The XXXVI International Scientific Symposium "Multidisciplinary Studies of the Turkish World" The 25 th of March 2023 ISBN: 978-605-72481-0-7 Eskishehir / Türkiye ---56---
başladığı hakkında tasavvur verir. Şairin hayat ve yaratıcılığının bütün sonraki yılları bunun hakikaten de böyle
olduğunu döne döne tasdik edecektir” (Mirəhmədov, 1985: 26).
Sonuç 20. yüzyıl başlarında Azerbaycan edebiyatında vatan kavramı tamamen yeni boyutlara ulaşmıştır. Bu
dönem romantik şiirdeki vatan kavramı, lirik ben’in kendisini de yenerek zirveye oturmuştur. Bu husus,
Azerbaycan romantik edebiyatının öncülerinden Abbas Sehhet ve Mehemmed Hadi sanatında daha çok dikkat
çekmektedir. Her iki şairin yaşam felsefesi vatanının, milletinin ve ümmetinin hürriyete kavuşmasıdır.
Abbas Sehhet’in “Tercüme-i Hâlim Yahut Hululu” ve Mehemmed Hâdi’nin “Ümit Sahne-i Temaşa-yı
Hayatın Ruhudur” adlı şiirleri, lirik ben ile vatan karşılaşmasını en etkili şekilde sergileyen edebî
örneklerdendir. Her iki eserde lirik ben, vatan karşısında müthiş fedakârlık sergileyerek kendi varlığını vatana
adamıştır. Vatan, lirik ben’den daha önemlidir. Lirik ben, vatanın istikbali için yaşamından vazgeçmeğe seve
seve hazırdır.
Ele aldığımız iki şiir, şairlerin yaşam felsefesini ve vatanseverliğini gösteren en önemli eserlerdir. Bu
bakımdan konu itibariyle birbirine çok yakındır. Hayatın anlamını vatanına, milletine ve ümmetine hizmette
gören Abbas Sehhet ve Mehemmed Hâdi’nin hem yaşam biçimi hem de edebî kişiliği dikkate alındığında, bu
şairlerin vatanla ilgili tüm duygu ve düşüncelerini lirik ben aracılığıyla ifade ettikleri belli olmaktadır.
Kaynakça 1.
Barmanbay, Afina (2020).
Azerbaycan Romantik Edebiyatında Vatan . Ankara: Bengü.
2.
Erol, Ali (2017). Azerbaycan Romantik Şiiri’nde Santimantalizm (1905-1917).
Türk Dünyası İncelemeleri Dergisi/Journal of Turkish World Studies, 17/1 Yaz-Summer, 51- 59.
3.
Hadi, Məhəmməd (2005). Seçilmiş Əsərləri. Tərtib edənlər: Əliheydər Hüseynov, Əziz Mirəhmədov, Əbülfəzl Hüseyni. Ön söz:
Yaşar Qarayev. Bakı: Şərq-Qərb.
4.
İsayev, İramin (2001).
Abbas Səhhət və Xalq Maarifi. Bakı: Nurlan.
5.
Mirəhmədov, Əziz (1985).
Məhəmməd Hadi. Bakı: Yazıçı.
6.
Səhhət, Abbas (2005).
Seçilmiş Əsərləri. Tərtib, ön söz və izahların müəllifi: Kamal Talıbzadə. Bakı: Lider Nəşriyyat.
7.
Talıbzadə, Kamal (1986).
Abbas Səhhət. Bakı: Gənclik.
8.
Vəliyev Köprülü, Şamil (1999).
Füyuzat Ədəbi Məktəbi. Elmi redaktoru: Əflatun Saraçlı. Elmi məsləhətçi və ön sözün müəllifi:
Kamal Talıbzadə. Bakı: Elm.
9.
Yarullina Yıldırım, Ramilya (2016).
Tatar Nesri ve Romantizm Estetiği. İstanbul: Kesit.
