Creative abilities of preschool children and factors of their effective development

Oriental Journal of Education
 
ISSN: 2181-2764
 
www.supportscience.uz/index.php/oje
  
 
80 
qilishlari, balki uning rivojlanishini boshqarishlari, boyitishlari, o'yinga ijodiy elementlarni 
kiritishlari kerak. Bundan tashqari, ijodiy qobiliyatlarni rivojlantirish uchun bolalar bilan bo'sh 
vaqtlarida o'ynash mumkin bo'lgan maxsus o'yinlar mavjud. B.N. Nikitin. O.M. Dyachenko, 
N.E. Veraksa.tomonidan ishlab chiqilgan qiziqarli o'quv o'yinlar buning yorqin isboti hisoblanadi. 
Bola fantaziyasini uning ijodiy fikrlashini rivojlantirishning yana bir yorqin manbai ertakdir. 
Bolalarning tasavvurini rivojlantirish uchun pedagoglar foydalanishi mumkin bo'lgan ko'plab ertak 
usullari mavjud. Ular orasida: ertakni «buzib ko`rsatish», teskari yo`nalishda ertak o`ylab topish, 
ertakning davomini o`ylab topish, ertakning oxirini o`zgartirish. Siz bolalar bilan ertak yozishingiz 
mumkin. 
XULOSA 
Hozirgi globallashuv davrida innovatsiyon texnika va texnologiyalar rivojlangan davrda 
bolalarning fikrlash doirasi hamda ularning ijodiy qobiliyatlari ham kengayib bormoqda. Bolalarning 
ijodiy qobiliyatlari va fikrlashlarini rivojlantiruvchi bir qator yangi dasturlar joriy etilmoqda. 
Jumladan: Mental arifmetika san'at 
va
aql idrokni rivojlantiruvchi dasturdir. Ushbu dastur yordamida 
bolalar nafaqat o'qishda muavaffaqiyatga erishadilar, balki hayot motivatsiyasiga ega bo'lib, ijodiy 
qobiliyatlari kengaymoqda. Mnemonika usuli ham tezkor xotira va ijodiy fikrlash tezligini 
rivojlantiruvchi dasturdir. Zamonaviy ota-onalar va o'qituvchilar o'zlariga birinchi navbatda bolani 
ijodiy rivojlantirish vazifasini qo'ydilar. Bunday qobiliyatlarni rivojlantirishga katta e'tibor beriladi. 
Shu sababli, ko'pincha o'quv dasturlarida maktabgacha yoshdagi bolalar uchun TRIZ dan foydalanish 
va shu jarayonga asoslangan mashg`ulotlarni tashkil qilish muhim bir jarayon bo`lib hisoblanmoqda. 
Ushbu tizimga asoslangan o'yinlar va vazifalar faol ijodiy fikrlashni rivojlantirishga yordam beradi, 
shuningdek, bolalar va kattalar uchun ijodiy shaxsni shakllantirish jarayonini yanada hayajonli qiladi. 
Yuqorida aytilganlarning barchasidan xulosa qilishimiz mumkinki, maktabgacha yosh ijodiy 
qobiliyatlarni rivojlantirish uchun ajoyib imkoniyatlar yaratadi. Ijodiy qobiliyatlarning tarkibiy 
qismlari masalasi bo'yicha turli nuqtai nazarlarni tahlil qilgandan so'ng, xulosa qilishimiz mumkinki, 
ularni aniqlashga bo'lgan yondashuvlar farqiga qaramay, tadqiqotchilar bir ovozdan ijodiy tasavvur 
va ijodiy fikrlash sifatini ijodiy qobiliyatlarning muhim tarkibiy qismlari sifatida ajratib ko'rsatishadi. 
Shundan kelib chiqib, bolalarning ijodiy qobiliyatlarini rivojlantirishning asosiy yo'nalishlarini 
aniqlash mumkin 
•
tasavvurni rivojlantirish;
•
ijodkorlikni shakllantiruvchi tafakkur sifatlarini rivojlantirish.
Bolalarning ijodiy rivojlanishining muhim sabablaridan biri ularning ijodiy qobiliyatlarini 
shakllantirish uchun qulay shart-sharoitlarni yaratishdir.