Çukurova üNİversitesi sosyal biLİmler enstiTÜSÜ İKTİsat anabiLİm dali


  Türkiye’deki  Doğrudan  Yabancı  Sermaye  Yatırımlarının  Ekonomik



Yüklə 1,26 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə75/87
tarix02.01.2022
ölçüsü1,26 Mb.
#39572
1   ...   71   72   73   74   75   76   77   78   ...   87
3.6.3.  Türkiye’deki  Doğrudan  Yabancı  Sermaye  Yatırımlarının  Ekonomik 
Büyüme ve Dış Ticaret Üzerine Etkilerini Ölçmeye Yönelik Uygulama Aşamaları 
3.6.3.1. Uygulamada Kullanılan Değişkenlere İlişkin Serilerde Durağanlık Testleri 
 
Herhangi  bir  zaman  serisi  modeli  geliştirildiğinde,  elde  edilen  stokastik  sürecin 
zamana  bağlı  olarak  değişip  değişmediğinin  bilinmesi  gerekir.  Eğer  stokastik  sürecin 
niteliği  zamana  bağlı  olarak  değişiyorsa;  yani  seri  durağan değil  ise,  serinin geçmiş  ve 
gelecek  yapısını  basit  bir  cebirsel  modelle  ifade  etmek  mümkün  değildir.  Ancak 
stokastik süreç zaman boyunca sabit ise, serinin geçmiş değerleri kullanılarak, seriye ait 
sabit katsayılı bir model elde edilebilir. Bir serinin durağan olabilmesi için; 
-   Uzun dönemde dalgalanmalar gösterse bile, aynı ortalamayı muhafaza etmesi, 
-  Zamana bağlı olarak değişmeyen sonlu bir varyansa sahip olması, 
-  Gecikme zamanı  uzadıkça, korelogramın gittikçe sıfıra  yaklaşıp  sıfır olması 
gerekir. 
Durağan  zaman  serisinde,  peş  peşe  gelen  iki  değer  arasındaki  fark  zamanın 
kendisinden  kaynaklanmamakta, sadece  zaman aralığından  kaynaklanmaktadır.  Gerçek 
dünyadaki  serilerin çoğu durağan değildir. Seriler genellikle, azalan  ve artan  bir trende 
sahip  olur.  Zaman  serilerinin  uygun  bir  modelle  ifade  edilebilmesi  için  ,  önce durağan 
hale getirilmesi gerekir. 
Bir  seride  birim  kökün  var  olup  olmadığını  test  etmek  için,  Dickey  Fuller, 
Genişletilmiş  Dickey  Fuller  ve  Phillips  Peron  testlerinden  biri  kullanılabilir.  Standart 
Dickey Fuller testi, hata terimlerinin bağımsız, normal dağılıma ve sabit varyansa sahip 
olduğu varsayımına dayanmaktadır. Oysa hata terimi bazen farklı varyans şeklinde veya 
seri korelasyon şeklinde dağıtılmış olabileceğinden dolayı çoğaltılmış Dickey Fuller ve 
Phillips  peron  testleri  geliştirilmiştir.  Bu  testler,  Genişletilmiş  Dickey  Fuller  testinin 
aksine, bozucu terimler arasında zayıf bağımlılığa ve hetorejenliğe izin vermektedir. Bu 
çalışmada  Genişletilmiş  Dickey  Fuller  testi  kullanılarak  serilerdeki  durağanlık  testleri 
gerçekleştirilecektir. 
Uygulamada  serilerin  durağan  olup  olmadığını  test  etmek  için  birim  kök 
testlerine geçmeden önce beşeri sermayeye ve enflasyonun bir göstergesi olarak fiyatlar 
genel düzeyine yönelik serilerin  birikimli bir yapı sergilemelerinden dolayı logaritması 
alınarak seriler doğrusallaştırılmıştır.    
Aşağıda ADF test sonuçlarını gösteren tabloda ; 
:
ModelI c t
+  Serinin hem trend hem de sabitte durağan olduğunu göstermektedir.   


 
 
168 
 
:
ModelII c   Serinin  trend  dışlanmış  ancak  sabitte  durağanlığın  korunduğunu 
göstermektedir. 
:
ModelIII Seriden  hem  trendin  hem  de  sabitin  dışlandıktan  sonra  durağan  olduğunu 
göstermektedir. 
:
ModelIV Serilerden  sabit  ve  trend  dışlandığı  halde  durağanlığın  olmadığı  ve  bir 
sonraki aşama olarak I. Fark, halen durağanlığın sağlanamaması durumunda ise, II. Fark 
alma işlemi ile serilerde durağanlığın sağlandığını göstermektedir.   
Tabloda  kullanılan  yıldızlar  ise,  durağanlığın  hangi  anlamlılık  düzeyinde 
sağlandığını göstermektedir.  
 
***
,    %1  düzeyindeki  anlamlılığı; 
**
,  %5  düzeyindeki  anlamlılığı; 
*
  ise,  %10 
düzeyindeki anlamlılığı göstermektedir. 
 

Yüklə 1,26 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   71   72   73   74   75   76   77   78   ...   87




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin