡɚɦɟɱɚɬɟɥɶɧɵɟ ɢɫɫɥɟɞɨɜɚɧɢɹ, ɤɨɬɨɪɵɟ ɧɚɜɟɪɧɹɤɚ ɛɭɞɭɬ 

ɨɰɟɧɟɧɵ ɤɚɤ ɧɵɧɟɲɧɵɦɢ, ɬɚɤ  ɢ ɩɨɫɥɟɞɭɸɳɢɦɢ ɩɨɤɨɥɟɧɢɹɦɢ. ɂ ɷɬɨ 

ɜɩɨɥɧɟ ɡɚɤɨɧɨɦɟɪɧɨ. 

 ȺɄȺ "ɋɢɦɭɪɝ" ɛɵɥɚ ɨɪɝɚɧɢɡɨɜɚɧɚ ɜ ɧɭɠɧɨɟ ɜɪɟɦɹ , ɬ.ɟ. ɜ ɬɚɤɨɟ, 

ɤɨɝɞɚ ɢɧɬɟɥɥɢɝɟɧɰɢɹ Ⱥɡɟɪɛɚɣɞɠɚɧɚ ɜ ɷɬɨɦ ɨɫɬɪɨ ɧɭɠɞɚɥɚɫɶ. Ȼɟɪɭɳɚɹ 

ɫɜɨɺ ɧɚɱɚɥɨ ɜɫɤɨɪɟ ɩɨɫɥɟ ɢɡɜɟɫɬɧɵɯ ɤɚɠɞɨɦɭ ɛɚɤɢɧɰɭ ɹɧɜɚɪɫɤɢɯ ɫɨ-

ɛɵɬɢɣ 1990 ɝɨɞɚ, Ⱥɫɫɨɰɢɚɰɢɢ ɤɭɥɶɬɭɪɵ Ⱥɡɟɪɛɚɣɞɠɚɧɚ "ɋɢɦɭɪɝ" ɩɪɨ-

ɲɥɚ ɩɨɢɫɬɢɧɟ ɬɹɠɺɥɵɣ ɢ ɬɟɪɧɢɫɬɵɣ ɩɭɬɶ, ɧɨ ɱɬɨ ɫɚɦɨɟ ɢɧɬɟɪɟɫɧɨɟ ɤɚɤ 

ɟɺ ɩɪɟɡɢɞɟɧɬ, ɬɚɤ ɢ ɱɥɟɧɵ ɩɪɟɡɢɞɢɭɦɚ ɢ ɟɺ ɪɹɞɨɜɵɟ ɱɥɟɧɵ ɧɟ ɫɞɚɜɚ-

ɥɢɫɶ, ɚ ɲɥɢ ɬɜɺɪɞɨɣ ɩɨɫɬɭɩɶɸ ɤ ɧɚɦɟɱɟɧɧɨɣ ɰɟɥɢ. ɋɩɪɚɲɢɜɚɟɬɫɹ, ɚ 

ɩɨɱɟɦɭ? Ⱥ ɩɨɬɨɦɭ, ɱɬɨ ɤɚɠɞɵɣ ɢɡ ɧɢɯ ɬɜɺɪɞɨ ɜɟɪɢɥ, ɱɬɨ ɧɚɫɬɭɩɢɬ ɬɚ-

ɤɨɟ ɜɪɟɦɹ, ɱɬɨ ɤɨɧɰɟɩɰɢɹ ȺɄȺ, ɡɚɥɨɠɟɧɧɚɹ ɜ ɟɺ ɍɫɬɚɜɟ, ɪɚɧɨ ɢɥɢ 

ɩɨɡɞɧɨ ɧɚɣɞɺɬ ɨɬɤɥɢɤ ɜ ɞɭɲɚɯ ɢ ɫɟɪɞɰɚɯ ɫɜɨɢɯ ɩɪɢɜɟɪɠɟɧɰɟɜ.  ɂ ɧɵɧɟ, 

ɨɝɥɹɞɵɜɚɹɫɶ ɧɚɡɚɞ, ɯɨɱɭ ɤɨɧɫɬɚɬɢɪɨɜɚɬɶ, ɱɬɨ ɦɵ ɲɥɢ ɩɪɚɜɢɥɶɧɵɦ    

ɩɭɬɺɦ ɢ ɨɛ ɷɬɨɦ ɤɪɚɫɧɨɪɟɱɢɜɨ ɝɨɜɨɪɹɬ ɜɫɟ ɬɟ ɞɨɫɬɢɠɟɧɢɹ, ɤɨɬɨɪɵɟ ɞɨ-

ɫɬɢɝɥɚ Ⱥɫɫɨɰɢɚɰɢɹ ɡɚ 25 ɥɟɬ ɫɜɨɟɣ ɩɨɜɫɟɞɧɟɜɧɨɣ, ɩɨɢɫɬɢɧɟ ɬɢɬɚɧɢɱɟ-

ɫɤɨɣ ɞɟɹɬɟɥɶɧɨɫɬɢ.  

ɏɨɬɶ ɧɚɫ  ɞɪɭɝ ɨɬ ɞɪɭɝɚ ɨɬɞɟɥɹɸɬ ɬɵɫɹɱɢ ɤɢɥɨɦɟɬɪɨɜ, ɨɬ Ƚɟɪɦɚ-

ɧɢɢ ɞɨ Ⱥɡɟɪɛɚɣɞɠɚɧɚ, ɦɨɠɟɬɟ ɫɦɟɥɨ ɫɱɢɬɚɬɶ ɦɟɧɹ ɢ ɩɨ ɫɟɣ ɞɟɧɶ - ɱɥɟ-

ɧɨɦ ȺɄȺ "ɋɢɦɭɪɝ". ɂ ɹ ɨɱɟɧɶ ɝɨɪɠɭɫɶ ɷɬɢɦ, ɩɨɬɨɦɭ ɱɬɨ ɛɵɬɶ ɞɚɠɟ ɪɹ-

ɞɨɜɵɦ ɱɥɟɧɨɦ ɜ ɷɬɨɣ ɨɪɝɚɧɢɡɚɰɢɢ ɞɥɹ ɦɟɧɹ ɨɱɟɧɶ ɩɨɱɺɬɧɨ!  

"ȺɄȺ "ɋɢɦɭɪɝ", ɞɟɧɶ ɡɚ ɞɧɺɦ, ɝɨɞ ɡɚ ɝɨɞɨɦ, - ɤɚɤɚɹ ɩɥɨɞɨɬɜɨɪɧɚɹ 

ɞɟɹɬɟɥɶɧɨɫɬɶ! ɂ ɤɚɤɢɟ ɪɚɡɧɨɫɬɨɪɨɧɧɢɟ ɩɪɨɟɤɬɵ. Ɉɝɥɹɞɵɜɚɹɫɶ ɧɚɡɚɞ, 

ɯɨɱɟɬɫɹ ɜɨɫɤɥɢɤɧɭɬɶ: «Ʉɚɤ ɠɟ ɦɧɨɝɨ ɧɚɦɢ ɫɞɟɥɚɧɨ!» ɂ ɷɬɨ, ɛɟɫɫɩɨɪɧɨ 

ȼɚɲɚ ɡɚɫɥɭɝɚ, Ɏɭɚɞ Ɍɟɣɸɛɨɜɢɱ, ɢ ɡɚɫɥɭɝɚ ɜɫɟɯ ɢɫɤɪɟɧɧɢɯ, ɜɵɫɨɤɨ-

ɤɭɥɶɬɭɪɧɵɯ ɢ ɩɪɟɞɚɧɧɵɯ ɢɧɬɟɪɟɫɚɦ ɜɵɫɨɤɨɣ ɚɡɟɪɛɚɣɞɠɚɧɫɤɨɣ ɤɭɥɶ-

ɬɭɪɵ ɫɢɦɭɪɝɨɜɰɟɜ – ɩɨɞɜɢɠɧɢɤɨɜ! 

...ɍɧɢɤɚɥɶɧɨɫɬɶ ɱɟɥɨɜɟɤɚ ɨɩɪɟɞɟɥɹɟɬɫɹ ɞɜɭɦɹ ɮɚɤɬɨɪɚɦɢ - ɝɥɭɛɨ-

ɤɢɦ ɢɧɬɟɥɥɟɤɬɨɦ ɢ ɜɵɫɨɤɢɦ ɝɭɦɚɧɢɡɦɨɦ ɢ ɞɨɥɠɟɧ ɨɬɦɟɬɢɬɶ, ɱɬɨ ɷɬɢ 

ɞɜɚ ɜɵɫɨɤɢɯ ɤɚɱɟɫɬɜɚ ɩɪɢɫɭɳɢ ɦɨɟɦɭ ɞɪɭɝɭ, ɫɨɪɚɬɧɢɤɭ ɢ ɟɞɢɧɨɦɵɲ-

ɥɟɧɧɢɤɭ - Ɏɭɚɞɭ Ɍɟɣɸɛɨɜɢɱɭ Ɇɚɦɟɞɨɜɭ. ə ɛɟɡɦɟɪɧɨ ɫɱɚɫɬɥɢɜ ɨɬ ɬɨɝɨ, 

324 

ɱɬɨ ɧɚ ɦɨɺɦ ɠɢɡɧɟɧɧɨɦ ɩɭɬɢ ɜɫɬɪɟɬɢɥɫɹ ɷɬɨɬ ɜɵɫɨɤɨɤɭɥɶɬɭɪɧɵɣ ɢ ɫɨ-

ɞɟɪɠɚɬɟɥɶɧɵɣ ɱɟɥɨɜɟɤ, ɢ ɹ ɷɬɨ ɱɭɜɫɬɜɭɸ ɜɫɺ ɜɪɟɦɹ. ɋɩɚɫɢɛɨ ȼɚɦ, ɞɨ-

ɪɨɝɨɣ Ɏɭɚɞ Ɍɟɣɸɛɨɜɢɱ, ɱɬɨ ɜɵ ɟɫɬɶ! 

Ɉɬ ɜɫɟɣ ɞɭɲɢ ɠɟɥɚɸ ɜɫɟɦ, ɤɬɨ ɜ ɬɨɣ ɢɥɢ ɢɧɨɣ ɫɬɟɩɟɧɢ ɛɵɥ ɢ ɧɵɧɟ 

ɫɜɹɡɚɧ ɫ  ȺɄȺ "ɋɢɦɭɪɝ» - ɜɫɟɝɨ ɫɚɦɨɝɨ ɧɚɢɥɭɱɲɟɝɨ ɢ ɩɪɨɞɨɥɠɚɬɶ ɢɞɬɢ 

ɬɨɣ ɞɨɪɨɝɨɣ, ɤɨɬɨɪɚɹ ɜɵɜɟɞɟɬ ɦɨɣ ɪɨɞɧɨɣ Ⱥɡɟɪɛɚɣɞɠɚɧ ɧɚ ɫɚɦɭɸ ɜɵ-

ɫɨɤɭɸ ɨɪɛɢɬɭ ɦɢɪɨɜɨɣ ɰɢɜɢɥɢɡɚɰɢɢ.  

ȺɄȺ ɩɪɨɲɥɚ ɬɹɠɺɥɵɣ ɢ ɬɟɪɧɢɫɬɵɣ ɩɭɬɶ. ɇɨ ɧɟɫɦɨɬɪɹ ɧɚ ɫɜɨɣ, ɞɨ-

ɜɨɥɶɧɨ-ɬɚɤɢ ɦɨɥɨɞɨɣ ɜɨɡɪɚɫɬ, ɟɸ ɩɪɨɞɟɥɚɧɚ ɤɨɥɨɫɫɚɥɶɧɚɹ ɪɚɛɨɬɚ. 

Ⱦɚɥɶɧɟɣɲɢɯ ɬɟɛɟ ɭɫɩɟɯɨɜ, ȺɄȺ «ɋɢɦɭɪɝ», ɧɚ ɷɬɨɦ ɡɚɦɟɱɚɬɟɥɶɧɨɦ ɩɨ-

ɩɪɢɳɟ! 

 

 

Ɍɚɯɢɪ Ⱥɦɢɪɚɫɥɚɧɨɜ,  

Ƚɟɧɟɪɚɥɶɧɵɣ ɞɢɪɟɤɬɨɪ ɐɟɧɬɪɚ ɧɚɰɢɨɧɚɥɶɧɨɣ ɤɭɥɢɧɚɪɢɢ Ⱥɡɟɪɛɚɣ-

ɞɠɚɧɚ, ɩɪɟɡɢɞɟɧɬ Ⱥɫɫɨɰɢɚɰɢɢ ɧɚɰɢɨɧɚɥɶɧɨɣ ɤɭɥɢɧɚɪɢɢ Ⱥɡɟɪɛɚɣ-

ɞɠɚɧɚ, ɩɪɟɞɫɟɞɚɬɟɥɶ Ʉɨɦɢɬɟɬɚ ɬɪɚɞɢɰɢɨɧɧɨɝɨ ɩɢɬɚɧɢɹ, ɱɥɟɧ ɨɪɝɚ-

ɧɢɡɚɰɢɢ ɦɟɠɞɭɧɚɪɨɞɧɨɝɨ ɧɚɪɨɞɧɨɝɨ ɬɜɨɪɱɟɫɬɜɚ UNESKO 

 

ɍɜɚɠɚɟɦɵɟ ɞɚɦɵ ɢ ɝɨɫɩɨɞɚ! 

 

Ɉɬ ɢɦɟɧɢ ɐɟɧɬɪɚ ɇɚɰɢɨɧɚɥɶɧɨɣ Ʉɭɥɢɧɚɪɢɢ ɢ ɇɚɰɢɨɧɚɥɶɧɨɣ Ⱥɫ-

ɫɨɰɢɚɰɢɢ Ʉɭɥɢɧɚɪɨɜ Ⱥɡɟɪɛɚɣɞɠɚɧɚ, ɜɫɟɯ ɧɨɫɢɬɟɥɟɣ ɤɭɥɢɧɚɪɧɨɣ ɤɭɥɶ-

ɬɭɪɵ, ɩɨɡɞɪɚɜɥɹɸ ɜɚɫ ɫ 25-ɥɟɬɧɢɦ ɸɛɢɥɟɟɦ Ⱥɫɫɨɰɢɚɰɢɢ ɤɭɥɶɬɭɪɵ 

Ⱥɡɟɪɛɚɣɞɠɚɧɚ «ɋɢɦɭɪɝ». 

 Ɂɚ 25 ɥɟɬ ɫɜɨɟɣ ɬɜɨɪɱɟɫɤɨɣ ɞɟɹɬɟɥɶɧɨɫɬɢ Ⱥɫɫɨɰɢɚɰɢɹ «ɋɢɦɭɪɝ» 

ɨɤɚɡɚɥɚ ɨɝɪɨɦɧɨɟ ɜɥɢɹɧɢɟ ɧɚ ɫɬɚɧɨɜɥɟɧɢɟ ɢ ɪɚɡɜɢɬɢɟ ɚɡɟɪɛɚɣɞɠɚɧɫɤɨɣ 

ɤɭɥɶɬɭɪɵ ɜ ɧɨɜɵɯ ɢɫɬɨɪɢɱɟɫɤɢɯ ɭɫɥɨɜɢɹɯ – ɜ ɭɫɥɨɜɢɹɯ ɧɟɡɚɜɢɫɢɦɨɫɬɢ 

Ⱥɡɟɪɛɚɣɞɠɚɧɫɤɨɣ Ɋɟɫɩɭɛɥɢɤɢ. 

Ɋɟɡɭɥɶɬɚɬɵ ɦɧɨɝɨɥɟɬɧɢɯ ɧɚɭɱɧɵɯ ɢɫɫɥɟɞɨɜɚɧɢɣ, ɮɭɧɞɚɦɟɧ-

ɬɚɥɶɧɵɟ ɦɨɧɨɝɪɚɮɢɢ ɢ ɭɱɟɛɧɵɟ ɩɨɫɨɛɢɹ, ɨɪɝɚɧɢɡɚɰɢɹ ɢ ɩɪɨɜɟɞɟɧɢɟ 

Ⱥɫɫɨɰɢɚɰɢɟɣ ɧɚɭɱɧɵɯ ɤɨɧɮɟɪɟɧɰɢɣ, ɫɟɦɢɧɚɪɨɜ ɢ ɞɢɫɩɭɬɨɜ ɭɱɟɧɵɯ ɢ 

ɫɩɟɰɢɚɥɢɫɬɨɜ, ɩɪɟɞɫɬɚɜɥɹɸɳɢɯ ɪɚɡɥɢɱɧɵɟ ɨɛɥɚɫɬɢ ɡɧɚɧɢɹ, ɫɩɨɫɨɛ-

ɫɬɜɨɜɚɥɢ ɫɬɚɧɨɜɥɟɧɢɸ ɧɨɜɨɝɨ ɧɚɩɪɚɜɥɟɧɢɹ ɜ ɧɚɭɤɟ Ⱥɡɟɪɛɚɣɞɠɚɧɫɤɨɣ 

Ɋɟɫɩɭɛɥɢɤɢ - ɤɭɥɶɬɭɪɨɥɨɝɢɢ, ɢɦɟɸɳɟɣ ɛɨɥɶɲɨɟ ɢɫɬɨɪɢɱɟɫɤɨɟ, ɬɟɨɪɟ-

ɬɢɱɟɫɤɨɟ ɢ ɩɪɢɤɥɚɞɧɨɟ ɡɧɚɱɟɧɢɟ ɞɥɹ ɧɚɰɢɨɧɚɥɶɧɨɝɨ ɪɚɡɜɢɬɢɹ. Ɉɝɪɨɦ-

ɧɚɹ ɪɚɛɨɬɚ ɩɨ ɪɚɫɩɪɨɫɬɪɚɧɟɧɢɸ ɭɧɢɜɟɪɫɚɥɶɧɵɯ ɤɭɥɶɬɭɪɨɥɨɝɢɱɟɫɤɢɯ 

ɡɧɚɧɢɣ ɫɪɟɞɢ ɧɚɫɟɥɟɧɢɹ ɢ ɦɨɥɨɞɟɠɢ, ɜ ɬɨɦ ɱɢɫɥɟ ɩɪɢ ɩɨɦɨɳɢ ɧɚɰɢɨ-

325 

ɧɚɥɶɧɨɝɨ ɬɟɥɟɜɢɞɟɧɢɹ ɢ ɞɪɭɝɢɯ ɋɆɂ, ɪɚɫɲɢɪɹɟɬ ɧɚɭɱɧɵɣ ɤɪɭɝɨɡɨɪ, 

ɢɧɬɟɥɥɟɤɬɭɚɥɶɧɵɟ ɫɩɨɫɨɛɧɨɫɬɢ, ɨɪɝɚɧɢɡɨɜɚɧɧɨɫɬɶ, ɨɬɜɟɬɫɬɜɟɧɧɨɫɬɶ, 

ɩɪɨɮɟɫɫɢɨɧɚɥɶɧɭɸ, ɷɬɢɱɟɫɤɭɸ ɢ ɝɪɚɠɞɚɧɫɤɭɸ ɤɭɥɶɬɭɪɭ ɩɪɟɞɫɬɚ-

ɜɢɬɟɥɟɣ ɪɚɡɥɢɱɧɵɯ ɨɛɥɚɫɬɟɣ ɧɚɲɟɝɨ ɨɛɳɟɫɬɜɚ. 

ɉɥɨɞɨɬɜɨɪɧɚɹ ɪɚɛɨɬɚ ɱɥɟɧɨɜ Ⱥɫɫɨɰɢɚɰɢɢ ɜ ɨɛɥɚɫɬɢ ɦɟɠɞɭɧɚ-

ɪɨɞɧɨɝɨ ɧɚɭɱɧɨɝɨ ɢ ɤɭɥɶɬɭɪɧɨɝɨ ɫɨɬɪɭɞɧɢɱɟɫɬɜɚ, ɭɦɟɥɨɟ ɢɫɩɨɥɶɡɨɜɚ-

ɧɢɟ ɦɟɬɨɞɨɜ ɧɚɪɨɞɧɨɣ ɞɢɩɥɨɦɚɬɢɢ ɫɩɨɫɨɛɫɬɜɨɜɚɥɢ ɩɪɨɩɚɝɚɧɞɟ ɞɨɫɬɢ-

ɠɟɧɢɣ ɚɡɟɪɛɚɣɞɠɚɧɫɤɨɣ ɧɚɭɤɢ ɢ ɤɭɥɶɬɭɪɵ ɜɨ ɦɧɨɝɢɯ ɡɚɪɭɛɟɠɧɵɯ 

ɫɬɪɚɧɚɯ, ɪɚɫɲɢɪɟɧɢɸ ɤɪɭɝɚ ɞɪɭɡɟɣ Ⱥɡɟɪɛɚɣɞɠɚɧɚ ɜ ɫɨɜɪɟɦɟɧɧɨɦ ɦɢɪɟ. 

ɍɫɩɟɯɢ Ⱥɫɫɨɰɢɚɰɢɢ ɤɭɥɶɬɭɪɵ Ⱥɡɟɪɛɚɣɞɠɚɧɚ ɜɨ ɦɧɨɝɨɦ ɨɛɭ-

ɫɥɨɜɥɟɧɵ ɫɟɪɶɟɡɧɨɣ ɧɚɭɱɧɨɣ, ɨɪɝɚɧɢɡɚɰɢɨɧɧɨɣ ɢ ɨɛɳɟɫɬɜɟɧɧɨɣ ɞɟɹ-

ɬɟɥɶɧɨɫɬɶɸ ɫɨɡɞɚɬɟɥɹ ɢ ɪɭɤɨɜɨɞɢɬɟɥɹ «ɋɢɦɭɪɝ» Ɏɭɚɞɚ Ɇɚɦɟɞɨɜɚ, ɤɨ-

ɬɨɪɨɝɨ ɦɨɠɧɨ ɫɱɢɬɚɬɶ ɨɫɧɨɜɨɩɨɥɨɠɧɢɤɨɦ ɤɭɥɶɬɭɪɨɥɨɝɢɱɟɫɤɨɣ ɧɚɭɤɢ ɜ 

Ⱥɡɟɪɛɚɣɞɠɚɧɟ. ɉɨɥɭɱɢɜɲɢɟ ɦɟɠɞɭɧɚɪɨɞɧɨɟ ɩɪɢɡɧɚɧɢɟ ɮɭɧɞɚɦɟɧ-

ɬɚɥɶɧɵɟ ɬɪɭɞɵ ɷɬɨɝɨ ɭɱɟɧɨɝɨ, ɨɫɨɛɟɧɧɨ ɬɪɭɞɵ ɜ ɨɛɥɚɫɬɢ ɤɭɥɶɬɭɪɨɥɨɝɢɢ 

ɢ ɤɭɥɶɬɭɪɵ ɭɩɪɚɜɥɟɧɢɹ, ɡɧɚɱɢɬɟɥɶɧɨ ɪɚɫɲɢɪɢɥɢ ɝɨɪɢɡɨɧɬɵ ɷɬɨɣ ɭɧɢ-

ɜɟɪɫɚɥɶɧɨɣ ɧɚɭɤɢ, ɢɦɟɸɳɟɣ ɫɬɪɚɬɟɝɢɱɟɫɤɨɟ ɡɧɚɱɟɧɢɟ. 

ɑɚɫɬɨ ɛɵɜɚɹ ɡɚ ɪɭɛɟɠɨɦ ɧɚ ɧɚɭɱɧɵɯ ɤɨɧɮɟɪɟɧɰɢɹɯ, ɤɨɧɝɪɟɫɫɚɯ, ɹ 

ɧɟ ɪɚɡ ɫɥɵɲɚɥ ɜɵɫɨɤɭɸ ɨɰɟɧɤɭ ɬɪɭɞɨɜ ɢ ɥɢɱɧɨɫɬɢ Ɏɭɚɞɚ Ɇɚɦɟɞɨɜɚ ɨɬ 

ɜɟɞɭɳɢɯ ɡɚɪɭɛɟɠɧɵɯ ɭɱɟɧɵɯ-ɤɭɥɶɬɭɪɨɥɨɝɨɜ, ɢɫɩɵɬɵɜɚɹ ɝɨɪɞɨɫɬɶ ɡɚ 

ɚɡɟɪɛɚɣɞɠɚɧɫɤɨɝɨ ɭɱɟɧɨɝɨ. 

ɍɜɟɪɟɧ, ɱɬɨ Ⱥɫɫɨɰɢɚɰɢɹ ɤɭɥɶɬɭɪɵ Ⱥɡɟɪɛɚɣɞɠɚɧɚ «ɋɢɦɭɪɝ» ɢ ɟɟ 

ɪɭɤɨɜɨɞɢɬɟɥɶ, ɩɪɨɮɟɫɫɨɪ Ɏɭɚɞ Ɇɚɦɟɞɨɜ ɫɩɨɫɨɛɧɵ ɫɞɟɥɚɬɶ ɢ ɫɞɟɥɚɸɬ 

ɟɳɟ ɛɨɥɶɲɟ ɩɨɥɟɡɧɨɝɨ ɞɥɹ ɪɚɡɜɢɬɢɹ ɞɭɯɨɜɧɨɣ ɤɭɥɶɬɭɪɵ ɧɚɲɟɣ ɫɬɪɚɧɵ 

ɢ ɜɫɟɝɨ ɦɢɪɚ. 

ɀɟɥɚɸ ɩɪɨɰɜɟɬɚɧɢɹ ɢ ɧɨɜɵɯ ɬɜɨɪɱɟɫɤɢɯ ɭɫɩɟɯɨɜ ɪɭɤɨɜɨɞɫɬɜɭ ɢ 

ɱɥɟɧɚɦ ȺɄȺ «ɋɢɦɭɪɝ».  

 

 

            Ⱥɧɚɪ Ⱦɠɚɮɚɪɨɜ, ɪɭɤɨɜɨɞɢɬɟɥɶ ɦɨɥɨɞɟɠɧɨɝɨ ɞɟɩɚɪɬɚ-

ɦɟɧɬɚ Ⱥɫɫɨɰɢɚɰɢɢ 

 

ɋɟɪɞɟɱɧɨ ɩɨɡɞɪɚɜɥɹɸ ȼɚɫ, ɭɜɚɠɚɟɦɵɣ Ɏɭɚɞ Ɍɟɣɸɛɨɜɢɱ Ɇɚɦɟɞɨɜ, 

ɢ ɜɫɟɯ ȼɚɲɢɯ ɫɩɨɞɜɢɠɧɢɤɨɜ ɫɨ ɡɧɚɦɟɧɚɬɟɥɶɧɨɣ ɞɚɬɨɣ - 25-ɥɟɬɢɟɦ ɫɨ 

ɞɧɹ ɫɨɡɞɚɧɢɹ Ⱥɫɫɨɰɢɚɰɢɢ Ʉɭɥɶɬɭɪɵ Ⱥɡɟɪɛɚɣɞɠɚɧɚ «ɋɢɦɭɪɝ». 25 ɥɟɬ – 

ɷɬɨ ɜɨɡɪɚɫɬ ɦɭɞɪɨɫɬɢ, ɪɚɫɰɜɟɬɚ, ɩɪɨɮɟɫɫɢɨɧɚɥɢɡɦɚ ɢ ɬɜɨɪɱɟɫɬɜɚ. ȼɵ ɩɨ 

ɩɪɚɜɭ ɦɨɠɟɬɟ ɝɨɪɞɢɬɶɫɹ ɹɪɤɢɦɢ ɫɬɪɚɧɢɰɚɦɢ ɛɢɨɝɪɚɮɢɢ Ⱥɫɫɨɰɢɚɰɢɢ, 

ɢɦɟɧɚɦɢ ɬɟɯ, ɤɬɨ ɫɬɨɹɥ ɭ ɢɫɬɨɤɨɜ ɟɝɨ ɫɨɡɞɚɧɢɹ, ɤɬɨ ɨɛɟɫɩɟɱɢɜɚɟɬ ɟɝɨ 

326 

ɚɜɬɨɪɢɬɟɬ ɢ ɜɨɫɬɪɟɛɨɜɚɧɧɨɫɬɶ ɫɟɝɨɞɧɹ. 

əɜɥɹɹɫɶ ɩɟɪɜɨɣ ɧɟɩɪɚɜɢɬɟɥɶɫɬɜɟɧɧɨɣ ɨɪɝɚɧɢɡɚɰɢɟɣ (ɇɉɈ), ɫɨ-

ɡɞɚɧɧɨɣ ɜ ɝɨɞɵ ɧɟɡɚɜɢɫɢɦɨɫɬɢ ɫɬɪɚɧɵ, ȺɄȺ «ɋɢɦɭɪɝ» ɜɧɟɫɥɚ ɭɧɢ-

ɤɚɥɶɧɵɣ ɜɤɥɚɞ ɜ ɪɚɡɜɢɬɢɟ ɨɬɟɱɟɫɬɜɟɧɧɨɣ ɢ ɦɢɪɨɜɨɣ ɤɭɥɶɬɭɪɨɥɨɝɢɢ, 

ɫɨɜɟɪɲɟɧɫɬɜɨɜɚɧɢɢ ɫɢɫɬɟɦɵ ɩɨɞɝɨɬɨɜɤɢ ɤɚɞɪɨɜ-ɭɩɪɚɜɥɟɧɰɟɜ ɧɨɜɨɝɨ 

ɦɵɲɥɟɧɢɹ, ɮɨɪɦɢɪɨɜɚɧɢɢ ɢɧɬɟɥɥɟɤɬɭɚɥɶɧɨɝɨ ɩɨɬɟɧɰɢɚɥɚ ɫɬɪɚɧɵ. ɋɟ-

ɝɨɞɧɹ ȺɄȺ «ɋɢɦɭɪɝ» ɩɨ ɩɪɚɜɭ ɹɜɥɹɟɬɫɹ ɨɞɧɨɣ ɢɡ ɜɟɞɭɳɟɣ ɩɪɨɫɜɟɬɢ-

ɬɟɥɶɫɤɨɣ ɢ ɢɧɧɨɜɚɰɢɨɧɧɨɣ ɨɪɝɚɧɢɡɚɰɢɟɣ ɜ Ⱥɡɟɪɛɚɣɞɠɚɧɟ. 

ɒɢɪɨɤɚɹ ɧɚɭɱɧɚɹ, ɩɪɚɤɬɢɱɟɫɤɚɹ ɢ ɢɧɧɨɜɚɰɢɨɧɧɚɹ ɧɚɩɪɚɜɥɟɧɧɨɫɬɶ, 

ɩɪɟɞɥɨɠɟɧɧɵɣ ɭɧɢɜɟɪɫɚɥɶɧɵɣ ɦɟɬɨɞ «ɤɭɥɶɬɭɪɨɥɨɝɢɱɟɫɤɨɣ ɩɢɪɚ-

ɦɢɞɵ», ɞɚɸɳɢɣ ɜɨɡɦɨɠɧɨɫɬɶ ɩɨɫɬɪɨɟɧɢɹ ɢɧɧɨɜɚɰɢɨɧɧɵɯ ɦɨɞɟɥɟɣ 

ɷɮɮɟɤɬɢɜɧɨɝɨ ɭɩɪɚɜɥɟɧɢɹ, ɧɨɜɚɬɨɪɫɤɢɟ ɩɪɨɟɤɬɵ, ɤɨɬɨɪɵɟ ɪɟɚɥɢɡɭɟɬ 

Ⱥɫɫɨɰɢɚɰɢɹ, ɩɨɡɜɨɥɹɸɬ ɭɜɟɪɟɧɧɨ ɢɞɬɢ ɜ ɧɨɝɭ ɫɨ ɜɪɟɦɟɧɟɦ, ɡɚɧɢɦɚɬɶɫɹ 

ɝɥɭɛɨɤɨɣ ɢɫɫɥɟɞɨɜɚɬɟɥɶɫɤɨɣ ɪɚɛɨɬɨɣ. 

Ȼɥɚɝɨɞɚɪɹ ɰɟɥɟɭɫɬɪɟɦɥɟɧɧɨɫɬɢ, ɨɝɪɨɦɧɨɣ ɫɨɡɢɞɚɬɟɥɶɧɨɣ ɷɧɟɪɝɢɢ, 

ɬɜɨɪɱɟɫɤɨɦɭ ɩɨɢɫɤɭ, ɜɵɫɨɤɨɦɭ ɩɪɨɮɟɫɫɢɨɧɚɥɢɡɦɭ, ɭɦɟɧɢɸ ɛɟɪɟɠɧɨ 

ɯɪɚɧɢɬɶ ɡɚɥɨɠɟɧɧɵɟ ɬɪɚɞɢɰɢɢ, ɧɚɲ ɤɨɥɥɟɤɬɢɜ ɧɟɢɡɦɟɧɧɨ ɞɨɛɢɜɚɟɬɫɹ 

ɭɫɩɟɯɨɜ ɜ ɨɫɭɳɟɫɬɜɥɟɧɢɢ ɫɚɦɵɯ ɫɦɟɥɵɯ ɩɥɚɧɨɜ ɢ ɢɞɟɣ. 

Ɇɵ ɝɨɪɞɢɦɫɹ ɦɧɨɝɨɥɟɬɧɢɦ ɩɥɨɞɨɬɜɨɪɧɵɦ ɫɨɬɪɭɞɧɢɱɟɫɬɜɨɦ ɫ ȼɚ-

ɦɢ, ɬɟɦ, ɱɬɨ ɦɨɠɟɦ ɧɚɡɜɚɬɶ ɫɟɛɹ ȼɚɲɢɦɢ ɟɞɢɧɨɦɵɲɥɟɧɧɢɤɚɦɢ. 

ȼ ɷɬɨɬ ɩɪɚɡɞɧɢɱɧɵɣ ɞɟɧɶ ɨɬ ɜɫɟɣ ɞɭɲɢ ɠɟɥɚɸ ȼɚɦ ɤɪɟɩɤɨɝɨ ɡɞɨ-

ɪɨɜɶɹ, ɫɱɚɫɬɶɹ, ɪɚɞɨɫɬɢ, ɞɨɛɪɚ, ɧɟɢɫɫɹɤɚɟɦɨɝɨ ɷɧɬɭɡɢɚɡɦɚ, ɜɞɨɯɧɨɜɟ-

ɧɢɹ, ɛɥɚɝɨɩɨɥɭɱɢɹ ɢ ɞɚɥɶɧɟɣɲɟɝɨ ɩɪɨɰɜɟɬɚɧɢɹ! 

 

            Tamerlan DΩmirbΩyli,  

“Simurq” AMA-nÕn BeynΩlxalq ΨlaqΩlΩr departamentinin rΩhbΩri 

“Sabah bugünümüzdԥn daha mԥdԥni olaq!” 

Mԥn istԥrdim ki, bu yazÕda “Simurq” Azԥrbaycan Mԥdԥniyyԥt Assosia-

siyasÕnÕn Beynԥlxalq Ԥlaqԥlԥr departamentinin rԥhbԥri kimi yox, “Simurq” 

AMA-nÕn sÕravi üzvü kimi öz fikirlԥrimi bildirim. ArtÕq 8 ildir ki, “Simurq” 

AMA mԥnim hԥyatÕmdadÕr. “Simurq” AMA öz fԥaliyyԥti ilԥ tԥrԥqqipԥrvԥr 

vԥ mԥdԥniyyԥtsevԥr gԥnclԥri bir araya toplama÷Õ bacarmÕú, onlara kulturolo-

giya elminin sirlԥrini öyrԥtmԥklԥ gԥnclԥrin mԥdԥni, sa÷lam düúüncԥ, ԥtraf 

mühitԥ qay÷Õkeú yanaúma vԥ vԥtԥnpԥrvԥrlik xüsusiyyԥtlԥrinin inkiúaf etdiril-

mԥsi prosesinԥ öz dԥstԥyini göstԥrmiúdir.  

327 

Tԥúkilat mԥdԥniyyԥt sektorunun inkiúaf etdirilmԥsi vԥ mԥdԥniyyԥt sa-

hԥsindԥ maariflԥndirmԥ iúinin ԥsaslÕ úԥkildԥ hԥyata keçirilmԥsi üçün böyük 

addÕmlar atmÕú vԥ Azԥrbaycan mԥdԥniyyԥti tarixindԥ özünԥmԥxsus iz qoy-

muúdur. “Simurq” AMA  yorulmadan Azԥrbaycan mԥdԥniyyԥtinin tԥbli÷at-

çÕsÕ olmuú vԥ mԥdԥniyyԥt sahԥsindԥ çox böyük u÷urlara imza atmÕú, mԥdԥ-

niyyԥtimizin inkiúafÕna istiqamԥtlԥnԥn çoxsaylÕ yerli vԥ beynԥlxalq tԥdbirlԥ-

rin, layihԥ vԥ proqramlarÕn tԥúkilatçÕsÕ olmuúdur.  

Tԥúkilat hԥm dԥ öz fԥaliyyԥti vasitԥsi ilԥ dünya azԥrbaycanlÕlarÕna mԥ-

dԥni vԥ hԥmrԥylik mesajlarÕ göndԥrmiú vԥ onlarÕn daha mütԥúԥkkil tԥúkilat-

lanmasÕ iúinԥ öz töhfԥsini vermiúdir. Hԥr bir azԥrbaycanlÕnÕn mԥdԥni inkiúa-

fÕnda oynadÕ÷Õ rol “Simurq” üçün bir úԥrԥf iúi olmuúdur vԥ tԥúkilat bu yolda 

daim irԥlilԥmԥyԥ, daha böyük müvԥffԥqiyyԥt zirvԥlԥrini aúma÷a çalÕúmÕúdÕr. 

“Simurq” AMA-nÕn prezidenti, professor Fuad Mԥmmԥdov bu illԥr ԥr-

zindԥ öz iúi ilԥ hamÕya sübut etmԥyԥ çalÕúmÕúdÕr ki, mԥdԥniyyԥt dünyanÕ xi-

las edԥcԥk vԥ bununla da, Azԥrbaycan mԥdԥniyyԥtinin tԥbli÷indԥ vԥ inkiúaf 

etdirilmԥsindԥ “Simurq” AMA-nÕn danÕlmaz rolunu siyasi vԥ mԥdԥni arena-

da tԥsdiq etmԥyi bacarmÕúdÕr. 

Fuad Mԥmmԥdov mԥnim hԥyatÕmda ԥvԥzedilmԥz rol oynayan hԥyat 

müԥllimim olub. Bugün nail oldu÷um nailiyyԥtlԥr üçün, qazanmÕú oldu÷um 

sosial mövqe üçün Fuad müԥllimԥ, onun rԥhbԥri oldu÷u “Simurq” AMA-ya 

borcluyam. “Simurq” AMA-nÕn Beynԥlxalq ԥlaqԥlԥr departamentinin iúinin 

mԥnԥ hԥvalԥ olunmasÕ ilԥ mԥn Azԥrbaycan mԥdԥniyyԥtinin inkiúafÕ üçün bö-

yük mԥsuliyyԥti hiss edirԥm vԥ bu etimada layiq olmaq üçün ԥlimdԥn gԥlԥni 

ԥsirgԥmԥmԥyԥ çalÕúÕram. 

Arzu edԥrdik ki, gԥlԥcԥk illԥrdԥ “Simurq” AMA-nÕn nԥzԥrdԥ tutdu÷u 

bütün mütԥrԥqqi ideyalar hԥyata keçsin vԥ AzԥrbaycanÕmÕzÕn çiçԥklԥnmԥ-

sindԥ daha neçԥ-neçԥ böyük layihԥlԥrԥ imza atsÕn. Çox hörmԥtli Fuad müԥl-

limin bir yaxúÕ sözü var: “Gԥlin, bugün dünԥnimizdԥn, sabah isԥ bugünü-

müzdԥn daha mԥdԥni olaq”. Fuad müԥllimin bu sözündԥ böyük mԥna var. 

Ԥgԥr sabahÕmÕzÕ daha firavan, daha abad görmԥk istԥyiriksԥ, mԥdԥniyyԥti-

mizi günü-gündԥn inkiúaf etdirmԥliyik. Bu yolda dayanmadan fԥaliyyԥt gös-

tԥrԥn vԥ mԥdԥniyyԥt sektorunda AzԥrbaycanÕn ilk qeyri-hökumԥt tԥúkilatÕ 

olan “Simurq” AMA-ya bir azԥrbaycanlÕ gԥnc olaraq, öz dԥrin tԥúԥkkürümü 

ifadԥ edir vԥ 25 ildir ki, “Simurq” AMA-ya böyük ԥzmkarlÕqla baúçÕlÕq edԥn 

ԥziz rԥhbԥrimiz Fuad müԥllimi, onun gözԥl ziyalÕ kollektivini, gԥnc üzvlԥri-

ni tԥúkilatÕn yaradÕlmasÕnÕn 25-ci ildönümü münasibԥti ilԥ sԥmimi qԥlbdԥn 

tԥbrik edirԥm!   

328 

Ɏɚɪɡɚɧɚ Ʉɚɫɢɦɨɜɚ,  

ɞɨɰɟɧɬ, ɱɥɟɧ ɩɪɚɜɥɟɧɢɹ ɇɶɸ-Ƀɨɪɤɫɤɨɣ Ⱥɫɫɨɰɢɚɰɢɢ ɚɡɟɪɛɚɣɞɠɚɧ-

ɰɟɜ «ANA”,  ɜɪɚɱ-ɤɚɪɞɢɨɥɨɝ, ɱɥɟɧ ȼɫɟɦɢɪɧɨɣ Ⱥɫɫɨɰɢɚɰɢɢ ɤɚɪɞɢɨɥɨɝɨɜ 

«Ⱦɪɭɡɶɹ ɫɟɪɞɰɚ ɜɨɤɪɭɝ ɦɢɪɚ», ɱɥɟɧ ɟɜɪɨɩɟɣɫɤɨɣ, ɪɨɫɫɢɣɫɤɨɣ ɢ ɚɡɟɪɛɚɣ-

ɞɠɚɧɫɤɨɣ ɚɫɫɨɰɢɚɰɢɣ ɤɚɪɞɢɨɥɨɝɨɜ 

 

«Ʉɭɥɶɬɭɪɭ ɧɚɞɨ ɧɚɫɚɠɞɚɬɶ! Ⱦɚɠɟ ɫɢɥɨɣ…  

ɂɧɚɱɟ ɧɚɫ ɜɫɟɯ ɠɞɺɬ ɤɪɚɯ». 

                                                                                    ɋɟɪɝɟɣ Ʉɚɩɢɰɚ 

ȼ ɷɬɢɯ ɫɥɨɜɚɯ ɝɟɧɢɚɥɶɧɨɝɨ ɭɱɟɧɨɝɨ ɡɜɭɱɢɬ ɢɫɬɢɧɚ, ɤɨɬɨɪɚɹ ɜɦɟɫɬɟ 

ɫ ɩɪɢɡɵɜɨɦ ɤ ɞɟɣɫɬɜɢɸ, ɜɵɪɚɠɚɟɬ ɨɛɟɫɩɨɤɨɟɧɧɨɫɬɶ ɢ ɬɪɟɜɨɝɭ, ɫɬɪɚɯ ɡɚ 

ɛɭɞɭɳɟɟ ɰɟɥɨɝɨ ɩɨɤɨɥɟɧɢɹ ɨɝɪɨɦɧɨɣ ɫɬɪɚɧɵ. Ɉɬɪɚɞɧɨ ɨɬɦɟɬɢɬɶ, ɱɬɨ 

ɜɫɟ ɱɚɳɟ ɢ ɱɚɳɟ ɜɨ ɜɫɟ ɫɮɟɪɵ ɧɚɲɟɣ ɠɢɡɧɢ ɜɧɟɞɪɹɸɬɫɹ ɩɪɢɧɰɢɩɵ ɦɢ-

ɪɨɜɨɣ ɤɭɥɶɬɭɪɨɥɨɝɢɢ, ɤɚɤ ɜ ɛɵɬɨɜɨɣ ɫɮɟɪɟ, ɜ ɢɫɤɭɫɫɬɜɟ, ɜ ɩɟɞɚɝɨɝɢɱɟ-

ɫɤɨɣ ɞɟɹɬɟɥɶɧɨɫɬɢ, ɬɚɤ ɢ ɜ ɭɩɪɚɜɥɟɧɱɟɫɤɢɯ ɫɬɪɭɤɬɭɪɚɯ, ɫɪɟɞɫɬɜɚɯ ɦɚɫ-

ɫɨɜɨɣ ɢɧɮɨɪɦɚɰɢɢ, ɠɭɪɧɚɥɢɫɬɢɤɟ ɢ ɬ. ɞ. ɂ ɜ ɷɬɨɦ ɨɝɪɨɦɧɚɹ ɡɚɫɥɭɝɚ    

25-ɥɟɬɧɟɣ Ⱥɫɫɨɰɢɚɰɢɢ ɤɭɥɶɬɭɪɵ Ⱥɡɟɪɛɚɣɞɠɚɧɚ «ɋɢɦɭɪɝ».  

Ɇɨɟ ɡɧɚɤɨɦɫɬɜɨ ɫ Ⱥɫɫɨɰɢɚɰɢɟɣ ɫɨɫɬɨɹɥɚɫɶ ɨɤɨɥɨ ɩɹɬɢ ɥɟɬ ɧɚɡɚɞ. 

ɋɱɚɫɬɥɢɜɚɹ ɫɥɭɱɚɣɧɨɫɬɶ, ɚ ɩɨ ɧɟɩɢɫɚɧɧɵɦ ɡɚɤɨɧɚɦ ȼɫɟɥɟɧɧɨɣ, ɫɤɨɪɟɟ, 

ɡɚɤɨɧɨɦɟɪɧɨɫɬɶ ɫɜɟɥɚ ɦɟɧɹ ɫ ɨɞɧɨɣ ɢɡ ɫɚɦɵɯ ɚɤɬɢɜɧɵɯ ɱɥɟɧɨɜ ɷɬɨɣ 

Ⱥɫɫɨɰɢɚɰɢɢ, ɨɛɚɹɬɟɥɶɧɨɣ ɒɟɥɚɥɨɣ ɯɚɧɭɦ Ʉɟɫɟɦɟɧɥɢ. Ɍɚɥɚɧɬɥɢɜɚɹ, 

ɬɪɭɞɨɥɸɛɢɜɚɹ ɢ ɧɟɭɬɨɦɢɦɚɹ, ɨɧɚ ɨɱɚɪɨɜɚɥɚ ɦɟɧɹ ɫ ɩɟɪɜɨɣ ɜɫɬɪɟɱɢ. ȿɟ 

ɩɪɨɧɢɤɧɨɜɟɧɧɵɟ ɭɦɧɵɟ ɪɟɱɢ, ɢɧɬɟɪɟɫɧɵɟ, ɫɨɞɟɪɠɚɬɟɥɶɧɵɟ ɛɟɫɟɞɵ ɧɟ 

ɦɨɝɥɢ ɧɟ ɩɪɢɜɥɟɱɶ ɜɧɢɦɚɧɢɟ ɫɨɛɟɫɟɞɧɢɤɚ. ɋ ɛɨɥɶɲɨɣ ɥɸɛɨɜɶɸ ɢ 

ɜɞɨɯɧɨɜɟɧɢɟɦ ɨɧɚ ɪɚɫɫɤɚɡɵɜɚɥɚ ɨ ɦɧɨɝɨɝɪɚɧɧɨɣ ɢ ɩɥɨɞɨɬɜɨɪɧɨɣ ɞɟɹ-

ɬɟɥɶɧɨɫɬɢ ȺɄȺ «ɋɢɦɭɪɝ», ɨɯɜɚɬɵɜɚɸɳɟɣ ɜɫɟ ɫɮɟɪɵ ɧɚɲɟɝɨ ɨɛɳɟɫɬɜɚ.  

ɋ ɨɫɨɛɵɦ ɩɨɱɬɟɧɢɟɦ ɢ ɭɜɚɠɟɧɢɟɦ ɨɧɚ ɪɚɫɫɤɚɡɵɜɚɥɚ ɨ ɩɪɟɡɢɞɟɧɬɟ 

ȺɄȺ -  ɩɪɨɮɟɫɫɨɪɟ Ɏɭɚɞ Ɇɚɦɟɞɨɜɟ, ɩɨɨɛɟɳɚɜ ɩɨɡɧɚɤɨɦɢɬɶ ɦɟɧɹ ɫ 

ɧɢɦ. ȿɳɟ ɞɨ ɡɧɚɤɨɦɫɬɜɚ ɫ ɷɬɢɦ ɧɟɡɚɭɪɹɞɧɵɦ, ɧɟɨɛɵɤɧɨɜɟɧɧɵɦ ɱɟɥɨ-

ɜɟɤɨɦ, ɭ ɦɟɧɹ ɜ ɜɨɨɛɪɨɠɟɧɢɢ ɫɥɨɠɢɥɫɹ ɟɝɨ ɨɛɪɚɡ, ɤɨɬɨɪɵɣ ɦɨɠɧɨ ɛɵ-

ɥɨ ɛɵ ɨɯɚɪɚɤɬɟɪɢɡɨɜɚɬɶ ɤɚɤ ɜɨɫɯɨɞɹɳɭɸ ɡɜɟɡɞɭ ɜ ɨɛɥɚɫɬɢ ɧɨɜɨɣ ɞɥɹ 

ɧɚɫ ɧɚɭɤɢ – ɤɭɥɶɬɭɪɨɥɨɝɢɢ. ɂ ɞɟɣɫɬɜɢɬɟɥɶɧɨ, ɩɪɨɮɟɫɫɨɪ Ɏɭɚɞ Ɇɚɦɟ-

ɞɨɜ, ɨɫɧɨɜɚɬɟɥɶ ɢ ɩɪɟɡɢɞɟɧɬ ȺɄȺ «ɋɢɦɭɪɝ» - ɩɢɨɧɟɪ ɜ ɨɛɥɚɫɬɢ ɪɚɡɜɢ-

ɬɢɹ ɢ ɜɧɟɞɪɟɧɢɹ ɤɭɥɶɬɭɪɨɥɨɝɢɢ ɤɚɤ ɧɚɭɤɢ, ɬɚɥɚɧɬɥɢɜɵɣ ɭɱɟɧɵɣ, ɢɡ-

ɜɟɫɬɧɵɣ ɧɟ ɬɨɥɶɤɨ ɜ ɪɟɫɩɭɛɥɢɤɟ, ɧɨ ɢ ɞɚɥɟɤɨ ɡɚ ɟɟ ɩɪɟɞɟɥɚɦɢ, ɨɥɢɰɟ-

ɬɜɨɪɹɟɬ ɤɥɚɞɟɡɶ ɡɧɚɧɢɣ ɢ ɦɭɞɪɨɫɬɢ, ɩɨɢɫɬɢɧɟ ɡɜɟɡɞɧɭɸ ɥɢɱɧɨɫɬɶ, ɱɶɹ 

ɧɟɭɬɨɦɢɦɚɹ, ɦɧɨɝɨɝɪɚɧɧɚɹ ɞɟɹɬɟɥɶɧɨɫɬɶ ɛɵɥɚ ɧɚɩɪɚɜɥɟɧɚ ɧɚ ɩɨɜɵɲɟ-

329 

ɧɢɟ ɪɨɥɢ ɤɭɥɶɬɭɪɨɥɨɝɢɢ ɜɨ ɜɫɟɯ ɫɮɟɪɚɯ ɠɢɡɧɢ ɧɚɲɟɝɨ ɨɛɳɟɫɬɜɚ ɢ 

ɜɤɥɸɱɚɥɚ ɩɪɨɫɜɟɬɢɬɟɥɶɫɤɭɸ, ɩɟɞɚɝɨɝɢɱɟɫɤɭɸ, ɧɚɭɱɧɨ-ɢɫɫɥɟɞɨɜɚɬɟɥɶ-

ɫɤɭɸ, ɨɛɳɟɫɬɜɟɧɧɨ-ɩɨɥɟɡɧɭɸ ɩɨɡɧɚɜɚɬɟɥɶɧɭɸ ɩɪɨɝɪɚɦɦɭ ɜɧɟɞɪɟɧɢɹ 

ɨɫɧɨɜ ɤɭɥɶɬɭɪɨɥɨɝɢɢ ɜ ɧɚɲɟɣ ɫɬɪɚɧɟ.  

ɉɨɠɚɥɭɣ, ɫ ɷɬɨɣ ɰɟɥɶɸ ɢ ɛɵɥɚ ɫɨɡɞɚɧɚ «ȺɄȺ «ɋɢɦɭɪɝ», ɤɨɬɨɪɚɹ 

ɜɨɬ ɭɠɟ 25 ɥɟɬ ɭɫɩɟɲɧɨ ɨɫɭɳɟɫɬɜɥɹɟɬ ɫɜɨɸ ɞɟɹɬɟɥɶɧɨɫɬɶ, ɡɚɬɪɚɝɢɜɚɹ 

ɫɚɦɵɟ ɲɢɪɨɤɢɟ ɚɫɩɟɤɬɵ ɧɚɲɟɣ ɠɢɡɧɢ ɫ ɢɫɩɨɥɶɡɨɜɚɧɢɟɦ ɦɧɨɝɨɝɪɚɧɧɵɯ 

ɫɩɨɫɨɛɨɜ ɩɨɩɭɥɹɪɢɡɚɰɢɢ ɨɫɧɨɜ ɤɭɥɶɬɭɪɨɥɨɝɢɢ. ɗɬɨ ɢ ɫɟɦɢɧɚɪɵ ɢ ɤɨɧ-

ɮɟɪɟɧɰɢɢ ɧɚ ɪɚɡɥɢɱɧɵɟ ɬɟɦɵ ɱɟɥɨɜɟɱɟɫɤɨɝɨ ɪɚɡɜɢɬɢɹ, ɢ ɢɡɞɚɧɢɟ ɦɨɧɨ-

ɝɪɚɮɢɣ, ɭɱɟɛɧɨ-ɦɟɬɨɞɢɱɟɫɤɢɯ ɩɨɫɨɛɢɣ, ɛɪɨɲɸɪ, ɢ ɨɪɝɚɧɢɡɚɰɢɹ ɢ ɩɪɨ-

ɜɟɞɟɧɢɟ ɜɟɫɶɦɚ ɩɨɩɭɥɹɪɧɨɣ ɬɟɥɟɜɢɡɢɨɧɧɨɣ ɩɟɪɟɞɚɱɢ ɩɪɨɝɪɚɦɦɵ «ɂɞ-

ɪɚɤ», ɫ ɩɪɢɜɥɟɱɟɧɢɟɦ ɜɢɞɧɵɯ ɭɱɟɧɵɯ, ɞɟɹɬɟɥɟɣ ɢɫɤɭɫɫɬɜ, ɢɡɜɟɫɬɧɵɯ 

ɩɪɟɞɫɬɚɜɢɬɟɥɟɣ ɨɛɳɟɫɬɜɟɧɧɨɫɬɢ, ɦɨɥɨɞɵɯ ɫɩɟɰɢɚɥɢɫɬɨɜ ɢ ɫɬɭɞɟɧɬɨɜ. 

ɗɬɨ ɬɚɤɠɟ ɨɪɝɚɧɢɡɚɰɢɹ ɤɭɥɶɬɭɪɧɨ-ɩɪɨɫɜɟɬɢɬɟɥɶɧɵɯ ɩɪɨɝɪɚɦɦ, ɩɨɫɜɹ-

ɳɟɧɧɵɯ ɪɚɡɥɢɱɧɵɦ ɡɧɚɦɟɧɚɬɟɥɶɧɵɦ ɞɚɬɚɦ, ɫɨɛɵɬɢɹɦ ɢ ɸɛɢɥɟɹɦ. ɗɬɨ 

ɬɚɤɠɟ ɜɵɟɡɞɧɵɟ ɫɟɦɢɧɚɪɵ ɜ ɪɚɣɨɧɚɯ ɪɟɫɩɭɛɥɢɤɢ ɞɥɹ ɪɚɡɥɢɱɧɵɯ ɫɥɨɟɜ 

ɨɛɳɟɫɬɜɚ – ɪɚɛɨɬɧɢɤɨɜ ɤɭɥɶɬɭɪɵ, ɩɪɨɫɜɟɳɟɧɢɹ, ɭɩɪɚɜɥɟɧɱɟɫɤɢɯ 

ɫɬɪɭɤɬɭɪ, ɫɮɟɪɵ ɨɛɫɥɭɠɢɜɚɧɢɹ ɢ ɦɧɨɝɨɟ-ɦɧɨɝɨɟ ɞɪɭɝɨɟ. ɗɬɨ ɥɢɲɶ ɧɟ-

ɛɨɥɶɲɨɣ ɩɟɪɟɱɟɧɶ ɦɧɨɝɨɝɪɚɧɧɨɣ, ɧɟɭɬɨɦɢɦɨɣ ɞɟɹɬɟɥɶɧɨɫɬɢ ȺɄȺ 

«ɋɢɦɭɪɝ» ɢ ɟɟ ɩɪɟɡɢɞɟɧɬɚ, Ɏɭɚɞɚ Ɇɚɦɟɞɨɜɚ, ɫɜɢɞɟɬɟɥɟɦ ɢɥɢ ɭɱɚɫɬɧɢ-

ɤɨɦ ɤɨɬɨɪɨɣ ɦɧɟ ɩɨɫɱɚɫɬɥɢɜɢɥɨɫɶ ɫɬɚɬɶ. ɉɨɠɚɥɭɣ, ɞɚɠɟ ɜɫɟ ɨɫɧɨɜɧɵɟ 

ɦɟɪɨɩɪɢɹɬɢɹ ɢ ɞɨɫɬɢɠɟɧɢɹ Ⱥɫɫɨɰɢɚɰɢɢ «ɋɢɦɭɪɝ» ɬɪɭɞɧɨ ɩɟɪɟɱɢɫɥɢɬɶ, 

ɧɚɫɬɨɥɶɤɨ ɦɧɨɝɨɝɪɚɧɧɚ ɢ ɜɫɟɨɛɴɟɦɥɸɳɚ ɟɟ ɞɟɹɬɟɥɶɧɨɫɬɶ. 

ȼ ɤɚɧɭɧ 25-ɥɟɬɧɟɝɨ ɸɛɢɥɟɹ ɷɬɨɣ ɡɚɦɟɱɚɬɟɥɶɧɨɣ ɨɪɝɚɧɢɡɚɰɢɢ ɯɨ-

ɱɟɬɫɹ ɩɨɠɟɥɚɬɶ ɨɝɪɨɦɧɵɯ ɭɫɩɟɯɨɜ ɜ ɟɟ ɩɥɨɞɨɬɜɨɪɧɨɣ, ɬɜɨɪɱɟɫɤɨɣ ɞɟɹ-

ɬɟɥɶɧɨɫɬɢ, ɟɳɟ ɛɨɥɶɲɢɯ ɞɨɫɬɢɠɟɧɢɣ ɜ ɪɟɚɥɢɡɚɰɢɢ ɟɟ ɝɭɦɚɧɢɬɚɪɧɵɯ 

ɰɟɥɟɣ. ɂ, ɤɚɤ ɩɬɢɰɚ ɋɢɦɭɪɝ, ɩɭɫɬɶ Ⱥɫɫɨɰɢɚɰɢɹ ɦɧɨɝɢɟ ɢ ɦɧɨɝɢɟ ɝɨɞɵ 

ɫɟɟɬ ɜɫɸɞɭ «ɪɚɡɭɦɧɨɟ, ɫɜɟɬɥɨɟ, ɜɟɱɧɨɟ» - ɭɧɢɜɟɪɫɚɥɶɧɵɟ ɤɭɥɬɭɪɨɥɨɝɢ-

ɱɟɫɤɢɟ ɡɧɚɧɢɹ, ɩɨɡɜɨɥɹɸɳɢɟ ɧɚɲɟɦɭ ɨɛɳɟɫɬɜɭ ɫɚɦɨɫɨɜɟɪɲɟɧɫɬɜɨ-

ɜɚɬɶɫɹ, ɩɨɫɬɟɩɟɧɧɨ ɩɨɞɧɢɦɚɹɫɶ ɧɚ ɜɫɟ ɛɨɥɟɟ ɜɵɫɨɤɢɟ ɫɬɭɩɟɧɢ ɝɚɪɦɨ-

ɧɢɱɧɨɝɨ ɪɚɡɜɢɬɢɹ.  

Ⱦɨɪɨɝɨɣ Ɏɭɚɞ ɦɭɚɥɥɢɦ! Ɇɵ ɱɟɪɩɚɟɦ ɡɧɚɧɢɹ, ɞɭɯɨɜɧɭɸ ɫɢɥɭ ɢ 

ɜɞɨɯɧɨɜɟɧɢɟ ɨɬ ɨɛɳɟɧɢɹ ɫ ȼɚɦɢ. ȼɵ - ɝɨɪɞɨɫɬɶ ɢ ɫɥɚɜɚ ɧɚɲɟɣ ɧɚɰɢɢ! 

ɋɩɚɫɢɛɨ ɡɚ ȼɚɲɭ ɧɟɭɬɨɦɢɦɭɸ ɢ ɫɬɨɥɶ ɧɟɨɛɯɨɞɢɦɭɸ ɨɛɳɟɫɬɜɟɧɧɭɸ 

ɞɟɹɬɟɥɶɧɨɫɬɶ. ȿɳɟ ɪɚɡ – ɫɨ ɫɥɚɜɧɵɦ ɸɛɢɥɟɟɦ ɡɚɦɟɱɚɬɟɥɶɧɵɣ ɤɨɥɥɟɤ-

ɬɢɜ ȺɄȺ «ɋɢɦɭɪɝ»!  

 

330 

ùΩlalΩ KΩsΩmΩnli,  

“Simurq” BeynΩlxalq kulturoloji jurnalÕn redaktoru,  

AzΩrbaycan Kulturoloqlar CΩmiyyΩtinin mΩsul katibi 

 

Deyirlԥr, øNAM möcüzԥlԥr yaratma÷a qadirdir. ønsan üçün kiminsԥ 

ona inanmasÕ çox vacibdir. Ԥgԥr insana inanarlarsa, o çox úey bacarar. ønsa-

nÕ ruhlandÕrmaq ԥqli gücün üzԥ çÕxmasÕna yardÕm edir, sԥn u÷ur qazanma÷a 

baúlayÕrsan, hԥr bir u÷ur sԥni yeni ԥmԥllԥrԥ ruhlandÕrÕr. TanÕúlÕ÷ÕmÕzÕn tam 

mԥnasÕ ilԥ ilk günündԥn baúlayaraq bu günԥdԥk, - parlaq úԥxsiyyԥt, yüksԥk 

mԥdԥniyyԥtli insan Fuad Mԥmmԥdov özünün inamÕ vԥ dԥstԥyi ilԥ hԥr zaman 

mԥnԥ (vԥ yalnÕz mԥnԥ deyil) istԥnilԥn maneԥlԥri aradan qaldÕrma÷a, Kultu-

rologiya piramidasÕnÕn üç – Öyrԥnmԥ, Dԥrk etmԥ vԥ Yaratma (Quruculuq) 

sԥviyyԥsinin sԥkkiz pillԥsi ilԥ yuxarÕ qalxaraq, yaradÕcÕ insana çevrilmԥyԥ 

kömԥk etmiú vԥ edir. Quruculuq vԥ YaradÕcÕlÕq isԥ ictimai fayda gԥtirir vԥ 

insana yeni qüvvԥ verir. 

Hԥr bir insanÕn hԥyatÕnda onun etmԥli oldu÷u iúlԥr vardÕr, bu onun mis-

siyasÕ hesab olunur. Fuad Mԥmmԥdovun missiyasÕ aydÕndÕr: ԥhalinin müxtԥ-

lif kateqoriyalarÕnÕn kulturoloji maariflԥndirilmԥsi; cԥmiyyԥtin layiqli üzvlԥ-

rini, güclü ruha – a÷la, gözԥl hisslԥrԥ vԥ möhkԥm iradԥyԥ malik úԥxsiyyԥt-

lԥrin, liderlԥrin formalaúdÕrÕlmasÕ; kulturoloji tԥfԥkkürü inkiúaf etdirmԥk; 

universal kulturoloji biliklԥri yaymaq; insanÕn inkiúafÕnda kulturologiyanÕn 

rolunu açÕqlamaq vԥ s. vԥ i. Fuad Mԥmmԥdov – bizim milli sԥrvԥtimizdir, 

fԥxrimizdir! O, milli kulturologiyanÕn, ԥsasԥn, kulturologiya elmi, tԥhsili vԥ 

maarifinin inkiúaf etdirilmԥsindԥ ԥsl fԥdakardÕr. Onun fԥdakarlÕ÷Õ, öz iúinԥ 

sԥdaqԥti, yorulmaz ԥmԥyi vԥ elmԥ mԥhԥbbԥti mԥni hԥmiúԥ heyran etmiúdir. 

Milli kulturologiyaya onun töhfԥsi – çox böyük, sԥmԥrԥli, mԥzmunludur. 

Alim-kulturoloq kimi Fuad Mԥmmԥdovun ԥn böyük xidmԥti – Yeni ønsan 

Tԥfԥkkürünün formalaúdÕrÕlmasÕna vԥ düzgün hԥyat vԥ fԥaliyyԥt texnologi-

yalarÕnÕ yaratma÷a unikal cԥhddԥn ibarԥtdir.  

Vԥ o buna nail olur!  

Ԥziz, do÷ma Fuad müԥllim! Mԥnԥ bu gözԥl AssosiasiyanÕn sÕralarÕnda 

olmaq vԥ nԥinki yanaúÕ, hԥm dԥ Sizinlԥ birlikdԥ iúlԥmԥk imkanÕ yaratdÕ÷ÕnÕ-

za görԥ Sizԥ hԥdsiz minnԥtdaram! Burada çox dԥyԥrli, AzԥrbaycanÕn bir çox 

tanÕnmÕú, hörmԥtli ziyalÕ nümayԥndԥlԥri ilԥ tanÕú olmaq imkanÕ qazandÕ÷Õm 

üçün Sizԥ qԥlbԥn tԥúԥkkür edirԥm. ùübhԥsiz, “Simurq” AMA-nÕn inkiúaf yo-

lu asan olmamÕúdÕr, bu yolda hԥr cür çԥtinliklԥr olmuúdur. AssosiasiyanÕn 

tԥsis edilmԥsi vԥ daimi fԥaliyyԥti üçün güclü iradԥ, çox böyük, gԥrgin zԥh-

mԥt, iúlԥmԥk üçün yer, maddi dԥstԥk vԥ s. lazÕm idi. Vԥ ԥgԥr bugün Assosia-

331 

siya özünün 25 illik yubileyini qeyd edirsԥ, bu o demԥkdir ki, o öz iradԥsi, 

mԥqsԥdyönlü, yaradÕcÕ fԥaliyyԥti ilԥ bütün bu çԥtinliklԥrԥ sinԥ gԥrmiúdir. 

Yeni, “Simurq” Azԥrbaycan Mԥdԥniyyԥt AssosiasiyasÕnÕn tarixi. 1990-

2015” kitabÕnÕn iúÕq üzü görmԥsi ilԥ respublikamÕzÕn vԥtԥndaúlarÕ vԥ xaricdԥ 

yaúayan hԥmvԥtԥnlԥrimiz üçün, 1990-cÕ ildԥn baúlayaraq bugünԥdԥk, müstԥ-

qil Azԥrbaycan RespublikasÕnÕn bu ilk qeyri-hökumԥt tԥúkilatÕnÕn tarixi ya-

ranma úԥraiti vԥ sonrakÕ yaradÕcÕ fԥaliyyԥti ilԥ hԥrtԥrԥfli vԥ dԥrindԥn tanÕú ol-

maq imkanÕ yaranmÕúdÕr. AssosiasiyanÕn keçdiyi çԥtin yolu nԥzԥrԥ alaraq, 

bu yubileyin bayram edilmԥsi ԥlamԥtdar tarixi hadisԥdir. Sizi vԥ bütün si-

murqçularÕ AssosiasiyanÕn 25 illik Yubileyi münasibԥtilԥ ürԥkdԥn tԥbrik 

edirԥm! Fԥdakar, nԥcib fԥaliyyԥtinizdԥ, xalqÕn maraqlarÕna, dövlԥtԥ, Vԥtԥnԥ 

sadiq, yüksԥk, qüsursuz xidmԥtinizdԥ Sizԥ tükԥnmԥyԥn yaradÕcÕlÕq enerjisi 

vԥ gԥlԥcԥk u÷urlar arzu edirԥm! 

Mir-Teymur MΩmmΩdov,  

AzΩrbaycan RΩssamlar øttifaqÕnÕn üzvü, Gürcüstan RΩssamlar øttifaqÕ-

nÕn fΩxri üzvü, rΩssam-qrafik, heykΩltΩraú, karikaturaçÕ, jurnalist-yazÕçÕ 

 

25 il bundan ԥvvԥl Fuad Mԥmmԥdovun “Simurq” Azԥrbaycan Mԥdԥ-

niyyԥt AssosiasiyasÕnÕn yaradÕlmasÕ üzrԥ layihԥsinԥ úübhԥ edԥn insanlar 

var idi. Zaman baúqa idi, mԥqsԥdlԥr baúqa... Lakin bu layihԥyԥ inananlar 

da var idi, bu insanlar güclԥri yetԥn qԥdԥr ԥn müxtԥlif üsullarla onu dԥstԥk-

lԥyirdilԥr – onlarÕn dԥstԥyi üçün baúlÕca stimul bu idi: LAZIMDIR! Bu, 

xalqa lazÕmdÕr!.. Bu, ölkԥyԥ lazÕmdÕr! Bu, heç nԥyԥ baxmayaraq lazÕmdÕr! 

Çünki bu layihԥ gԥlԥcԥk nԥsillԥrԥ lazÕmdÕr. Fuad müԥllimin ԥtrafÕnda top-

laúan gԥnclԥrԥ vԥ onun ԥn yaxÕn silahdaúlarÕna lazÕmdÕr. HamÕnÕza tԥúԥk-

kürlԥr. 25 ildir ki, “Simurq” mövcuddur vԥ mԥn inanÕram ki, kulturologiya 

bütün ölkԥmizin maariflԥndirilmԥsi kimi dövlԥt vԥzifԥsini yerinԥ yetirir. 

Çox iúlԥr görülüb. QarúÕda daha çox iúlԥrin görülmԥsi durur. BaúlÕcasÕ, çox 

gözԥl nԥticԥlԥrlԥ faydalÕ tԥcrübԥ vԥ mԥdԥniyyԥt iúÕ÷ÕnÕ kütlԥlԥrԥ daúÕyan 

gözԥl insanlar var.  

Azԥrbaycan xalqÕnÕn rifahÕ naminԥ yaradÕcÕ fԥaliyyԥtinin 25 illik yu-

bileyi münasibԥtilԥ “Simurq” AMA-nÕ ürԥkdԥn tԥbrik edirԥm! 

 

 

 

332 

Kosta-RikanÕn MΩdΩniyyΩt Nazirliyi ilΩ müqavilΩ 

1991-ci il 

 

 

333