Davlat tilini rivojlantirish departamenti davlat tilida ish yuritish
Yüklə 3,54 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
Muqaddima
mila yangi bosqich boshlandi, so‘z va ish birligi tamoyili rost o ‘zanlarda namoyon b o 4 la boshlamoqda. Davlatimiz rahbari tajribali tabibday tilimiz tomirlarini qo‘lida tutib, uning dard-u og‘riqlariga malham topmoqda, qaddini ozod ko‘tarishi va emin-erkin faoliyati uchun madad berish y o ilarini ko‘rsat- moqda. Mamlakatimizning milliy yuksalishday ulug‘ va ezgu maqsadlarga erishuvida ona tili - davlat tili benazir tayanch- dir. Shuning uchun ham Prezidentimiz o ‘z nutqlarida «davlat tili masalasi milliy g loyamizning asosiy tamoyillaridan bin boMishi zarun>ligini alohida uqtirdilar. 0 ‘zbek tilining ham ona tili, ham davlat tili sifatidagi taraqqiyotini ta’minlash, hech bir shubhasiz, milliy manfaat- larimiz himoyasining tamallarini tashkil etadigan muqaddas harakatlardan hisoblanadi. 0 ‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi huzuridagi Davlat tilini rivojlantirish departamen ti bugun ana shunday harakatlaming boshini qovushtirish, bu boradagi ishlarga yangicha ruh berish maqsadida faoliyat olib bormoqda. Shuningdek, o ‘zbek tilining davlat tili sifatidagi nu- fuzi va mavqeini tubdan oshirishga yo‘naltirilgan ilmiy-ama- liy tadqiqotlami qo‘llab-quwatlashi, o‘zbek tilining boy ifoda imkonlarini ko‘rsatadigan izohli va terminologik lug‘atlami nashr etish, ilmiy asoslangan yangi so‘z va atamalaming o ‘zbe- kona muqobillarini yaratish va bir xilda qo‘llanishini ta’min lash, pirivordida esa har bir fuqaro qalbida davlat tiliga ehtirom tuyg‘usini shakllantirishga alohida e ’tibor berib kelmoqda. Davlat tilining jadal joriy qilinishidagi o ‘zak masalalardan biri mamlakatimizda ish yuritish tizimini to ‘lasicha o‘zbek ti liga o ‘tkazishdan iborat. Bunda ish yuritish bolyicha turli, hat- to aniq sohalar bo‘yicha qo‘llanmalar yaratish va ko‘p nusxa- larda nashr qilish ham alohida amaliy ahamiyat kasb etadi. Ayni paytda turli soha xodimlarining ish yuritish borasidagi bilim va malakalarini muntazam oshirib borish ham zaruriy ehtiyojlardandir. Shuning uchun ham hukumatning 2020- yil 3-martdagi qaroriga muvofiq, Alisher Navoiy nomidagi 5 Muqaddima Toshkent davlat о ‘zbek tili va adabiyoti universiteti huzurida hududlardagi davlat universitetlari va pedagogika institutlari qoshida bo‘linmalarga ega bo‘lgan Davlat tilida ish yuritish asoslarini o ‘qitish va malaka oshirish markazi tashkil etildi. Kishi o ‘z fikrini aniq va ravon ifodalashi uchun tildagi uslublardan ham xabardor bo ‘lishi, kundalik so‘zlashuv tilidan tashqari, rasmiy ish yuritish tilini ham bilishi kerak. Chunki oddiy ishchimi, dehqonmi, tadbirkormi yoki ziyolimi, baribir, hech boMmaganda, ariza, tilxat yoki ishonchnoma yozishiga to ‘g ‘ri keladi. U yoki bu darajadagi korxona, muassasa yoki tashkilot rahbarining faoliyatini esa ish yuritish qog‘ozlarisiz ta saw u r etib b o ‘lmaydi. Shuning uchun ham «Davlat tili ha- qida»gi Qonunimizning o ‘zak moddalari (8-14-m oddalar)da ish yuritishning tilga aloqador jihatlari qoidalashtirilgan. Ish yuritishning bevosita asosini hujjatlar tashkil qila- di. Mazmunan, hajman va shaklan xilma-xil b o ‘lgan hujjat lar katta-yu kichik mehnat jamoalarining, umuman, kishilik jamiyatining uzluksiz faoliyatini tartibga solib turadi. Zero, hujjatlar kechagina paydo boMgan narsa emas, kishilik jam i- yati shakllanishi bilanoq bu jam iyat a ’zolari o ‘zaro munosa- batlaridagi muayyan muhim holatlami muntazam va qat’iy qayd etib borishga ehtiyoj sezganlar. Ana shu ehtiyojga javob sifatida, tabiiyki, ilk, ibtidoiy hujjatlar yuzaga kelgan. Bobilning miloddan aw alg i 1792-1750-yillardagi shohi Xammurapining adolatpesha qonunlar majmui, undan ham qadimroq shoh Ur-Nammu (miloddan aw alg i 2 1 12-2094-yil- lar)ning qonunlari1 va boshqa manbalaming mavjudligi «hujjatlar» deb ataladigan tartibot vositalarining nechog‘li olis va murakkab tarixga ega ekanligini ko‘rsatadi. Albatta, kishilik jamiyatining taraqqiyoti, ijtimoiy-iqtisodiy tuzum- laming almashinishi, aniqrog‘i, kishilar o ‘rtasidagi ijtimoiy, iqtisodiy va siyosiy munosabatlaming takomillashishi baro- barida hujjatlar ham takomil topib borgan. Bugungi kunda fanga tariximizning turli davrlarida o ‘rxun-enasoy, sug‘d, 1 Qarang: Кьера Э. Они писали на глине. - М., 1984, стр. 124. |