Davlat iqtisodiy siyosati

Past daromad	< 1,036
< 1,026
O‘rtadan quyi daromad	1 046 - 4 095	1 035 - 4 045
O‘rtadan yuqori daromad	4 096 -12 695	4 046 -12 535
Yuqori daromad	> 12 695	> 12 535

DАROMАD DАRАJАSI BO‘YICHА JАHON BАNKINING YANGI MАMLАKАT TАSNIFLАRI: 2021-2022-YILLАR (АQSH doll.)
https://blogs.worldbank.org/opendata/new-world-bank-country-classifications-income-level-2020-2021
O‘ZBEKISTONDА АHOLI JON BOSHIGА YALPI ICHKI MАHSULOT HАJMI
joriy narxlarda, ming so‘m
XALQARO MEHAT TAQSIMOTIDA IXTISOSLASHUVNING ASOSIY TURLARI
Tarmoqlar bo‘yicha ixtisoslashuv
Bunda dunyo mamlakatlari ma‘lum bir tarmoq bo‘yicha ixtisoslashadi. Masalan, Yaponiya elektronika, Germaniya texnika-texnologiya va h.k.
Tarmoq ichidagi ixtisoslashuv
Bunda dunyo mamlakatlari ma’lum bir tarmoqqa tegishli bo‘lgan sohalar bo‘yicha ixtisoslashadi. Masalan, qishloq xo‘jaligida O‘zbekiston paxta, Qozog‘iston bug‘doy yetishtirishga ixtisoslashgan.
Detallar bo‘yicha ixtisoslashuv
Bunda dunyo mamlakatlari muayyan bir tovarning tarkibiy qismlarini ishlab chiqarishga ixtisoslashadi. Masalan, BOING-747 ning detallarini 17 ta mamlakat ishlab chiqaradi.
Yaratilayotgan tovar modellari bo‘yicha ixtisoslashuv
Bunda dunyo mamlakatlari muayyan bir tovarning turli xil modellarini ishlab chiqarishga ixtisoslashadi. Masalan, GM ning ayrim modellari O‘zbekistonda ishlab chiqarilsa, boshqa modellari AQSh ning o‘zida ishlab chiqariladi.
XАLQАRO MEHNАT TАQSIMOTI (XMT)
Bu alohida mamlakatlarning tovar va xizmatlarning maʼlum turlarini ishlab chiqarish bo‘yicha ixtisoslashuvidir.
XALQARO IQTISODIY MUNOSABATLAR – jahonning turli mamlakatlari o‘rtasidagi xo‘jalik aloqalari majmuidir.
Uning asosiy ko`rinishlari
1

• tovar va xizmatlarning xalqaro savdosi

2

• kapital va chet el investitsiyalar-ning harakati

3

• ishchi kuchi migratsiyasi

4

• ishlab chiqarishning davlatlararo kooperatsiyasi

5

• fan va texnika sohasidagi ayirboshlash

6

• valyuta-kredit munosabatlari

XALQARO SAVDO – turli davlat-milliy xo‘jaliklari o‘rtasidagi tovar va xizmatlarning ayirboshlash jarayonidir. Bu esa eksport va importda o‘z ifodasini topadi
Eksport
Bu tovarlarni chet ellik mijozlarga sotish bo‘lib, bunda mazkur mamlakatlarda ishlab chiqarilgan tovar mamlakatdan tashqariga chiqariladi
Import
Bu eksportdan farq qilib chet ellik mijozlardan tovarlar (xizmatlar) sotib olib, ularni mamlakatga keltirishni bildiradi.
https://unctad.org/system/files/official-document/ditctab2020d4_en.pdf
Iqtisodiy resurslarning harakatchanligi mamlakatlar o‘rtasida, mamlakat ichidagiga qaraganda ancha past bo‘ladi.
Har bir mamlakat har xil valyutadan foydalanadi.
Xalqaro savdo siyosiy aralashuv va nazoratga mahkum bo‘lib, bu ichki savdoga nisbatan qo‘llaniladigan tadbirlardan tavsifi va darajasi bo‘yicha sezilarli farqlanadi.
Xalqaro savdoning o‘ziga xos xususiyatlari
O‘zbekiston Respublikasi tashqi savdosi, mln.AQSh doll.