•davr nashriyoti* t o s h k e n t

R e k o rd o ‘r n a tg a n s a m o ly o tla r
Aviatsiya yoshlik davridayoq (1920-1930-yillar) samolyot g'aroyib 
narsa bo'lmay qo'ydi, aksincha ishonchli transport vositasi va havoda 
dahshatli jangchiga aylandi. 
Rekordlar o‘rnatish vaqti 
keldi - de- 
yarli har oyda samolyotlar uzoqqa uchish, ko'tarilish cho'qqisi, tezlik, 
tez ko'tarilish bo'yicha oldin erishilgan yutuqlarini yangilardilar. Biroq 
bunday vaziyatda u yoki bu sohada dunyo rekordini o'rnatish uchun 
maxsus mo'ljallangan samolyotni yaratish vasvasasi kuchli edi.
1927-yilda yosh amerikalik uchuvchi Charlz Lindbergning nomi 
olamga mashhur blib ketdi. «Rayan» firmasining uncha katta 
bo'lmagan pochta monoplanini sotib olgan Lindberg uning qanotlari 
uzunligini uzaytirdi va katta yoqilg'i baki o'm atib uni modernizatsiya 
qildi. So'ngra «Sent Luis ruhi» deb balandparvoz nom berilgan bu 
omonat, bir o'rinli samolyotida ilk marotaba, bir o'zi Atlantika okeani 
uzra uchib o'tib Nyu-Yorkdan Parijga kelib qo'ndi. Birinchi marotaba, 
hech qayerga qo'nilmasdan amalga 
oshirilgan parvoz 
33 soatu 30 
minut davom etdi, bu vaqt ichida u 5800 km masofani uchib o'tdi. 
Charlz Lindberg okeanlararo aviaaloqalar - uzoq kelajakka taalluq-
521800
X-1 raketoplanini uchirish

---

ANT-25
-
M oskva-S him oliy qutb-A Q S h parvozining qahram oni
li emasligini isbotladi. Uning nomi uzoq vaqtlar mardlik, aviatsiya va 
texnik progres yutuqlarining ramzi bo'lib qoldi.
Oradan o‘n yil o'tib Sovet Ittifoqida ham eng qisqa yo‘l - Shimo- 
liy qutb orqali AQShga 
tijorat aviaqatnovini yo‘lga 
qo'yish haqida 
fikrlar paydo bo‘la boshladi. A. N. Tupolev ANT-25 noyob samolyotini 
loyihalashtirdi, bu samolyot, shuningdek, 
РД «Рекорд дальности»
(uzoqqa uchish bo'yicha rekord) deb nom oldi. 1937-yilda uchuv- 
chilar V. P. Chkalov, G. F. Baydukov va A. V. Belyakovlardan i bo rat 
ekipaj oxirigacha benzin quyilgan samolyotni Moskva atrofidagi ae- 
rodromdan yuqoriga ko'tarishib, Shimoliy qutb orqali hech qayer­
ga qo'nmasdan AQShning g'arbiy qirg'og'i Vankuver shahriga yetib 
kelishdi. Bu qahramonlarining nomi butun dunyoga mashhur bo'lib 
ketdi. Biroq bu yo'nalish yo'lovchilarni o'ziga jalb qila olmadi. Qutb 
uchuvchisi S. A. Levanevskiy bunday parvozni qaytarib ko'rishga 
jazm qildi. U 
qutb trassasi 
- odatdagi tijorat yo'nalishi ekanligini is- 
botlamoqchi edi. Biroq, bir sutka uchganidan so'ng uning ЛБ-А sa- 
molyoti bedarakyo'qoldi.
1937) - afsonaviy shaxs. 1934-yilda u Chukotka
dengizida muz bosib qolgan «Chelyuskin» paroxodining ekipa-
jin i qutqarishda ishtirok etgan. Qutqaruv ishlarida qatnashgan
uchuvchilar Sovet Ittifoqida birinchi bo'lib «Sovet Ittifoqi Qah­
ramoni» unvoniga sazovor bo'lishgan.
Sigizmund Aleksandrovich Levanevskiy (1902-

---