Creative abilities of preschool children and factors of their effective development

Oriental Journal of Education
 
ISSN: 2181-2764
 
www.supportscience.uz/index.php/oje
  
 
79 
10.
Faoliyatingizning "mahsulotingizni" yaxshilash qobiliyati.
11.
Turli xil fikrlarni ifodalash qobiliyati. 
12.
Asl g'oyani yaxshilash uchun tafsilotlarni takomillashtirish qobiliyati. 
Qobiliyatlarni shakllantirish haqida gapirganda, bolalarning ijodiy qobiliyatlarini qaysi yoshda 
rivojlantirish kerakligi masalasiga to'xtalib o'tish kerak. Psixologlarda ijodiy qobiliyatlarni juda erta 
yoshdan boshlab rivojlantirish kerak degan faraz mavjud. Bu gipoteza fiziologiyada o'z tasdig'ini 
topadi. Bolaning miyasi ayniqsa tez o'sadi va hayotining birinchi yillarida "pishadi". Bu kamolot, 
ya'ni miya hujayralari sonining o'sishi va ular orasidagi anatomik bog'lanishlar mavjud tuzilmalar 
ishining xilma-xilligi va intensivligiga ham, yangilarining shakllanishiga atrof-muhit tomonidan 
qanchalik rag'batlantirilishiga bog'liq. Psixologik nuqtai nazardan, maktabgacha yoshdagi bolalik 
ijodiy qobiliyatlarni rivojlantirish uchun qulay davr hisoblanadi, chunki bu yoshda bolalar o'ta 
izlanuvchan, ularda atrofdagi dunyoni o'rganishga intilish kata bo`ladi.
Bolalar ijodiy qobiliyatini 
rivojlantirish uchun asos - bu birinchi navbatda erkinlikdir. 
Ota-onalar bolani majburlamasliklari kerak. Bu borada muvaffaqiyatga erishish uchun sabr-
toqat va muayyan taktika talab etiladi - ota-ona bolaning fikrini tinglashi, har qanday ijodiy 
faoliyatga bo'lgan qiziqishini rag'batlantirishi kerak. Ota-onalar va o'qituvchilar qiziquvchanlikni 
rag'batlantirish, ularga bilim berish, turli tadbirlarga jalb qilish orqali bolalar tajribasini 
kengaytirishga hissa qo'shadilar. Tajriba va bilimlarni to'plash kelajakdagi ijodiy faoliyat uchun 
zaruriy shartdir. Bundan tashqari, maktabgacha yoshdagi bolalarning fikrlashlari katta yoshdagi 
bolalarnikiga qaraganda ancha erkindir. Bolalar ijodkorlikni namoyon qilishi uchun ularga ushbu 
xususiyatlarning barchasi birlashtirilishi kerak. Bizga ma`lumki maktabgacha ta`lim tashkilotlarida 
bolalar ijodkorligini rivojlantirish bo`yicha turli mashg`ulotlar tashkil qilinib bolalar ijodiy fikrlashga 
yo`naltiriladi. Ushbu berilgan bilimlar asosida kata maktabgacha yoshdagi bolalar quyidagi 
ko`nikmalarga ega bo`lishlari lozim. 
«Ijodkorlik» sohasidagi o‘quv-tarbiyaviy faoliyat yakuniga etganidan so‘ng 6-7 yoshli bola: 
•
san’at va madaniyatga qiziqish namoyon qiladi; 
•
milliy an’analarni qadrlaydi va ularni kundalik hayotning bir qismi sifatida idrok etadi; 
•
san’atning muayyan turini afzal ko‘rishini mustaqil ravishda ifodalaydi; 
•
olingan bilim va ko‘nikmalardan turli hayotiy vaziyatlarda o‘z ijodiy rejalarini tuzish va 
tatbiq qilish uchun foydalanadi; 
•
insonning dunyoni o‘zgartirishdagi yaratuvchanlik rolini tushunadi 
Bolaning ijodkorligini nafaqat maxsus darslarda rivojlantirish mumkin.Balki bolalarning 
tasavvurini rivojlantirish uchun maktabgacha yoshdagi bolalarning asosiy faoliyati bo'lgan o'yin ham 
katta ahamiyatga ega. . O'yin orqali ijodiy qobiliyatlarni rivojlantirish eng yaxshisidir .Aynan o'yinda 
bola ijodiy faoliyatning birinchi qadamlarini qo'yadi. Kattalar nafaqat bolalar o'yinini tomosha 

---