Davlatiy moliya
Sug’urta faoliyatini davlat tomonidan boshqarishning xorijiy
Yüklə 8,01 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
3. Sug’urta faoliyatini davlat tomonidan boshqarishning xorijiy
davlatlardagi ko’rinishi Butun dunyo miqyosida sug’urta xizmatlarining xalqaro savdosini rivojlanishi bilan turli mamlakatlarda sug’urta faoliyatini nazorat qilishni bir qolipga solingan. 1994-yilda tashkil qilingan “Sug’urta nazorati organlari xalqaro assostiastiya” si doirasida sug’urta xizmatlari savdosini nazorat qilishning xalqaro standartlari ishlab chiqila boshlandi, bu standartlarda har bir mamlakatning milliy siyosatidan kelib chiqqan holda sug’urta bozorini nazorat qilishda ma’muriy yoki iqtisodiy metodlardan qay birini qo’llash mumkin ekanligini tanlash maqsad qilib olingan. Nazorat va boshqaruv funksiyalarini o’zida mujassam etgan ijro hokimiyatining organi maqomiga ega bo’lgan davlat sug’urta nazorati organlari sug’urta faoliyatini boshqarishda asosiy o’rinni egallaydi. Turli mamlakatlarda sug’urta nazorati organi turli vazirliklar yoki idoralar qoshida ochilgan bo’lishiga qaramasdan mustaqil ravishda harakat qilishi va qarorlar qabul qilishi darajasida bo’ladi. Ko’pgina mamlakatlarda sug’urta nazorati organi to’liq mustaqildir. AQSh da – har bir shtatda alohida sug’urta muomalalari nazorati komissarlari faoliyat yuritadi, Germaniyada – sug’urta faoliyati nazorati Federal moliya idorasi tomonidan, Fransiyada sug’urta faoliyati ustidan nazorat va boshqaruv sug’urta nazorati Komissiyasi tomonidan, Shvetsiyada – sug’urta inspektorligi tomonidan, Buyuk Britaniyada esa – bu funksiyalar savdo va sanoat Departamentiga yuklatilgan, Kanadada – sug’urta faoliyati nazorati Moliya vazirligi qoshidagi tashkilotlar tomonidan amalga oshiriladi, Rossiyada esa – davlat sug’urta nazorati Moliya bozorlari bo’yicha federal xizmati organi tomonidan olib boriladi. Yuqorida aytilganlardan bir nechta mamlakatlar sug’urta nazorati orgnalarining faoliyatiga to’xtalamiz. AQShda sug’urta sohasi har bir federal shtatning o’z nazorati ostida olib boriladi. Butun mamlakat miqyosida faoliyat yuritmoqchi bo’lgan kompaniya o’z faoliyatini 50 ta shtatning federal qonunlari, Kolumbiya umumdavlat okrugi va Puerto-Riko qonunlariga mos holga keltirishi zarur. Shundan kelib chiqadiki Sug’urta kompaniyasi 50 ta federal hokimiyatdan, Kolumbiya okrugi va Puerto- Riko hokimiyatlaridan, ya’ni umumiy hisobda 52 ta ruxsatnoma olishi kerak bo’ladi. 130 130 Адамчук Н.Г. «Мировой страховой рынок на пути к глобализации» М: Российская политическая 706 Hozirgi vaqtda Senat va Vakillar Palatasi komiteti tomonidan doimiy izlanishlar olib boriladi va sug’urtani davlat nazorati muammolari, savollari bo’yicha yig’ilishlar o’tkazilib turiladi. Federal shtat hududida Ichki daromadlar federal xizmati- IDFX (Internal Revenue Service) sug’urta kompaniyasining tashkiliy-huquqiy shakli, investistion faoliyat yo’nalishi va tizimi, soliq siyosati orqali sug’urta kompaniyalarining sug’urta zahiralari miqdoriga ta’sir qilib turadi, sug’urta xizmatlarining narxi va hayot sug’urtasi shartnomalarini ishlab chiqilishi ustidan nazorat va kuzatuv olib boradi. Sug’urta sohasini boshqaruvi bilan shug’ullanuvchi yana bir muhim organ Depozitlar sug’urtasi federal korporastiyasi – DSFK (Federal Deposit Insurance Corporation) hisoblanadi. Bu korporastiyaning vazifasi turli kredit institutlarini sug’urtasini olib borilishi ustidan nazorat qilish va mamlakatning moliyaviy bozorini barqarorligini qo’llab quvvatlashdan iborat. Aynan DSFK birinchi navbatda sug’urta nazorati bilan shug’ullanadi. Fond birjalari va qimmatli qog’ozlar bo’yicha komissiya – FBQQK s ug’urta xizmatlarini ishlab chiqish va amalga oshirishni nazorat qiladi, shu jumladan hayot sug’urtasi va rentani qamrab oladi. Davlat kapitali ishtirok etgan sug’urta kompaniyalarini nazorat qilish ham shu Komissiyaga yuklatilgan. Davlat kapitali ishtirok etgan kompaniyalar Komissiyaga moliyaviy hisobotlarini va ishchi- xodimlar haqidagi ma’lumotlarni qamrab olgan hujjatlar to’plamini topshiradi. Shu bilan bir qatorda Komissiya qimmatli qog’ozlar bilan bog’liq noqonuniy operatsiyalar, firibgarliklarga qarshi kurashishga javobgardir. Federal hokimiyatning boshqa organlari ham sug’urta faoliyatini boshqarishda qatnashadi. Masalan, Savdo departamenti, AQSh Savdo vakolatxonalari davlat departamenti harakatlarining natijasi bo’lib Amerika sug’urta kompaniyalari Shimoliy Amerika Erkin Savdo Zonasi doirasida Kanada va Meksika bozorlariga kirish huquqini qo’lga kiritishdi. Federal zahira tizimi – FZT (Federal Reserve System), Prezident tomonidan tayinlanadigan Valuta nazoratchisi (Controller of the Currency), Sug’urta qonunshunoslarining milliy konferenstiyasi Yüklə 8,01 Mb. Dostları ilə paylaş:
|