D ə d ə qorqstrreplş d ı rmalar ı •Folklor, Etnoqrafiya və Mifologiya •Onomastika, Dialektologiya və Etimologiya
Yüklə 2,22 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
Vətən təəssübkeşliyi. Türkün bu hissi “El”ə məhəbbətlə, sa-
226 DƏDƏ QORQUD ARAŞDIRMALARI diqlik ilə bağlı idi. Ona görə, vətən təkcə onun doğulduğu torpaq deyildi, o, türkün əsil-nəcabəti idi, ulularının uyuduğu əbədiyyət idi. Ana-bacılarının, xatunlarının namusu idi. Vətən türkün bu günkü sevinci, məhəbbəti, sabahkı övladlarının anası idi. Türk bunu bilirdi, ona görə də vətənin təəssübkeşi, cəfakeşi idi, “Mən millətə yaxşı vaxtında xaqan olmadım!. Ac-yalavac, çırın-çılpaq, gücsüz qalmış, yoxsul bir millətə xaqan oldum. Kiçik qardaşım Kül Tigin ilə əhd etdik. Atamızın qazandığı millət adı, millət sanı yox olmasın deyə Türk milləti üçün gecə uyumadım, gündüz oturmadım. Kiçik qardaşım Kül Tigin ilə iki Şad ilə öləsiyə, bitəsiyə çalışdım. Toplanan milləti atəşə, suya qərq etmədim” [2, 115] - deyirdi Bilgə xaqan. Onu vəzifə ehtirasına, umacağa, küsüyə, incikliyə satmaqdan qoruyur- du. Bilirdi ki, ürəyində Vətən, el sevgisini, Vətən təşnəsini itirsə, satqın, nankor olacaq, özü vətənsiz, övladları millətsiz qalacaq. Ona görə də deyirdi: “...Türk bəyləri! Millət! Eşidin! Üstdə Göy basmasa, altda yer dəlinməsə. Türk milləti, sənin elini, sənin adətin kim poza bilər? Ey Türk milləti! Titrə və özünə dön! İtaət etdiyin zaman səni yüksəltmiş, ucaltmış olan ağıllı və igid xaqanına azad və müstəqil yurdunda yanılıb üsyan edərək pis iş gördün. Silahlı insanlar gəldilər də səni dağıdıb götürdülər. Süngülü insanlar haradan gəldilər də səni sürüb apardılar. Ey Ötükənin xoşbəxt milləti! Getdiniz! Doğuya varanınız oldu. Batıya varanınız oldu. Vardığın yerlərdə xeyrin o oldu ki, qanın su kimi axdı. Sümüklərin dağ kimi yığılıb yatdı. Bilmədiyin üçün, yanılıb pislik etdiyin üçün...” [1, 80]. Ona görə də türk özündən sonrakılara belə tövsiyə edirdi: “Ey türk milləti! Titrə və özünə dön” [3.114] Qayıt Vətəninə! Qa- yıt millətinə! Qayıt özünə! Onun təəssübünü çək. Yadlara satma! Əgər satarsan, xeyrin o olar ki, yox olarsan. Ona görə də Türk |