“Dasturiy injiniring” fakulteti “MA‟lumotlar tuzilmasi va algoritmlar”

1-tajriba ishi. MA‟LUMOTLARNING ODDIY SOZLANGAN TOIFALARI 
 
Ishdan maqsad: Ma‟lumotlarning oddiy sozlangan va nostandart toifalarini 
o„rganish va ularni tadqiq qilish. 
Qo„yilgan masala: C++ tilida butun, haqiqiy, belgili, mantiqiy toifadagi 
ma‟lumotlarni e‟lon qilish, nostandart toifalarni yaratish va ularga doir 
misollarning dasturini ishlab chiqish. 
Ish tartibi: 
 Tajriba ishi nazariy ma‟lumotlarini o„rganish; 
 Berilgan topshiriqning algoritmini ishlab chiqish; 
 C++ dasturlash muhitida dasturni yaratish; 
 Natijalarni tekshirish; 
 Hisobotni tayyorlash va topshirish. 
 
1.1. Ma‟lumotlar toifalari 
Ko„plab dasturlash tillarida ma‟lumotlar bazaviy va keltirilgan toifalarga 
ajratiladi. 
Ma‟lumotlarning toifalarini 1.1-rasmdagidek klassifikatsiyalash 
mumkin.
1.1-rasm. Toifalar klassifikatsiyasi 
Ma‟lumotlar toifasi 
bazaviy 
keltirilgan 
bo„sh 
skalyar 
void 
Butun sonli 
haqiqiy 
mantiqiy 
simvolli 
butun 
bool 
skalyar 
tuzilmaviy 
sanaladigan 
enum 
Ko‟rsatkichlar
murojaatlar 
toifa_nomi * 
toifa_nomi& 
classlar 
strukturalar
birlashma 
massivlar 
union 
class 
struct 
char 
wchar_t 
short 
int 
long 
float 
double 
long 
double 
bool 

---

8 
Ma‟lumotlarning ixtiyoriy toifasi qiymatlar sohasi va ular ustida bajarilishi 
mumkin bo„lgan amallar orqali tavsiflanadi. void kalit so„zi hech qanday toifaga 
ega emaslikni anglatadi. Bunday toifadagi funksiyalar hech qanday qiymatni 
qaytarmaydi. Lekin asosiy dastur tanasi, ya‟ni main() funksiyasi void toifasiga ega 
bo„lolmaydi, u int toifasida bo„lishi kerak.