Daş yuxular 1 Әkrәm Әylisli Daş yuxular

DAŞ YUXULAR 
117 
İş burasında idi ki, idi o özü dә bu rolda bir başqasını yox, 
yalnız Sadayı görürdü. 
- Qәribә şeylәr danışırsan, - o dedi - Mәgәr belә işdә 
sәni aldatmaq yaraşar mәnә? - O, stolun gözündәn bir 
qovluq çıxarıb artistә uzatdı. - Budur pyes "Cәnnәtә 
cәhәnnәm dedik". Adındanca bilinir ki, söhbәt burada 
nәdәn gedir. Axı bunları vaxtilә  sәn özün deyirdin, bizim 
ağlımız kәsmirdi ki, anlayaq. İndi cavan bir müәllif çıxıb bu 
pyesi yazıb. Keçmiş Rәhbәrin, siyasi avantüristin obrazını 
yaradıb. - Direktor susub, bir az düşündü. - Sәnin kimi 
nәhәng artist bu vaxta qәdәr "Xalq" almamısan. Niyә? 
Çünki hәmişә  hәqiqәti demisәn. Bu siyasi әjdahanın 
qarşısında heç zaman әyilmәmisәn. Allaha min şükür, indi 
hәr  şey tәdricәn yerini alır. Yeni Rәhbәr dә  sәni yaxşı 
tanıyır. Bilir ki, sәn köhnә Rәhbәrә tәrif demәyәn tәk-tük 
ziyalılardan birisәn. Demәli, ilk tamaşadan dәrhal sonra 
çoxdan layiq olduğun adı alacaqsan. Bütün mәsәlәlәr 
danışılıb. 
, Mopassan Mirәlәmov Saday Sadıqlını tilsimlәmәk 
istәyirdi. Mәsәlәyә onun nöqteyi-nәzәrindәn baxan hәr 
kәs düşünә bilәrdi ki, direktor istәyinә nail olacaq. Çünki 
artist sakit, sanki qismәti ilә barışmış bir tәrzdә susub 
Mopassana qulaq asırdı. Әslindә isә Saday Sadıqlı sadәcә, 
yorulmuşdu.  İndi onun nәzәrindә köhnә  Rәhbәrlә  tәzә 
Rәhbәrin, Mopoşla Babaşın, Cambul Camalla Cingöz 
Şabanın, yalanla hәqiqәtin, sәmimiyyәtlә süniliyin 
arasında heç bir fәrq yoxdu. Bütün әtraf gözündә 
saxtakarlıq vә satqınlıqdan ibarәt idi. Bunlar bir tәrәfә, 
hansısa izah olunmayan xәcalәt, tәәssüf hissi yaxasından 
yapışıb artisdәn qopmaq bilmirdi. Ona әzab verәn bu acı 

---

DAŞ YUXULAR 
118 
tәәssüf duyğusu nә idi? Bәlkә bu acı hisiyyat bu qәdәr 
danışandan, çәnә vurandan sonra da Mopassanın 
qartımış, partiya teatrının hәyat  әlamәti olmayan 
devorasiyaları arasında dәyişmәz qalmağına görә idi. 
Bәlkә zahirәn yazıq, diribaş amma kilsәnin günbәzindә 
bәrq vuran sarımtıl-narıncı işıqla, Әylisdә birgә keçirdiklәri 
uşaqlıq illәri ilә heç bir bağlılığı olmayan Camalın bayaq 
durub gedәndәn sonra artistin qәlbindә yaranan 
nәhayәsiz boşluq sәbәnindәn idi. Bәlkә bu ağır, tәlaşlı 
duyğuların  әsl baiskarı  xәyalәn  Әbәdi  Şәrin yeni sifәtini 
görmüş, indi Babaxan Ziyadxanlı kimi sәslәnәn yeni adını 
eşitmişdi? Fәrq etmir sәbәb nәdir, ortada olan bu idi ki, 
1989-cu ilin faciyәvi dekabr günü o Mopassan Mirәlәmovla 
uzun, ağır danışıqlardan sonra Saday Sadıqlı alçaq bir 
boşluğun dibinә düşmüşdü.  Әn dәhşәtlisi isә indi Saday 
Sadıqlının düşdüyü o boşluqda hәtta Eçmiәdzin kilsәnin 
müqәddәs sәcdәgahı da onun işlәdiyi teatrın sәhnәsi kimi 
mәnasız vә cansıxıcı idi. 
O, qanı qaralmış, beyni donmuş halda teatrdan çıxdı. 

---