D ə d ə qorqstrreplş d ı rmalar ı •Folklor, Etnoqrafiya və Mifologiya •Onomastika, Dialektologiya və Etimologiya
Yüklə 2,22 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
Pedaqogika, Fəlsəfə, Psixologiya
diqqətlə dinləyin! Doğuda gündoğuşuna, batıda günbatışına, quzeydə gecə- yarısına qədər olan yerlə içində yaşayan millətlər mənə bağlıdır. Bunca millət bunca ölkə üçün qayda-qanun yaratdım.Bu yerlərdə artıq pozğunluq, qarışıqlıq yoxdur” [3, 111]. Z.Göyalpın “Türkçülüyün əsasları” kitabında da bu fikirlər əsaslandırılıb təsdiq olunur: “Əski türklərdə bir el digər elləri özünə tabe etdiyi zaman onların siyasi təşkilatını pozmazdı. Tabe olan elin əvvəlki başçısı “Yabqu”, yəni məlik adıyla əvvəlki mövqeyini qoruyub saxlayırdı. Xaqan bunun yanına “Şad” yaxud “Şanə-Şahnə” adlanan bir canişin təyin edərdi. Bir xaqan başqa xaqanlıqları fəth etdiyi zaman onların xaqanlarını öz yerlərində saxlayardı. Yalnız özü “Elxan” adıyla bu xaqanların başçısı mövqeyinə keçərdi [2, 119]. Bilgə xaqan böyük birlik yaratmışdı və yaranan birliyi qoru- mağı tövsiyə və vəsiyyət edirdi: “...Ey Ötükən ormanının milləti! Pis adam gəlib birliyini pozmasın, silahlı gəlib səni dağıtmasın deyə sənə buranı el tutdum. Qayda-qanun qazandırdım...Türk millətini toplayıb el-obanın vəsfini bu daşa yazdırdım. Ona baxa- raq bilin, indiki Türk bəyləri! Türklərim, cəmi bəylərim, cəmi millətim. Qazanıb el tutdu- ğum (birlik yaratdığım – M.S.) bu yerdən xaqanından ayrılmasan yaxşılıq görəcəksən... [3.117]”. Orxon-Yenisey yazılı abidələrində vətənpərvərlik tərbiyəsinin bütün cəhətləri, eləcə də hərbi vətənpərvərlik motivlərinə güz- gü tutmağa çalışdıq və məlum oldu ki, hərbi vətənpəpvərlik motivlərinə əsasən, türklərdə vətənin müdafiəsinə hazır olmaq, sərhədlərinin toxunulmazlığı və ərazi bütövlüyü uğrunda düşmən hücumlarına qarşı çıxmaq kimi mübariz keyfiyyələr müqəddəs tutulurdu və yuxarılarda qeyd etdiyimiz kimi, bu onların ali qa- nunu idi və bu qanun nəsildən-nəslə ötürməklə ali hərb sənətlərini |