Dasturiy ta’minotdir. Operatsion tizim

ОТнинг таркиби ва компоненталари

1. 
   Базавий киритиш-чиқариш тизими (BIOS - basic input output system);
   
2. 
   ОТ юкловчиси (Boot);
   
3. 
   ОТ ядроси;
   
4. 
   Қурилмалар драйверлари
   
5. 
   Буйруқли процессор
   
6. 
   Ташқи буйруқлар (файллар)
   

• 
  BIOS – бу доимий хотира қурилмасида жойлашган микродастурлар жамланманси бўлиб, қуйи даражали (элементар) киритиш-чиқариш амалаларини бажаради.
  
• 
  BIOS бир вақтнинг ўзида компьютернинг бир аппарати ҳамда ОТнинг бир қисми ҳисобланади.
  

BIOSнинг функциялари:

• 
  Компьютер юкланаётганда унинг асосий компоненталарини автоматик тестлайди;
  
• 
  Ўрнатилган ОТнинг бошланғич юкланиш блокини (юкловчисини) чақиради;
  
• 
  Узилиш хизмати ва хатоликлар хақида маълумот беради.
  

ОТ юкловчиси – бу ОТ ўрнатилган дискнинг биринчи секторида жойлашадиган кичик дастурдир.
У ОТнинг асосий файлларини хотирадан ўқиб, уларни компьютерни кейинги бошқарувини таъминлаш учун узатади.
ОТ ядроси – компьютернинг тезкор хотира қурилмасига юкланади, унда ОТ иши якунлангунига қадар қолиб, компьютерни ишлаши учун асосий юқори даражали хизматларни амалга оширади.
ОТ ядроси қуйидаги қисм тизимларга бўлинади:

• 
  файл тизими (сақлаш қурилмаларидаги ахборотларнинг жойлашувини назорат қилади);
  
• 
  хотирани бошқариш тизими (дастурларни хотирага жойлаштиради);
  
• 
  дастурларни бошқариш тизими (дастурни ишга тушириш ва ишлашини таъминлаш)
  
• 
  қурилмалар драйверлари билан боғланиш тизими
  
• 
  хатоликларга ишлов бериш тизими
  
• 
  вақт хизмати (ўрнатилган дастурларни тизим вақтини ҳақидаги ахборот билан таъминлайди)
  

Драйверлар – ташқи қурилмаларнинг физик даражада ишлашини бошқарувчи дастурлардир.
Улар компьютернинг ташқи қурилмалардан маълумотларни қабул қилади ва уларга узатади ҳамда қурилмалар хоссаларига боғлиқ бўлмаган ҳолда фойдаланувчиларга маълумотларни тақдим қиладилар
Буйруқли процессор – бу қуйидагиларни таъминловчи дастурдир:

• 
  клавиатурадан ёки буйруқли файлдан олинган буйруқларни қабул қилади ва синтактик таҳлил қилади;
  
• 
  ОТнинг ички буйруқларини бажаради (файллар билан ишловчи асосий буйруқлар – TYPE, DIR, CD …);
  
•