Çukurova üNİversitesi sosyal biLİmler enstiTÜSÜ İKTİsat anabiLİm dali

1.4.3. Eklektik Paradigma 
Eklektik    paradigma  yapısı  itibariyle  Neo-klasik  analizin  izlerini  taşımaktadır. 
Kuramın temsilcileri Dunning ve Kindleberger’dir. 
 
Kuramın  yapısı  şu  şekilde  işlemektedir.  Bir  firmanın  yabancı  yatırım 
yapabilmesi  için,  gireceği  piyasalardaki  firmalara  göre,  onu  kârlı  kılacak  birtakım 
avantajların  olması  gerekir.  Firmanın  yabancı  yatırım    yapma  isteğini  artırabilecek  üç 
koşul söz konusudur. 
 
Bu koşullar OLI olarak adlandırılan mülkiyet (ownership), yer seçimi (location), 
içselleştirme (internalization)’dir. 
 
Mülkiyet  avantajları,  diğer  firmaların  giremeyeceği  patent,  ticari  sır,  teknoloji 
gibi  görünmez  varlıklar  ya  da  vasıflı  işgücü,  finans  ve  yönetim  yeteneği  olup  bu 
avantajlar, firmaya Pazar gücü ya da maliyet avantajı sağlar. 
 
Yer  seçimi  avantajı  olarak  adlandırılan  avantajlar  ise,  firmanın  ürünü  kendi 
ülkesinde  üretmesinden  daha  avantajlı  olduğu  durumu  ifade  etmektedir.  Yerleşim  yeri 
avantajı  ile  yurtiçi  piyasaların  genişliği,  doğal  kaynaklara  ulaşılabilirlik,  işgücünün 
yetenek  düzeyi,  altyapı  düzeni,  işgücü  maliyeti  ve  güvenilebilir  kurumların  varlığı 
olarak  ifade  edilebilir.  Bunlar  politika  uygulamalarına  dahil  olmayan  avantajlardır  Bu 
avantajların  değerlendirilebilmesi  için  tarife,  kota  gibi  ticareti  engelleyici  faktörlerin 
olması  gerekir.  Üretim  maliyetleri  ve  ticari  engeller  üretim  yerinin  tespit  edilmesinde 
belirleyici faktörlerdir(Asideu, 2004; Milner ve Pentacost, 1996). 
 
İçselleştirme avantajı olarak adlandırılan avantajlar ise, firma özel bir ürün ya da 
üretim  sürecine  sahip  olup,  tarifeler  ya  da  ulaşım  maliyetleri  nedeni  ile  yabancı  bir 
ülkede  üretim  daha  avantajlı  ise,  firma  sahip  olduğu  ürün  ya  da  üretim  sürecindeki 
mülkiyet  avantajlarını  satmak  ya  da  kiralamak  yerine  piyasaları  içselleştirerek  bu 
hakları kendisi  kullanma yolunu tercih edecektir. 
 
Sonuç  olarak,  eklektik  paradigmaya  göre,  bir  firmanın  yabancı  yatırım 
yapabilmesi  sırasıyla  aşağıdaki  dört  koşulu  yerine  getirmesiyle  gerçekleşir.  Eklektik 
paradigma,  ancak  bu    koşullar  çerçevesinde  üretimin  uluslararası  bir  konum  aldığını 
belirtmektedir. 

---

 
 
19 
 
-   Firmanın bulunduğu ya da bulunmayı düşündüğü pazarlardaki diğer firmalara 
karşı sahip olduğu avantajları genişletmesi, 
-    Birinci  koşul  gerçekleşince,  firmanın  mülkiyet  avantajlarını  kiralamak  ya  da 
satmak  yerine  kendisinin  kullanmasının  avantajlı  olduğunun  farkına  varması  ve 
piyasaları  içselleştirmesi,  bununla  birlikte  firmanın  daha  büyük  tekel  kârlarına  sahip 
olması ve hiyerarşik yapı oluşturması, 
           -   İkinci koşul gerçekleşince, firmanın küresel anlamda kârlarını gerçekleştirmek 
amacıyla kendisine uygun yabancı bir yer seçimine gitmesi, 
-  Bu çerçevede 3 koşulun firma açısından sağlanmasıyla uzun dönemli yönetim 
stratejisiyle uluslararası üretime geçiş yapmasıdır (Oksay, 1998; Yaşgül, 2002).