Darhaqiqat, 2002- yil 12-dekabrda qabul qilingan bu qonunda


Yetakchi chet el mamlakatlarda axborotni muhofaza qilish tizimi



Yüklə 178,63 Kb.
səhifə15/19
tarix24.05.2022
ölçüsü178,63 Kb.
#59281
1   ...   11   12   13   14   15   16   17   18   19
O\'g\'iloy diplom ishi

Yetakchi chet el mamlakatlarda axborotni muhofaza qilish tizimi


Mamlakatning tahdidlarga mos aks ta’sir ko‘rsatish layoqatiga ega bo‘lgan axborot xavfsizlik tizimini yaratish uchun, rivojlangan chet el mamlakatlarida axborot urushining zamonaviy konsepsiyalari, o‘ziga xos xususiyatlari, axborot qurolining turlari va qo‘llash samaradorligi, shuningdek, chet el mamlakatlarida axborot xavfsizligini ta’minlash masalalari qay tarzda yechilishi haqida aniq bir tasavvurga ega bo‘lish kerak.
Axborot quroli deb nomlanuvchi vositalar:

  • axborot massivlarini yo‘q qilish, buzish yoki o‘g‘irlash;

  • himoya tizimlarini yengish;

  • qonuniy foydalanuvchilar huquqlarini cheklash;

  • kompyuter tizimlarini, texnik vositalarni ishini izdan chiqarish;

  • shular kabi boshqa amallarni bajaradi.

Hozirda hujumkor axborot quroliga quyidagilarni keltirish mumkin:

  • ko‘payish, dasturlarga kirish, aloqa liniyalari, ma’lumot uzatish tarmog‘i orqali uzatish, boshqaruv tizimini ishdan chiqarish va shu kabi boshqa qobiliyatlarga ega bo‘lgan kompyuter viruslari;

  • mantiqiy bomba – dasturiy o‘rnatma qurilmalari, signal bo‘yicha yoki aniq vaqtda harakatga keltirish uchun harbiy yoki fuqarolik infratuzilma axborot-boshqaruv markazlariga oldindan kirgiziladi;

  • telekommunikatsiya tarmoqlarida axborot almashishini susaytiruvchi, davlat yoki harbiy boshqarish kanallarida axborotni soxtalashtiruvchi vositalar;

  • tekshiruvchi dasturlarni neytrallash vositalari;

  • obyektning dasturiy ta’minotiga raqib tomonidan ongli ravishda turli xatoliklarni kiritish.

Axborot qurolini qo‘llash oqibatini kamaytirish yoki oldini olish uchun quyidagi chora-tadbirlarni ko‘rish kerak:

  • axborot resurslarini fizik asosini tashkil etuvchi material-texnik obyektlarni himoyalash;

ma’lumotlar bazasi va bankini normal va uzluksiz ishlashini ta’minlash; qayta ishlash bo‘yicha razvedkaning imkoniyatlarini kengaytirishga yo‘naltirilgan reja ishlab chiqilgan va tatbiq qilingan. Agentura ishiga oid an’anaviy usullardan tashqari, MRB texnik yo‘l orqali yopiq ma’lumotlar bazasiga kirishni va ochiq manbalarning tahliliga katta e’tibor qaratadi. Keyingi vaqtlarda MRB axborot va kompyuter texnologiyalari bo‘yicha mutaxassislarni, jumladan xakerlar orasidan tanlashni amalga oshirmoqda.
etilgan. Bu komitet «Razvedka xizmatlari to‘g‘risida»gi qonunga muvofiq uchta maxsus xizmat: Maxfiy xizmat (MI5), SIS razvedkasi va Hukumat aloqa markazi tomonidan budjet mablag‘larining sarflanishini, bu xizmatlarning boshqarilishini va ularning olib borayotgan siyosatini nazorat qilish uchun tuzilgan.

  • Secret Intelligence Service/MI6 – Buyuk Britaniyaning asosiy

  • ruxsat etilmagan kirishlardan, buzish yoki yo‘q qilishdan axborotlarni himoyalash;

  • axborot sifatini (vaqtidaligini, aniqligini, to‘laligini va foydalana olishlikni) saqlab qolish.

Axborot qurolidan himoyalovchi dasturiy tasnifdagi amaliy tadbirlarga quyidagilar kiradi:

  1. Xalqaro tarmoq orqali turli xil axborot almashinuvida iqtisodiy va boshqa tuzilmalarning ehtiyojini bashoratlash va monitoringini tashkil qilish. Buning uchun transchegara, shu qatorda Internet orqali ham, almashinuvni nazorat qilish uchun maxsus tuzilmalarni yaratish; ochiq tarmoqlarda axborot xavfsizligi tahdidlarini bartaraf etish bo‘yicha davlat va nodavlat idoralarning chora-tadbirlarini koordinatsiya qilish; xalqaro hamkorlikni tashkil etish mumkin.

  2. Axborot resurslarining xavfsizligi talablariga rioya qilgan holda milliy va korporativ tarmoqlarni jahon ochiq tarmog‘lariga ulanishini ta’minlovchi axborot texnologiyalarni takomillashtiruvchi davlat dasturini ishlab chiqish.

  3. Jahon axborot tarmoqlarida ishlash uchun ommaviy foydalanuvchilarni va axborot xavfsizligi bo‘yicha mutaxassislarni tayyorlash va malakasini oshirish kompleks tizimini tashkil qilish.

  4. Ochiq jahon tarmoqlari foydalanuvchilarining mas’uliyatlari va majburiyatlari, reglament huquqi va axborot resurslari bilan foydalanish qoidalarining milliy qonunchilik qismini ishlab chiqish. Jahon ochiq tarmoqlari ishlashining me’yoriy-huquqiy ta’minotini va xalqaro qonunchiligini ishlab chiqishda faol ishtirok etish.


Yüklə 178,63 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   11   12   13   14   15   16   17   18   19




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin