ÇÜTAD
Çukurova Üniversitesi
Türkoloji Araştırmaları Dergisi
Cilt 3, Sayı 2
Aralık 2018
14
bir araştırma sahası olarak karşılaştırmalı edebiyatın önemini
arttırmaktadır. Tanzimat, eskiyi reddederek yeniyi kurmak gibi bir
amacı benimsemiş olmasına rağmen eskiyle olan bağın henüz
kopmadığı ve etkilerin kendini hissettirdiği bir dönemdir ve Batılı
türlerin ilk örnekleri kaleme alınırken bu etkiler kendini açık bir
biçimde gösterir.
Şair Evlenmesi ve Hayal-i Celâl’in karşılaştırıldığı bu
çalışmada öncelikle yazarların biyografileri ve eserleri hakkında bilgi
ver
ilecek ardından metinlerde görülen benzerlikler ve farklılıklar
anlatının temel özellikleri (olay, örgüsü, anlatıcı, bakış açısı vd.) esas
alınarak değerlendirilecektir. Böylece metinlerin birbirleriyle ve
geçmişle olan bağları ve benzerlikleri tespit edilip açıklanmaya
çalışılacaktır.
İbrahim Şinasi
1826 yılında İstanbul’da doğar
2
. Tophane Müşirliği
Kalemi'ne devam ederken Mustafa Reşit Paşa’nın aracılığıyla devlet
tarafından Fransa’ya maliye öğrenimi görmek üzere gönderilir. Şinasi,
Paris’te bulunduğu süre içerisinde Doğu bilimci De Sacy ailesi, Ernest
Renan ve Littre ile tanışır ve eski Türk Dili ve edebiyatıyla ilgili
araştırmalar yapar. 1854’de İstanbul’a döner. Fransızcadan yaptığı şiir
çevirilerini Tercüme-i Manzume
başlığıyla 1859’da yayımlar. Yine
aynı yıl Şair Evlenmesi’ni kaleme alır. 1860' da Agah Efendi ile
birlikte ilk özel Türkçe gazete olan Tercüman-
ı Ahval’i çıkarır.
1862’de bu kez tek başına Tasvir-i Efkar gazetesini yayımlar. Kendi
şiirlerinden yaptığı bir seçkiyi Müntehabat-ı Eşarım, atasözleri ve
deyimlerden yaptığı bir derlemeyi ise Durub-i Emsal-i Osmaniye
adıyla kitaplaştırır. Littre ile birlikte hazırladıkları sözlüğü ise
günümüze kadar bulunamamıştır. Tasvir-i Efkar matbaasında kendi
kitapları dışında başka eserleri de basar. 1865’de gazeteyi Namık
Kemal’e bırakarak tekrar Paris’e gider. Kendi çağdaşlarından farklı
olarak siyasetten uzak durup bilimsel ve edebi çalışmalarına ağırlık
verir. İstanbul’a 1869’da döner ve 1871’de hayatını kaybeder.
Şinasi’nin en önemli özelliği faaliyette bulunduğu her alanda
öncü rolü oynamasıdır. Yazdığı eserler ve çıkardığı gazetelerle Türk
kültür ve basın hayatına önemli katkılar sağlar. Türk şiir ve yazı
dilinin sadeleşmesinde ve gelişmesinde büyük rol oynar. Gazetede
2
Şinasi’nin biyografisine ait bilgiler için aşağıda künyesi verilen kaynaktan
faydalanılmıştır. Tanpınar, A. H. (1985). 19.Asır Türk Edebiyatı Tarihi,
İstanbul: Çağlayan Kitabevi.
|