Conference committees conference chairs c


IV INTERNATIONAL SCIENTIFIC CONFERENCE OF YOUNG RESEARCHERS



Yüklə 19,19 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə188/189
tarix31.01.2017
ölçüsü19,19 Mb.
#7144
1   ...   181   182   183   184   185   186   187   188   189

IV INTERNATIONAL SCIENTIFIC CONFERENCE OF YOUNG RESEARCHERS 

 

 



1715

 

Qafqaz University                                                                                         29-30 April 2016, Baku, Azerbaijan 

kilsəsinin  nəsranilərə  məxsus  olduğu,  eyni  zamanda  Abşeronun  bir  sıra  qədim  qəbiristanlarında 

nəsrani  müqəddəslərinin  sərdabələri  olduğu  məlumdur.  Orta  əsrlərdə  Azərbaycanda  iudaist  dininin 

daşıyıcıları  olan  yəhudi  icmaları  da  mövcud  idi..  Onların  Azərbaycanda  məskunlaşması  ilə  bağlı 

araşdırıcılar  arasında  fərqli  fikirlər  mövcuddur.  Tarixçi  alim  Tarix  Dostəliyev  “Şimali-şərqi 

Azərbaycan  IX-XV  əsrlərdə”  adlı  əsərində  yəhudilərin  Azərbaycanda  mənşəyi  ilə  bağlı,  bəzi 

tədqiqatçılar tərəfindən irəli sürülən Sasanilərin köçürtdükləri İran mənşəli əhalinin sonradan iudaizmi 

qəbul  etmələri  və  bunun  əsasında  Azərbaycanda  yəhudi  icmasının  yaranması  haqqındakı  versiyanı 

rədd edərək qeyd edir ki, yəhudilər dünyanın bir çox məməkətlərinə səpələndikdən sonra da müxtəlif 

xalqlar arasında yaşayaraq onların dillərini qəbul etsələr də, dini mənsubiyyətlərini qoruyub saxlaya 

bildikləri kimi Azərbaycanda da öz icmalılığını və dini mənsubiyyətini qoruyub saxlamışlar.  

 

 

ORTA ƏSRLƏRDƏ DAŞKƏSƏNDƏ METALİŞLƏMƏ SƏNƏTİ 



 

Vüsalə AXUNDOVA  

Gəncə Dövlət Universiteti 

AZƏRBAYCAN 

 

Təbii  sərvətlərlə  zəngin  olan  Daskəsən  rayonunun  strateji  məhsulları  olan  dəmir,  alüminium, 



kobalt,  mərmər  və  sair  məhsulların  çıxarılması  üçün  qazıntılar  aparılmışdır.  1959-1960-cı  illərdə 

aparılan arxeoloji qazıntılar zamanı tapılan sayı hesabı bilinməyən kurqan tipli dəfn abidələri göstərir 

ki, bu ərazilər istifadə edilib. Bu əraziyə isə yay vaxtında yalnız bir yerdən simal-sərq tərəfdən Kür 

çayı vadisindən gəlmək mümkündür. (1) Sözsüz ki, İslamiyyətə qədər yerli əhali xristiyan olub, isalam 

laşdırma siyasəti dağlıq ərazidə ləng getdiyi üçün Daskəsən dağlarında Alban-Xristiyan məbədləri də 

olduqca  çoxluq  təşkil  edir.  Orta  əsrlərdə  Daşkəsən  rayonu  ərazisində  mədən  işi  ilə  məşğul 

olunmuşdur.  (2)  Metallurgiya  və  metalişləmə  iqtisadi  həyatın  bütün  sahələrinə  güclü  təsir  göstərən 

fəaliyyət sahələri idi. Metalişləmə sənətinin inkişaf səviyyəsi onun texnoloji təkmilləşməsi bu və ya 

digər  dərəcədə  əkinçiliyin  sənətkarlığın  hərb  sənətinin  və  təsərrufat  məisətinin  durumuna  təsir 

göstərir,sənətkarlığın texniki səviyyəsini müəyyənləşdirirdi. Ehtimallara görə Gədəbəy, Daşkəsən, Şiz, 

Marağa filiz yataqları metallurgiyanı zəruri xammalla təmin etməkdə başlıca rol oynayırdı. XX - əsrin 

30-cu  illərində  A  .A.  İyessen  və  B.  Y.  Degen  Kovalevski  Şəmkir,  Gəncə  ,  Daşkəsən,Tərtərçay 

hövzəsində  mis,  dəmir,  filiz  yataqlarında  qədim  və  orta  əsr  mədənlərinin  qalıqlarını  qeydə  almışlar. 

Görünür son orta əsrlərdə filizçıxarma prosesi XVIII - XIX-əstlərdə mövcud olmuş üsul və texnikadan 

fərqlənməmiş, Y. Veydenbaumun təsvir etdiyi şəkildə olmuşdur. Həmin təsvirə görə çox darısqal olan 

mədənə  fəhlələr  iməkləyərək  girir.  Uzanmış  halda  filizi  qopararaq  torbalara  doldurur  və  kəndir 

vasitəsilə bayıra çıxarırdılar.  

 Tədqiqatçılar  yerli  yataqlardan  çıxarılan  filizin  mədənlərin  yaxınlığında  əridildiyini  bildirirlər. 

Bu səbəbdən filiz yataqlarının olduğu kəndlərin sakinləri metallurgiya ilə yaxından məşğul olurdular. 

Məsələn  müəyyən  olunmuşdu  ki,  Quşçu,  Seyidlər,  Çovdar,  Bayan,  Daşkəsəndə  yerli  kənd  əhalisi 

ənənəvi  şəkildə  bir  neçə  əsr  ərzində  dəmir  və  mis  filizinin  çıxarılması  ilə  və  əridilməsi  ilə  məşğul 

olmuşdur. Mənbələrdən məlum olur ki, filiz əridən kürələr ortasında çalaşəkilli odluğu olan açıq ocağa 

bənzəyirdi.  Filiz  parçalarını  və  kömürü  kürəyə  qat-qat  yığaraq  körük  vasitəsilə  odluğa  hava 

üfürülürdü. Nəticədə kürənin aşağı hissəsində kömür közünün hərarətinin yüksəlməsi ilə əmələ gələn 

və  yüksək  hərarətlə  qızan  karbon  oksidi  yuxarı  qalxır,  filiz  və  kömürü  qızdıraraq  onlarla  kimyəvi 

reaksiyaya girirdi. Bu yolla filizdəki dəmirin və tərkibindəki maddələrin oksidləşməsi nəticəsində bir 

tərəfdən dəmir, digər tərəfdən isə metal pasa əmələ gəlirdi. Beş saat ərzində filiz əriyib qaynar kütləyə 

çevrilirdi.  Hasil  olunmuş  ərinti  qırsının  tərkibində  hələ  metal  pasa  olduğundan  onu  döyərək 

saflaşdırırdılar.  E.  Veydenbaum  qeyd  edirdi  ki,  filiz  əritmə  kürələrində  yüksək  hərarəti  almaq  üçün 

odluğa güclü hava üfürülməsi zəruri idi. Kürəyə süni hava üfürülməsini təmin etmək üçün körüklərdən 

istifadə olunurdu. (3) Körüklərin dəri hissələri dövrümüzə qədər gəlib çatmasa da, onların oda davamlı 

saxsı  başlıqları  tapılmışdır.Bəsit  texnalogiyaya  əsaslanan  belə  metaləritmə  kürələrində  yuksək 

hərarətin  alınmasının  təminatı  üçün  alışarkən  zəngin  karbon  oksidi  əmələ  gətirən  yüksək  koloritli 

yanacaq növü lazım idi. Bu ilk növbədə yüksək hərarət verən oduncaqlı ağac növləri  – palıd, ardıc, 



IV INTERNATIONAL SCIENTIFIC CONFERENCE OF YOUNG RESEARCHERS 

 

 



1716

 

Qafqaz University                                                                                         29-30 April 2016, Baku, Azerbaijan 

arçan,  vələs  və  s.-dən  alınan  kömür  idi.  Kiçik  Qafqaz  dağlarının  zəngin  meşə  zolağı  ilə  örtülən 

Daşkəsən rayonunda kömür, mis, dəmir filizi geniş istifadə olunmuş, kömürdən yanacaqda da istifadə 

etmişlər. 

 Metal qırsa, adətən, dəyirmi kündə formalı görünüş verirdilər. Metallurqların hasil etdiyi xammal 

adətən istehsal üçün yararlı olmurdu. Sənətkarlar onu emal edib yararlı hala salmalı idi. Metaləritmə 

kürələri  adətən  şəhərlərin  rabad  hissəsində  yerləşirdi.  (4)  Q.  V.  Abix  Gəncə  gölünün  şimalında  və 

simal-qərbində  yerləşən  dağların  ətəklərini  zəngin  filiz  yataqları  olduğunu  hesab  edir.  Kiçik  Qafqaz 

dağlarının ətəklərində yerləşən Gədəbəy, Daşkəsən, Zəylik, Bayanda metal filizlərinin çoxluğunu qeyd 

edir.  Onların  yalnız  qizil  və  gümüşə  aid  olmayıb,həm  də  mis  və  maqnitli  dəmir  filizindən  ibarət 

olduğunu  filizlərin  tərkibinin  müxtəlifliyini  söyləyir.  Daşkəsəndə  aparılan  geoloji  tədqiqatların 

nəticələrindən qədim dövrlərdə, mis - dəmir mədənlərində istifadə olunması məlumdur. Q. V. Abix də 

Daşkəsən dərəsində zəngin mis və dəmir filizlərindən hələ lap qədim zamanlardan başlayaraq istifadə 

olunduğunu göstərir. (5) Bu barədə E. Veydenbaum da məlumat vermiş və bölgədə mis, dəmir filizi 

yataqlarının olmasını qeyd etmişdir. Orta əsrlərdə dəmirçilikdə yanacaq materialı kimi istifadə etmək 

üçün  ağac  kömurunu  hazırlamaq  məqsədilə  zəngin  Daşkəsən  meşələrindən  istifadə  edilmişdir.Bu 

baxımdan  sənətkarlığın  yaranmasına  və  inkişafına  əlverişli  zəmin  yaranmışdır. Daşkəsən  rayonunun 

qedim tarixə malik olduğunu Rus arxeoloqları da təsdiq edir. (6) Sinder V. A. Gəncəçay ərazisində , 

Gəncə  ilə  Xanlar  arasındakı  sahədə  maddi  mədəniyyət  abidələri  və  Çovdar  kəndi  yaxınlığındafiliz 

yataqlari askar etmişdir. Dağ mühəndisi Ferdinand Lass Daşkəsən və Quşçu kəndi ərazisində daş qutu 

qəbirlər aşkar etmişdir. E. Resler Gəncəçay hövzəsində bir sıra arxeoloji abidələri nəzərdən keçirdi. 

Rusiya hakim dairələri Qafqazın arxeoloji baxımdan tədqiq edilməsinin zəruri olduğunu qeyd edirdi. 

Son  orta  əsrlərdən  etibarən  Qafqazın  o  cumlədən  Azərbaycanın  nisbətən  sistemli  şəkildə  və  Qafqaz 

arxeologiya cəmiyyətinin nəzarəti altında öyrenilməsi başlanıldı. Bu tedqiqatda hem yerli, hem xarici, 

hem  de  rus  arxeoloqları  mühüm  rol  oynayırdılar.  Tedqiq  olunan  ərazilər  içərisində  Daşkəsən 

rayonunun zəngin filiz yataqları da vardı. Bu tesadüfi deyildi. Tebii ki, Daşkəsən rayonu Qafqazın bir 

guşəsi kimi faydalı, strateji təbii məhsullarla zəngindir.  



IV INTERNATIONAL SCIENTIFIC CONFERENCE OF YOUNG RESEARCHERS 

 

 



1717

 

Qafqaz University                                                                                         29-30 April 2016, Baku, Azerbaijan 



 

 

 

PROCEEDINGS 

SECTION V 

HISTORY AND LAW 

 

 

Law 

 

 

IV INTERNATIONAL SCIENTIFIC CONFERENCE OF YOUNG RESEARCHERS 

 

 



1718

 

Qafqaz University                                                                                         29-30 April 2016, Baku, Azerbaijan 



ОСОБЕННОСТИ КОНСТИТУЦИОННОЙ РЕФОРМЫ 

 

Рейхан ДЖАФАРОВА 

Бакинский Славянский Университет 



srf.75@rambler.ru 

АЗЕРБАЙДЖАН 

 

Конституционная  реформа,  являясь  процессом  конституционного  развития  государства, 



выступает  как  самостоятельный  объект  исследования.  Однако  заметим,  что  на  сегодняшний 

день  проблема  конституционных  преобразований  недостаточно  разработана  юридической 

наукой.  Тем  самым,  анализ  фундаментальных  элементов  теории  конституционной  реформы 

остается актуальным. 

Исследователи  в  своих  работах  осветили  теоретические  проблемы  пересмотра  конститу-

ции  в  сравнительно-правовом  аспекте.  Некоторые  ученые  утверждают  о  необходимости 

использования правовых процедур преобразования конституции, при этом выступая против не 

правовых, силовых средств изменения конституционного устройства. Как отметил профессор, 

государствовед  А.  Д.  Градовский:  [156,  c.92]  «Конституция,  конечно,  может  быть  изменена, 

ибо ни одно государственное устройство не может претендовать на вечное существование. Но 

пока известные конституционные положения существуют, все власти должны сообразовываться 

с ними».


 

Еще один профессор А. А. Белкин в своих работах писал о том, что основная задача 

изменений конституций заключается в обеспечении сохранения действующей конституции как 

определенной ценности, какой она была представлена учредителями. По его мнению, принцип 

«нерушимости конституции» является принципом охраны конституции. Так же он считает, что 

принцип «абсолютной нерушимости» конституции не нашел своего оправдания ни логически, 

ни исторически [68, c.6].  

Существуют  разные  мнения  ученых  по  вопросу  изменений,  отражающихся  в  конститу-

циях. Как считает Ю.Л. Шульженко, при отсутствии в конституции существенных изменений, 

происходящих в государственной и общественной жизни, со временем она может превратиться 

в «исторический документ, не отражающий реальную действительность» [206, c.9]. 

Отметим, что в процессе разработки теории конституционной модернизации в нынешнее 

время большое внимание уделяется вопросу о надлежащем перечне субъектов и об их составе 

(имеющих право на пересмотр конституции и праве вносить соответствующие поправки). Так 

же вопрос условий и порядка правового регулирования субъектов права на конституционную 

модернизацию  занимает  особое  место  в  современной  конституционной  науке:  является  ли 

достаточным в этом случае внутригосударственное регулирование или есть ли необходимость 

ставить  вопрос  и  осмыслять  потребность  международного  правового  признания  и 

регулирования данного права. 

Итак, конституционную реформу рассматривают как политико-правовой процесс, который 

основывается  на  положения  различных  документов,  которые,  в  свою  очередь,  отличаются  по 

порядку принятия и сферам действий.  

Отметим,  что  конституционные  реформы  делятся  на  два  типа:  частичную  и  полную. 

Частичная  конституционная  реформа,  предполагающая  изменения  отдельных  положений 

Основного закона, вносит поправки в его текст. Полная же конституционная реформа вводит в 

действие новую Конституцию и, тем самым прекращает действие прежней [53, c.167].  

Конституции  по  способам  проведения  конституционных  реформ  делятся  на  народные, 

октроированные  и  договорные.  Рассматривая  каждую  из  них,  заметим,  что  народные 

конституции  принимаются  непосредственно  гражданами  той  или  иной  страны,  а  другими 

словами,  референдумом.  К  примеру,  можно  показать  Конституцию  Испании  1978  года, 

Франции  1958  года  и  другие.  Также  народные  конституции  могут  приниматься  либо 

парламентом,  либо  учредительным  собранием,  т.е.  органом,  созываемым  для  принятия  новой 

конституции.  К  примеру,  можно  привести  Конституцию  Болгарии  1991  года.  Известен  и  тот 

факт,  что  способы  принятия  народных  конституций  комбинировались.  Например, 

Конституцию  Италии  1947  года,  которое  ранее  разработало  Учредительное  собрание,  затем 

утвердил  референдум,  Конституция  же  Испании  1978  г.  была  разработана  парламентом  и 

принята референдумом.  


IV INTERNATIONAL SCIENTIFIC CONFERENCE OF YOUNG RESEARCHERS 

 

 



1719

 

Qafqaz University                                                                                         29-30 April 2016, Baku, Azerbaijan 

Октроированные конституции являются дарованными конституциями. Надо отметить, что 

дарование  всегда  осуществлялось  монархом.  К  ряду  дарованных  конституций  относятся 

Конституции  Марокко  1911  года,  Японии  1889  г.,  Монако  1962  года  и  другие.  Однако  после 

периода  Второй  мировой  войны  дарование  осуществлялось  метрополиями:  при  изменении 

формы  или  прекращении  колониального  господства.  Именно  этим  способом  вступили  в  силу 

Конституции более 30 стран Британского Содружества.  

Конституции,  которые  принимаются  путем  соглашения  нескольких  субъектов,  например, 

государствами,  объединяющимися  в  федерацию,  либо  парламентом  и  монархом  и  др.  К 

договорным  конституциям  можно  отнести  английские  конституционные  акты  XVII-XVIII 

веков.  


Возможность  конституционных  реформ  содержится  в  самой  конституции,  так  как  в  ней, 

как правило, находятся положения о субъектах права, имеющих право внести предложение об 

изменении конституции и принять окончательное решение.  

Итак,  особенностью  конституционных  реформ  можно  считать  то,  что  она  является  как 

социально-политическим, так и правовым процессом.  

Именно в процессе конституционной реформы осуществляются мероприятия переустройства 

государства, а точнее, его территории, органов власти, отношений с политическими объедине-

ниями,  с  социальными  общностями  и  властвующими  субъектами.  Этот  процесс,  несомненно, 

находит свое отражение в содержании явлений, которые подлежат анализу в ходе исследования 

конституционной реформы. Также посредством акций совершается реформирование права как 

каждой  его  отрасли  в  отдельности,  так  и  в  целом.  Несмотря  на  сложный  и  масштабный 

характер  этой  деятельности,  она  считается  самостоятельным  процессом,  подвергаясь 

внутренней  систематизации,  наделяет  такими  же  качествами  эмпирический  материал, 

привлекаемый  к  теоретическому  анализу.  Такая  самостоятельность  государства  и  права, 

нашедшая свое место в литературе, отражается в процессе конституционной реформы. 

Отметим,  что  в  современных  обществах  внесение  качественно  новых  элементов  в 

конституции  часто  воспринимаются  как  показатели  эффективного  конституционализма. 

Адекватность  конституции  страны  к  изменениям  в  различных  сферах  общества  имеет  особое 

значение для стабильного и продолжительного развития любого государства. Вследствие этого, 

в  соответствии  с  развитием  общества,  конституционные  реформы  приобретают  динамичный 

характер.  Качественные  и  своевременные  конституционные  реформы  обеспечивают  гибкость 

урегулирования  общественных  отношений  и  создание  надежных  правовых  механизмов  для 

демократического и правового государства. 

По нашему мнению, право на конституционную модернизацию должно стать сердцевиной 

нового формирующегося института модернизации, а также занимать достойное место в системе 

конституционных коллективно - реализуемых прав граждан.  

 

 

 



ZƏRBAYCAN VƏ TÜRKİYƏ TƏBBİ QAZ BAZARIN                          

HÜQUQİ BAXIMDAN MÜQAYİSƏLİ TƏHLİLİ 

 

Sara ƏLİYEVA 

Ankara Universiteti  

“Azərsu” ASC “Sukanal” Elmi-Tədqiqat və Layihə İnstitutu 

lawyer_sara@yahoo.com , Sara.Aliyeva@azersu.az 

Bakı /AZƏRBAYCAN 



 

Xülasə 

Azərbaycan yerləşdiyi coğrafi ərazi etibarı ilə zəngin təbii qaz və neft yataqlarına malikdir. Hələ 

XIV əsrdən etibarən Azərbaycanda neft və qaz çıxarılmağa başlanılmışdır. Hazırda Azərbaycan geniş 

şəkildə  təbii  qaz  istehsal  və  ixrac  edən  ölkədir.  Azərbaycan  Respublikası  Dövlət  Neft  Şirkətinin 

(ARDNŞ)  son  məlumatına  görə,  Azərbaycanın  çıxarıla  bilən  qaz  ehtiyatı  2,55  trilyon  kubmetr 

həcmindədir.  



IV INTERNATIONAL SCIENTIFIC CONFERENCE OF YOUNG RESEARCHERS 

 

 



1720

 

Qafqaz University                                                                                         29-30 April 2016, Baku, Azerbaijan 

İmzalanmış nəhəng təbii qaz müqavilələri ilə Azərbaycan yaxın gələcəkdə Avropa bazarını təbii 

qazla  təmin  etməyi  planlaşdırır.  XXI  əsrin  nəhəng  layihəsi  hesab  olunan  “TANAP”  layihəsi  ilə 

Azərbaycan  təbii  qazı  Türkiyə  ərazisindən  keçərək,  Avropaya  nəql  olunacaq.Yəni  Azərbaycan  həm 

Türkiyə bazarını indi olduğu kimi gələcəkdə də təbii qazla təmin edəcək, həm də Türkiyə üzərindən 

Avropa bazarına təbii qazı nəql edəcək.  

Belə olduğu halda, mövzunun aktuallığı nəzərə alınaraq, Azərbaycan və Türkiyə təbii qaz bazarı 

hüquqi baxımdan müqayisəli şəkildə təhlil edilməyə çalışılmışdır. 

A.

 

 

Azərbaycan təbii qaz bazarının hüquqi çərçivəsi 

 Azərbaycan  təbii  qaz  bazarının  necə  tənzimləndiyini  görmək  üçün  əlaqəli  qanunvericilik 

aktlarına  nəzər  salınmalı  və  bazarla  birbaşa  əlaqli  qurumlar  olan  ARDNŞ-in  və  Energetika 

Nazirliyinin roluna diqqət yetirilməlidir.  



1. Azərbaycan təbii qaz bazarını tənzimləyən qanunvericilik 

Əvvəlcə  bunu  qeyd  etmək  zəruridir  ki,  Azərbaycan  Respublikası  Konstitusiyasının  14-cü 

maddəsinə  əsasən  dövlət  bütün  ilkin  enerji  materiallarının  yataqları  üzrə  müstəsna  mülkiyyət 

hüququna malikdir.  

Azərbaycan  təbii  qaz  bazarını  tənzimləyən  qanunvericilik  aktları  daxili  bazarda  əsasən 

“Energetika haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanunu və “Qaz təchizatı haqqında” Azərbaycan 

Respublikasının  Qanunudur.  Xarici  bazarda  isə,  ikitərəfli  hökumətlərarası  sazişlərlə  və  beynəlxalq 

hüququn ümumi norma və prinsipləri ilə tənzimlənir.  



1.1.

 

“Qaz təchizatı haqqında” Azərbaycan Respublikası Qanunu 

1998-ci  il  tarixli  Qanun  energetika  qanunvericiliyinin  əsas  prinsipləri  üzərində  qurulmuşdur, 

spesifik olaraq təbii qaz təchizatı sahəsindəki fəaliyyətləri tənzimləyir.  

Qanunun  birinci  maddəsinə  əsasən  qaz  təchizatı  sahəsində  fəaliyyət  –  qazın  istehsalı,  emalı, 

saxlanması,  nəqli,  paylanılması,  mayeləşdirilməsi  və  istifadəsi,  həmçinin  sənaye  və  istehlakçı 

qurğularının tikintisi, istifadəsi, nəzarəti, sınağı və sertifikatlaşdırılmasıdır.  

Azərbaycan  təbii  qaz  bazarını  daxili  məsələlərdə  tənzimləyən  bu  Qanun  hazırlanarkən  və 

təkmilləşdirilərkən Avropa Birliyinin Təbii Qaz üzrə daxili bazar üçün ümumi qaydalar (2009/73/EC 

Direktivi)  Direktivi  əsas  mənbə  kimi  götürülmüşdür.  Hazırda  da  Azərbaycan  energetika 

qanunvericiliyinin Avropa İttifaqının qaz direktivlərinə uyğunlaşdırılması istiqamətində işləri davam 

etdirir.  Bu  çərçivədə  “Qaz təchizatı  haqqında”  Qanuna  əlavə  və  dəyişikliklər edilməsi,“Qaz  Şəbəkə” 

Məcəlləsinin  layihəsinin  hazırlanması,  təbii  qaz  bazarında  rəqabət  şəraitinin  yaradılması,  yüksək 

xidmət  standartları,  təchizat  təhlükəsizliyi  və  davamlılığının  təmin  edilməsi,  ölkədə  tənzimləyici 

strukturun (tənzimləyici orqan) yaradılması istiqamətində işlər aparılır.  



1.2.

 

Ölkə xaricinə nəql zamanı tənzimləmələr  

Azərbaycan  təbii  qazının  xarici  ölkələrə  nəqli  zamanı  hüquqi  məsələlər  dövlətlər  arasında 

bağlanan  ikitərəfli  Hökumətlərarası  Sazişlərlə  və  beynəlxal  hüququn  hamılıqla qəbul  olunan  ümumi 

norma və prinsipləri ilə tənzimlənir. Nümunə kimi göstərə bilərik ki, Azərbaycan təbii qazını Türkiyə 

və  Avropaya  nəql  edəcək  “TANAP”  layihəsi  üzrə  bütün  məsələlər  25  oktyabr  2011  ci  il  tarixli 

“TANAP”-ın  tikintisi  ilə  əlaqədar  Azərbaycan  Respublikası  və  Türkiyə  Cumhuriyyəti  arasında 

imzalanmış  İzmir  Memorandumu  və  26  iyun  2012  ci  il  tarixində  İstanbulda  imzalanmış  “Türkiyə 

Respublikası Hökuməti və Azərbaycan Respublikası Hökuməti arasında TransAnadolu təbii qaz boru 

kəməri sisteminə dair Hökumətlərarası Sazişlə” və bu Sazişə 1 nömrəli əlavə olarq “Tranzit hökuməti 

ilə Saziş” ilə tənzimlənir. 

2. Azərbaycan təbii qaz bazarında Energetika Nazirliyi və ARDNŞ-nin rolu 

Energetika  Nazirliyi  -  2004-cü  il  də  yaradılmış,  yanacaq-energetika  kompleksində  dövlət 

siyasətini və tənzimlənməsini həyata keçirən mərkəzi icra hakimiyyəti orqanıdır. 

“Energetika  haqqında”  Azərbaycan  Respublikasının  Qanununda  və  “Qaz  təchizatı  haqqında” 

Azərbaycan Respublikasının Qanununda göstərilən təbii qaz bazarını tənzimləyən və nəzarəti həyata 

keçirən  müvafiq  icra  hakimiyyəti  orqanı  Energetika  Nazirliyidir.  Qeyd  olunan  qanunlardakı  enerji 

sahəsindəki  fəaliyyətə  -  yəni  enerji  növü  kimi  təbii  qazın  emalına,  nəqlinə,  paylanmasına  dövlət 

nəzarətini, strukturuna daxil olan müxtəlif qurumlar vasitəsilə həyata keçirir.  

 ARDNŞ  -  1992-ci  il  də  “Azərineft”  Dövlət  Konserni  və  “Azərnefkimya”  İstehsalat  Birliyininin 

bazasında Azərbaycan Respublikasının Dövlət Neft Şirkəti yaradılmışdır.  



Yüklə 19,19 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   181   182   183   184   185   186   187   188   189




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin