Delphi tilida

Komponentalar—sinflarning nusxalari bolib. TComponent sinfining 
davomchilaridir (avlodidir). Boshqa hamma sinf nusxalari obyektlar 
deyiladi. Komponentalar bilan obyektlar orasidagi farq shundaki, 
formada komponentalarbilan (manipulatsiya qilish) ish ko‘rish mumkin, 
lekin obyekt bilan ish ko‘rish mumkin emas. Masalan, komponenta 
bolmagan TFont sinf obyektini qaraydigan bo‘lsak uni formaga 
joylashtirib bolmaydi. Komponentalar Label yoki Edit lami formaga 
joylashtirish mumkin va ulamijoylashtirishda TFont sinfturiga ktruvchi 
Font xossasidan foydalaniladi. 
VCLga kimvchi sinf TObject boshqa hamma sinflarning eng 
yuqorisi bo‘lib. obyektlami tuzish vaboshqarish imkoniniberadi. Bu 
sinfga bir necha usullar birlashtirilgan. 

63 

VCLga kiruvchi TPersistent sinfi TObject sinfidan kelib chiqadi va u 
obyektlami tashkil qilish uchun o‘zida bir necha usullami saqlaydi. 
VCLga kiruvchi TComponent sinfi barcha komponentalar 
iyerarxiyasining eng yuqorisida joylashadi. TComponent sinfi 
davomchilari vizual bolmagan komponentalar bo‘lib hisoblanadi. 
Vizual bolmagan komponentalar dastuming loyihalash bosqi-chidagi 
tashqi ko‘rinishi dasturning bajarilishi bosqichidagi ko‘rinishidan 
mutloq farq qiladi. Ayrimlari dastuming bajarilishi vaqtida umuman 
ko‘rinmaydi. TComponent sinfi vizual komponentalar uchun asos 
sinf bolib hisoblanadi. 
VCLga kiruvchi TControl sinfi katta qismdagi xossalar, usullar va 
vizual komponentalar hodisalarini ta’minlab beradi. Bular yordamida 
klaviaturadan va sichqonchadan foydalangan holda ma’lumotlarni 
ekranga chiqarish va dasturga kiritish mumkin. 
TWinControl sinfi TControl sinfining davomchisi bo‘lib. oyna 
elementlarini boshqarishni yaratish uchun ishlatiladi. 
TGraphicControl sinfi TControl sinfining davomchisi bo‘lib. grafik 
elementlarini boshqarish uchun ishlatiladi. TGraphicControl sinfining 
asosiy a’zolari quyidagilardir: Shape —geometrik figura; PaintBox — 
rasm chizish uchun panel; Image —tasvir; Bevel —uch olchovli 
ramka. TGraphicControl sinfi bitta usul va bitta xossaga ega.