Çukurova üNİversitesi sosyal biLİmler enstiTÜSÜ İKTİsat anabiLİm dali

2.1.4.5.1. DYY’lerin Bağlı Firmalara Olan Teknoloji Transferi 
 
Yabancı ortaktan elde edilecek bilgi çeşitli şekillerde olabilir. 
-  Yazılı veya kayıtlı olan kaynaklardan, 
- 
Görerek veya tecrübe ederek (learning by doing),
 
Birleşmiş milletlerin (UN) yapmış olduğu bir tanımlamaya göre, teknoloji transferi dört 
noktada gerçekleşmektedir;  
-  Fizikseler objeler ve ekipmanlar (Technoware), 
- 
İnsan kaynağı yetenekler, öğrenme (Humanware),
 
- 
Tasarım, taslak gibi bilgi tabanları (Infoware),
 
- 
Üretilen teknolojinin kullanımını sağlayan bağlantılar (Orgaware),
 
Yeni  bilgi  edinme,  örgüt üyelerinin  mevcut  bilgilerine,  geçmişte  öğrendiklerine 
ve tecrübelerini paylaşımına bağlı olarak gerçekleşebilir. 
Bilgi  edinme,  örgüt  ve  örgüt  üyelerinin  doğrudan  tecrübeleri  sonucunda  elde 
edilebilir.  Örgüt  ve  örgüt  üyeleri  bilgiyi  diğer  kuruluşlardan  ve  insanlardan  da  elde 
edebilirler.  Diğer  taraftan,  örgüt  bünyesine  alınan  üst  yöneticiler  ve  uzmanlar  örgütte 
katalizör  görevi  görebilir.  Örgütler  diğer  örgütlere  bakarak  da  bilgi  yaratabilir  veya 
öğrenebilir. 
Firma içi teknoloji transferi, yabancı firmanın sahip olduğu teknolojik yenilikleri 
ev sahibi ülkedeki bağlı ortağına aktarmasıdır.  
Firma  içine  yönelik  teknoloji  transferi  zihinsel  yönelimlerin  (yeniliklerin) 
yönetsel  ve teknik  işlemlere aşılanması  yoluyla öğrenme, sosyalleşme,  içselleştirme  ve 
kurumsallaştırma ile yakından ilgilidir. 
Sosyalleşme  ile  referans  alınan  birey,  grup  veya  örgütlerle  temasa  gelinmesi 
neticesinde,  bilinçli  ya  da  bilinçsiz  bir  biçimde  kültürel  olarak  vücut  bulmuş  bilginin 
edinilmesini  içerir.  Özellikle,  kayıtlı  olamayan  bilginin  yabancı  ortaktan  bağlı  firmaya 
transferinde  söz  konusudur.  Yabancı  ortağın  yetiştirdiği  elemanları,  bağlı  kuruluşu 
yönlendirmesi  amacıyla  görevlendirmesidir.  Örneğin  bağlı  kuruluşta  yabancı  yönetici 
ile  birlikte  karar  alınıyor,  grup  çalışması  yapılıyor  ise,  sosyalleşme  şeklinde  firma  içi 
transfer gerçekleşmiş demektir. 
İçselleştirme  ise,  süreç  içerisinde  elde  edilen  tecrübelerin,  ana  şirketten  elde 
edilen  kayıtlı  bilgi  ile  birlikte  bağlı  kuruluşta  vücut  bulması  ve  ona  yön  vermesi  ile 
oluşur.  Kayıtlı bilginin transfer edilmesine direkt etki eden  faktör ise, yabancı ortakça 
iş  eğitiminin  sağlanmasıdır.  Yabancı  firma  personelinin  bağlı  kuruluş  elemanlarına 

---

 
 
103 
 
yabancı  firma  tarafından  geliştirilmiş  iş  ile  ilgili  bilgileri  aktarması  bilgi  transferi 
sağlayacaktır. 
Öğrenme  tiplerinden  bir  diğeri  de,  örgütlerin  gözlemlenmesi  yoluyla  ortaya 
çıkar. Literatürde bu tip öğrenme en çok “Benchmarking” olarak yer almaktadır. 
Kurumsallaşma ile artık bilgi örgütte vücut bulmuştur. 
Makine,  araç,  gereç  şeklindeki  teknik  teknolojinin  transferi,  ÇUŞ’ların  kuruluş 
safhasında  olabilir.  Ancak  bunun  kullanılması  için  gerekli  bilginin  öğretilmesi  veya 
yönetsel  bilginin  çalışanlara  kazandırılması  zaman  içinde  mümkün  olabilmektedir 
(Sayılır, 2004).