Davlat iqtisodiy siyosati

XALQARO VALYUTA TIZIMINING RIVOJLANISH BOSQICHLARI
Uchinchi bosqich
Ikkinchi bosqich
Birinchi bosqich
1879-1934- yillarni o‘z ichiga olib, bunda oltin standart sifatidagi pul tizimi ustunlikka ega bo‘lgan
1944-1971- yillarni o‘z ichiga olib, bunda oltin-devizli (Breton-Vudsk tizimi deb nomlanuvchi) tizim ustunlikka ega bo‘lgan. Bu ikki tizim qayd qilinadigan valyuta kurslariga asoslangan
1971- yilda tashkil topgan bo‘lib, bu tizim boshqariladigan, suzib yuruvchi valyuta tizimi nomini oldi. Chunki davlat ko‘pincha o‘z valyutalarining xalqaro qiymatini o‘zgartirish uchun valyuta bozorining faoliyat qilishiga aralashadi.
XALQARO VALYUTA-KRЕDIT MUNOSABATLARI
Bu pulning jahon xo‘jaligida amal qilishi va turli xalqaro iqtisodiy aloqalarga (tashqi savdo, ishchi kuchi va kapital migratsiyasi, daromadlar, qarzlar va subsidiyalar oqimi, ilmiy-texnikaviy mahsulotlarni ayirboshlash, turizm va h.k.) xizmat qilishi bilan bog‘liq iqtisodiy munosabatlardir.
Valyuta kurslariga bevosita ta’sir ko‘rsatuvchi omillar
milliy daromad va ishlab chiqarish xarajatlari darajasi
milliy iste’molchilarning real xarid qilish layoqati va mamlakatdagi inflyatsiya darajasi
valyutalarga talab va taklifga ta’sir ko‘rsatuvchi to‘lov balansi holati
mamlakatdagi foiz stavkasi darajasi
valyutaga jahon bozoridagi ishonch va h. k.
Valyuta kursi
bir mamlakat valyutasining boshqa mamlakat valyutasidagi ifodalanishidir
VALYUTA-MOLIYA SOHASIDAGI DAVLATLARARO TASHKILOTLAR

• o‘ziga a’zo mamlakatlarning valyuta kursi va to‘lov balanslarini tartibga soladi, ularning valyuta-moliyaviy muammolarini hal etish maqsadida kreditlar ajratadi, rivojlanayotgan mamlakatlarning ko‘p tomonlama to‘lovlari tizimini va tashqi qarzlarini nazorat qiladi.

Xalqaro valyuta fondi (XVF) 27.12.1945-yil. Bosh ofis-Vashington. 190 ortiq davlatlar a’zo. https://www.imf.org/en/Home

• moliya bozorlarining to‘liq integratsiyalashuvini, kapitallar harakatining to‘liq erkinlashuvini, barcha valyutalarning to‘liq konvertasiyasini ta’minlash va pirovardida milliy valyutalarni yagona valyuta bilan almashtirishni nazorat qiladi.

Iqtisodiy va valyuta ittifoqi (IVI) 07.02.1992-yil, Maastrixt, Niderlandiya. 27 ta davlat a’zo. https://ec.europa.eu/info.

• XTTB tomonidan taqdim etiladigan qarzlarning asosiy qismi qarz oluvchi mamlakatlarning iqtisodiyotini tarkibiy qayta qurish imkonini beruvchi loyiha va dasturlarni amalga oshirishga yo‘naltirilgan uzoq muddatli kreditlar hisoblanadi.

Xalqaro tiklanish va taraqqiyot banki (XTTB). 1944-yil. 189 ta davlat a’zo. Vashingtonhttps://www.worldbank.org/en/who-we-are/ibrd

• Uning faoliyati ustun ravishda rivojlanayotgan mamlakatlarning xususiy sektorini moliyalashtirishga yo‘naltiriladi.

Xalqaro moliyaviy korporatsiya (XMK) 20.07.1956-yil., Bosh ofis-Vashington. 100 dan ortiq davlatlar a’zo. www.ifc.org.