119
81- mashq. Matnni o‘qing, unda nimalar haqida ma’lumot be-
rilganligini izohlang, bildirishnomadan
qanday farq-
lanishini tushuntiring.
Hammaga ma’lumki, mavjud «F» navi, ayniqsa, keyin-
gi yillarda vilt kasalligi bilan juda qattiq zararlana boshladi.
Bu kasallik 1948—1949- yillardayoq yoyilgan edi. Buning
sababi: paxta maydonlariga asosan bir turdagi nav ekilib,
viltning tez yoyilishi va aytish mumkinki, ommaviy tus oli-
shiga qulay sharoit yaratib berildi. Ayniqsa, Andijon va Buxoro
viloyatlari dalalarida 1960- yillarda kasallik keng tarqaldi...
Olimlar bunga javoban viltga qarshi
turli zaharli dorilarni
ishlab chiqdilar. Bu dorilar paxta maydonlariga havodan,
yerdan turib sepilyapti. Lekin baribir kutilgan natija chiq-
mayapti.
Barcha yangi navlarga «F» g‘o‘zasiga o‘xshash faqat
madaniy urug‘largina asos bo‘ldi. Bir qarashda bu to‘g‘ri
ham, axir seleksioner o‘simlikdagi foydali xususiyatni igna
bilan quduq qaziganday misqollab, pardozlab, avloddan
avlodga o‘tkazib boradi. Shu
sababli ham yangi nav yara-
tishda, asosan, madaniy navlar poydevor bo‘ladi. Akademik
Muhiddin Jabborovichning ma’lumotlariga ko‘ra, Izboskan-
dagi tajriba uchastkasida o‘n bir yil mobaynida viltga qarshi
250 dan ortiq yangi nav sinab ko‘rilgan; G‘ijduvon, Andi-
jon, Qo‘qon va Chimboy uchastkalarida esa 150 dan ortiq
nav tekshirilgan. Bu navlarning ayrimlarigina viltga biroz
chidamli bo‘lib chiqqan. Fikrimizcha, buning sababi: o‘sha
onalik va otalik sifatida ishlatilgan urug‘larning
faqat bir-ik-
kita madaniy nav doirasida cheklanganligidir. Ularning ham-
masida so‘zsiz «F» navi ishtirok etgan. Natijada geografik va
genetik jihatdan bir-biriga juda o‘xshash navlar o‘zaro cha-
tishtirilganda olingan natija ham deyarli bir xil, ya’ni topil-
gan yangi nav viltga chidamsiz bo‘lib chiqavergan. Demak,
«F» navida kasallikning tug‘ilishi yoki yoyilishining oldini
oladigan himoya kuchi susayib ketgan. Biz mana shu tajriba
natijalaridan saboq olib hamda seleksiya
nazariyasining boshqa
muhim yo‘llariga tayanib turib, o‘zimizdagi madaniy navni
yovvoyi mexicanum naviga chatishtirish yo‘lini tanladik.
O‘. Usmonov, «Girdob» kitobidan.
www.ziyouz.com kutubxonasi
120
82- mashq. Quyidagi so‘z va qoliðlashgan birikmalar ishtirokida
gaplar tuzing.
Pedagogik kengash qarori bilan, joriy yilda, yillik hiso-
bot,
xizmat safari, davomat va o‘zlashtirish, guruh yig‘i-
lishida, ishlab chiqarish amaliyoti, rahbarlik qilmoq,
hisobot davrida, ish rejasi, 2010- yilning ...dan ...gacha,
qarorga muvofiq, malaka oshirish, topshiriq, tajriba ort-
tirmoq, bajarilmay qolmoq, yetarli shart-sharoit bo‘l-
magani uchun,
jamoat ishlarida, madaniy-ma’rifiy ish-
lar bo‘yicha.
Hisobot xizmat faoliyati yuzasidan muayyan ish,
vazifa yoki topshiriqlarning bajarilishi haqida ma’lumot
beruvchi hujjat sanaladi.
Hisobot shakl va mazmuniga ko‘ra bildirishnomaga
o‘xshash bo‘lsa-da, bunda qanday ishlar rejalash-
tirilgani, ularning bajarilish darajasi, bu yo‘ldagi kam-
chiliklar va ularni bartaraf etishga oid takliflar keng-
roq beriladi.
Ish yuritishda rejalashtirilgan ishlar,
xizmat safari
yakuni yuzasidan hisobotlar yozish keng tarqalgan.
Hisobot matni 1- shaxs nomidan yoziladi va hisobot
beruvchi tomonidan imzolanadi.
83- mashq. Hisobot matnidagi nuqtalar o‘rnini tegishli so‘z va
qo‘shimchalar bilan to‘ldirib, matnni daftaringizga
ko‘chiring.
Sizning topshiriq... binoan 10—15- sentabr kunlari Bu-
xoro shahrida xizmat safari... bo‘ldim. Bundan maqsad viloyat
gazlashtirish idorasi... xo‘jalik... xususiy xonadonlarga gaz
o‘tkaz...... ellik kilometr (diametri 30 mm) quvur yetkazib
berish... shartnoma tuzish edi.
Shartnoma tuzildi. Unga... quvurlar shu yil... 20- noyabriga...
xo‘jaligimizga keltiriladi.
Ilova: 2010- yil 15- sentabrda tuzil... shartnoma nusxa...
www.ziyouz.com kutubxonasi