Dastlabki berilgan ma’lumotlar Kurs loyihasi uchun dastlabki ma’lumotlar №1-jadvalda berilgan

5.4 2- Variant. Kabel liniyani tanlash.
KTP-3, KTP-4, KTP-5 1-variant kabi.
KTP-7 1-variantdagi KTP-8 kabi.
KTP-8 1-variantdagi KTP-9 kabi, bunda RU6, RU7 bo‘ladi.

KTP-1:
GPP dan KTP-1gacha

S=416,8+437,8=854,6 kVA, U_n=10 kV, L= 40 m = 0,04 km
a) Hisobiy tok
I_p = 854,6 /(2 ^. 1,73 ^. 10)=24,7 A
b) Avariya toki
I_a = 854,6 /(1,73 ^. 10)=49,4 A
v) Kabelni ko‘ndalang kesim yuzasi , gde j_e = 1,2A/mm²
F=24,7 /1,2=20,6mm²
g) Kabelni yotkizishni transheyada bajaramiz 2xAASHv (3x25)
I_d.d=90 A; ΔR=40 kVt/km; K=1,76 mln. so‘m /km
d) Avariya rejimida I_d.d> I_a = 90 > 49,4 – etarli
e) YUklama koeffitsienti

K₃=24,7 90=0,27
j) Kabelni tan narxi K`=K <sup>.</sup> L <sup>.</sup> n
K`=1,76 ^. 0,04 ^. 2 = 0,14 mln. so‘m
z) Energiya isrofi
ΔW=40 ^. 0,27^2. 2 ^. 0,04=0,233 kVt
k) Energiya isrofining bir yil uchun narxi
U_PE=0,233 ^. 292302=0,0682 mln. so‘m / yil

KTP-1 dan RU1gacha

S=437,8kVA, U_n=0,4 kV, L= 80 m = 0,08 km
a) Hisobiy tok
I_p = 437,8/(4 ^. 1,73 ^. 0,4)=158,2 A
b) Avariya toki
I_a = 437,8/(2 ^. 1,73 ^. 0,4)=316,4 A
v) Kabelni ko‘ndalang kesim yuzasi , gde j_e = 1,2 A/mm²
F=158,2 /1,2 =132mm²
g) Kabelni yotkizishni transheyada bajaramiz 4xASB (3x120+1x70)
I_d.d=2x305 A; ΔR=88 kVt/km; K=4,33 mln. so‘m /km
d) Avariya rejimida 1,3 ^.I_d.d> I_a = 793 > 632,8 – etarli
e) YUklama koeffitsienti

K₃=158,2/305=0,52
j) Kabelni tan narxi K`=K <sup>.</sup> L <sup>.</sup> n
K`=4,33 ^. 0,08 ^. 4 = 1,385 mln. so‘m
z) Energiya isrofi
ΔW=88 ^. 0,52^2. 4 ^. 0,08=7,61 kVt
k) Energiya isrofining bir yil uchun narxi
U_PE=7,61^. 292302=2,226 mln. so‘m / yil

KTP-2:
GPP dan KTP-2gacha

S=1579,6+659=2238,6 kVA, U_n=10 kV, L= 96 m = 0,096 km
a) I_p = 2238,6 /(2 ^. 1,73 ^. 10)=64,7 A
b) I_a = 2238,6 /(1,73 ^. 10)=129,4 A
v) Kabelni ko‘ndalang kesim yuzasi F=64,7 /1,2=59,4mm²
g) Kabelni yotkizishni transheyada bajaramiz 2xAASHv (3x50)
I_d.d=140 A; ΔR=44 kVt/km; K=2,11 mln. so‘m /km
d) Avariya rejimida I_d.d> I_a = 140 > 129,4 – etarli
e) K₃=64,7 /140=0,46
j) K`=2,11 <sup>.</sup> 0,096 <sup>.</sup> 2 = 0,4 mln. so‘m
z) ΔW=44 <sup>.</sup> 0,46<sup>2.</sup> 2 <sup>.</sup> 0,096=1,787 kVt
k) U<sub>PE</sub>=1,787<sup>.</sup> 292302=0,5225 mln. so‘m / yil
KTP-2 dan RU2gacha
S=659kVA, U<sub>n</sub>=0,4 kV, L= 40 m = 0,04 km
a) I<sub>p</sub> = 659/(4 <sup>.</sup> 1,73 <sup>.</sup> 0,4)=238 A
b) I<sub>a</sub> = 659/(2 <sup>.</sup> 1,73 <sup>.</sup> 0,4)=576 A
v) Kabelni ko‘ndalang kesim yuzasi F=238/1,2 =198,4mm<sup>2</sup>
g) Kabelni yotkizishni transheyada bajaramiz 4xASB (3x185+1x95)
I<sub>d.d</sub>=2x345 A; ΔR=91 kVt/km; K=6,1 mln. so‘m /km
d) Avariya rejimida 1,3 <sup>.</sup>I<sub>d.d</sub>> I<sub>a</sub> = 966 < 1152 – etarli emas
e) K<sub>3</sub>=238/345=0,69
j) K`=6,1^. 0,04 ^. 4 = 0,976 mln. so‘m
z) ΔW=90 ^. 0,69^2. 4 ^. 0,04=6,856 kVt
k) U_PE=6,856^. 292302=2,004 mln. so‘m / yil
KTP-6:
GPP dan KTP-6 gacha
S=973,6+190,8+93,52=1258 kVA, U_n=10 kV, L= 176 m = 0,176 km
a) I_p = 1258/(2 ^. 1,73 ^. 10)=36,4 A
b) I_a = 1258/(1,73 ^. 10)=72,8 A
v) Kabelni ko‘ndalang kesim yuzasi F=36,4 /1,2=30.3mm²
g) Kabelni yotkizishni transheyada bajaramiz 2xAASHv (3x35)
I_d.d=115 A; ΔR=42 kVt/km; K=1,88 mln. so‘m /km
d) Avariya rejimida I_d.d> I_a = 115 > 72,8 – etarli
e) K₃=36,4 /115=0,32
j) K`=1,88 <sup>.</sup> 0,176 <sup>.</sup> 2 = 0,66 mln. so‘m
z) ΔW=42 <sup>.</sup> 0,32<sup>2.</sup> 2 <sup>.</sup> 0,176=1,514 kVt
k) U<sub>PE</sub>=1,514<sup>.</sup> 292302=0,442 mln. so‘m / yil
KTP-6 dan RU5 gacha
S=93,52kVA, U<sub>n</sub>=0,4 kV, L= 32 m = 0,032 km
a) I<sub>p</sub> = 93,52/(2 <sup>.</sup> 1,73 <sup>.</sup> 0,4)=67,6 A
b) I<sub>a</sub> = 93,52/(1,73 <sup>.</sup> 0,4)=135,2A
v) Kabelni ko‘ndalang kesim yuzasi F=67,6 /1,2=56,3 mm<sup>2</sup>
g) Kabelni yotkizishni transheyada bajaramiz 2xASB (3x50+1x25)
I<sub>d.d</sub>=165 A; ΔR=77 kVt/km; K=2,41 mln. so‘m /km
d) Avariya rejimida I<sub>d.d</sub>> I<sub>a</sub> = 165 > 135,2 – etarli
e) K<sub>3</sub>=67,6 /165=0,41
j) K`=2,41 ^. 0,032 ^. 2 = 0,15 mln. so‘m
z) ΔW=77 ^. 0,41^2. 2 ^. 0,032=0,828 kVt
k) U_PE=0,828 ^. 292302=0,242 mln. so‘m / yil
KTP-6 dan RU6gacha
S=190,8kVA, U_n=0,4 kV, L= 80 m = 0,08 km
a) I_p = 190,8/(2 ^. 1,73 ^. 0,4)=138 A
b) I_a = 190,8/(1,73 ^. 0,4)=276 A
v) Kabelni ko‘ndalang kesim yuzasi F=138/1,2=115mm²
g) Kabelni yotkizishni transheyada bajaramiz 2xASB (3x120+1x70)
I_d.d=270 A; ΔR=90 kVt/km; K=4,33 mln. so‘m /km
d) Avariya rejimida 1.3I_d.d> I_a = 358 > 276 – etarli
e) K₃=138/270=0,51
j) K`=4,33 ^. 0,08 ^. 2 = 0,693 mln. so‘m
z) ΔW=90 ^. 0,51^2. 2 ^. 0,08=3,745 kVt
k) U_PE=3,745 ^. 292302=1,095 mln. so‘m / yil

2-variant uchun kabel liniyaning texnik-iqtisodiy ko‘rsatkichlarini tanlash.

a) Kapital mablag‘:
K`_l=0,14+1,385 +0,4+0,976 +0,39+0,035+0,43+0,032+0,26+0,27+0,032+0,452++0,66+0,15+0,693 +0,59+0,12+0,19=7,2 mln. so‘m

b) Bir yilda kabel liniyadagi elektr energiya isrofi narxi:

U_pel`=0,0682+2,226+0,5225+2,004+0,46+0,021+0,33+0,009+0,45+0,28+0,013+ 0,637+0,442 +0,242 +1,095 +0,263+0,349+0,014=9,43mln. so‘m /yil


5.5. KTP va kabel liniyalar uchun texnik-iqtisodiy ko‘rsatkichlarni tanlash
Elektr ta’minotini loyihalashda texnik-iqtisodiy ko‘rsatkichlar elektr energiya bilan uzluksiz ta’minlashda va tejamkorlikda muhim ahamiyatga ega.
Texnik-iqtisodiy ko‘rsatkichlarni hisoblashda muhim ko‘rsatkichlardan materiallarni chiqimi, ya’ni elektr bilan ta’minlash inshootlarini kapital mablag‘i hisobga olinadi..
Boshqa ko‘rsatkichlariga: ekspluatatsiyaga chiqimlar, xizmat ko‘rsatishga va joriy xizmatga, shuningdek elektr bilan ta’minlashga chiqimlar kiradi..
Amortizatsiyaga chiqim quyidagi formula orkali aniqlanadi


U_a=K ^. E_a

Bu yerda E_a – amortizatsiiyani yillik koeffitsienti va, K – inshootni yoki qurilmaning elementini narxi.

Xizmat ko‘rsatishga va joriy ta’mirlashga chiqimi quyidagi formula orkali aniqlanadi
U_tr=K ^. E_tr

bunda E_tr – xizmat ko‘rsatish va joriy ta’mirlashga yillik koeffitsient.

Tejamli va effektli variantni tanlashda taqqoslash metodi kulaydir. Bu holatda o‘z xarajatlarini koplash muddati quyidagi formula orkali aniqlanadi
T_ok=(K₁ – K₂)/(U_e2 – U_e1) [yil]

Norma koidasiga asosan o‘z xarajatlarini koplash muddati T_ok=7-8 yil.

O‘z xarajatlarini koplash muddatini aniqlashda quyidagi holatlar kuzatiladi:

1. 
   AgarT_ok< T_nbo‘lsa kam ekspluatatsiya xarajatli va katta kapital mablag‘li variant tanlanadi.
   
2. 
   AgarT_ok> T_n bo‘lsa katta ekspluatatsiya xarajatli va kam kapital mablag‘li variant tanlanadi.
   
3. 
   AgarT_ok = T_nbo‘lsa ishonchliligi buyicha taqqoslanib maksadga muvofik variant tanlanadi.
   

Variant 1

a)Kapital mablag‘ K=K`+K<sub>l</sub>`=314,18+6,104 =320,3mln. so‘m

b) Bir yilda elektr energiya isrofi narxi:
U_pe=U_pe`+U<sub>pel</sub>`=32,324 +7,137 =39,461mln. so‘m /yil
v) Amortizatsiyaga chiqimi
transformator uchun E_a=0,063
U_a=K ^. E_a =314,18∙0,063=19,782 mln. so‘m /yil;
kuchlanishi10 kVgacha yerda yotkizilgan kabel liniya uchun E_a=0,03 bo‘lganini hisobga olib
U_a=K ^. E_a = 6,104^. 0,03 = 0,183 mln. so‘m/yil;
g) Xizmat ko‘rsatish va ta’mirlashga chiqim koeffitsienti
transformator uchun E_a=0,03
U_tr=K ^. E_tr =314,18∙0,03= 9,425 mln. so‘m/yil;
kuchlanishi10 kVgacha yerda yotkizilgan kabel liniya uchun E_tr=0,015 bo‘lganini hisobga olib
U_tr=K ^. E_tr = 6,104^. 0,015 = 0,091 mln. so‘m /yil
d) Ekspluatatsiyaga chiqimlar
U_e=U_pe+U_a+U_tr = 39,461+(19,782+0,183) +(9,425+0,091)=68,94 mln. so‘m
e) Keltirilgan xarajatlar E_n=0,125
Z=E_n^. K+U_e = 0,125 ^. 320,3 +68,83=108,98 mln. so‘m /yil

Variant 2

a) Kapital mablag‘ K=K`+K<sub>l</sub>`=309,8 +7,2=317 mln. so‘m

b) Bir yilda elektr energiya isrofi narxi:
U_pe=U_pe`+U<sub>pel</sub>`=34,04+9,43=43,47mln. so‘m / yil
v) Amortizatsiyaga chiqimi transformator uchun E_a=0,063 bo‘ladi va
U_a=K ^. E_a =309,8∙0,063=19,517 mln. so‘m / yil
kuchlanishi10 kVgacha yerda yotkizilgan kabel liniya uchun
E_a=0,03 bo‘ladi va
U_a=K ^. E_a =7,2∙0,03=0,216 mln. so‘m
g) Xizmat ko‘rsatish va ta’mirlashga chiqim koeffitsientini
transformator uchun E_a=0,03
U_tr=K ^. E_tr =309,8 ∙0,03=9,294 mln. so‘m/yil;
kuchlanishi10 kVgacha yerda yotkizilgan kabel liniya uchun 10 kV E_tr=0,015
U_tr=K ^. E_tr = 7,2^. 0,015 = 0,108 mln. so‘m /yil
d) Ekspluatatsiyaga chiqimlar
U_e=U_pe+U_a+U_tr = 43,47+(19,517+0,216)+ (9,294+0,108)=72,605mln. so‘m
e) Keltirilgan xarajatlar E_n=0,125
Z=E_n^. K+U_e = 0,125 ^. 317+72,605=112,23 mln. so‘m /yil

1- variant uchun o‘z xarajatlarini koplash muddati

T_ok=(K₁ – K₂)/(U_e2 – U_e1)= (320,3– 317)/(72,605– 68,94)=3,3/3,66=0,9 yil

KTP va kabel liniyalarni tanlash bo‘yicha variantlarni taqqoslash

10- jadvalda keltirilgan.

10-jadval

Taqqoslanadigan kattaliklarni nomlanishi	Begilanishi	Ulcham birligi	Variant 1	Variant 2
1. Kabel liniya soni 10 kV	10 kV	dona	12	11
2. Kabel liniya soni 04 kV	0,4 kV	dona	6	7
3. KTP soni	KTP	dona	9	8
4. KTP ni kapital mablag‘i	Kktp	mln. so‘m	314,18	309,8
5. Kabellarni kapital mablag‘i	Kl	mln. so‘m	5,972	7,2
6. KTPda energiya isrofi	Upet	mln. so‘m	32,324	34,04
7. Kabellarda energiya isrofi	Upel	mln. so‘m	7,137	9,43
8. To‘la kapital mablag‘	K	mln. so‘m	320,3	317
9. To‘liq energiya isrofi	Upe	mln. so‘m	39,461	43,359
10. Amortizatsiyaga chiqim	Ua	mln. so‘m	19,961	19,558
11. Kapital ta’mir.chiqim	Utr	mln. so‘m	9,515	9,396
12. Ekspluatatsiyaga chiqim	Ue	mln. so‘m	68,94	72,605
13. Keltirilgan xarajat	Z	mln. so‘m	108,98	112,23
14. O‘z xarajatlarini koplash muddatini	Tok	yil	0,9

Natijalar birinchi variant foydasiga bo‘lib, ichki elektr ta’minoti buyicha loyihamiz uchun 1- variantni ko‘llaymiz.