Delphi tilida

V. DELPHI MUHITIDA GRAFIKA YA MULTIMEDIA 
5.1. Delphining grafik imkoniyatlari 

Delphi dasturchigagrafik dasturlar sxemasi, chizmava illyustratsiyalar
yaratishga imkon beradi. Dastur grafikani obyekt (forma yoki Image 
komponentasi) yuzasiga chiqaradi. Obyekt yuzasiga canvas xossasi mos 
keladi. Obyekt yuzasiga grafik element (to‘g‘ri chiziq, aylana, 
to‘rtburchakva hokazo) chiqarish uchun bu obyektning canvas xossasiga
mos usul qo‘llash lozim. Misol uchun Forml.anvas. Rectangle 
(10,10,100,100) instruksiyasi dastur oynasida to‘rtburchak chizadi. 

Chizish sohasi 

Yuqorida ko‘rilgan canvas xossasi —TCanvas tipidagi obyektdir. 
Grafik primitivlami chiqarish usullari Canvas xossasini a i abstrakt chizish 
sohasi deb qaraydi. Chizish sohasi alohida nuqtalar —piksellardan 
iborat. Piksel holati uning gorizontal (X) va vertikal (Y) koordinatalari 
bilan aniqlanadi. Chap yuqoripiksel koordinatalari (0,0). Koordinatalar 
yuqoridan pastga va chapdan o‘ngga qarab o‘sib boradi. 
Soha o‘lchovlarini image komponentasining Height va width 
xossalari va formaning ClientHeight va Clientwitdth xossalari orqali 
aniqlash mumkin. 

Qalam 

Qalam geometrik figuralami chizish uchun ishlatiladi. Chiziq 
ko‘rinishi Tren obyektining quyidagi jadvalda ko‘rsatilgan xossalari 
orqali aniqlanadi. 
Tren (qalam) xossalari: 

Quyidagi jadvalda color xossasining qiymati sifatida beriluvchi 
nomlangan konstantalar sanab o‘tilgan. 

118 

Color xossasining qiymatlari: 

Rang 
Konstanta 

Olive 
clNavy 
clPurple 
clTeal 
clGray 

Timko‘k 
Pushti 

Ko‘kish havorang 

clFuchsia 

Och yashil
Ko‘k (zangori)
Och pushti 

Chiziq qalinligi width xossasi orqali piksellarda beriladi. 
Chiziq turini style xossasi belgilaydi. Quyidagi jadvalda chiziq 
turini belgilovchi nomlangan konstantalar sanab o‘tilgan. 
Style xossasining qiymatlari: 

Konstanta 
psSolid 
psDash 
psDot 
psDashDot 
psDashDotDot 
psClear 
Chiziq ko‘rinishi 
Uzluksiz chiziq 
Punktir chiziq, uzun shtrixlar 
Punktir chiziq, qisqa shtrixlar
Punktir chiziq, uzun va qisqa
shtrixlar ketma-ketligi
Punktir chiziq, bitta uzun va ikkita qisqa
shtrixlar ketma-ketligi
Chiziq aks etmaydi 

Mode xossasi chiziq rangining fon rangiga munosabatini ko‘rsatadi. 
Odatda chiziq rangi Pen.Color xossasining qiymati bilan belgilanadi. 
Dasturchi chiziq uchun fon rangiga nisbatan invers rang berishi 
mumkin. Bu holda hatto chiziq va fon rangi bir xil berilgan bo‘lsa 
ham chiziq ajralib turadi. 
Quyidagi jadvalda Mode xossasining qiymati sifatida ishlatish 
mumkin bolgan konstantalar berilgan. 
Mode xossasining qiymatlari: 

Konstanta 
pmBlack 
pmWhite 
pmCopy 
pmNotCopy 
pmNot 
Chiziq rangi 
qora, Pen. Color xossasining qiymatiga bog‘liq emas
Ok, Pen. Color xossasi qiymatiga bog‘liq emas 
Chiziq rangi Pen. Color xossasi qiymatiga bog‘liq
Chiziq rangi Pen. Color xossasi qiymatiga invers
Chiziq rangi sohaning mos nuqtasi rangiga invers 

119