Delphi tilida

Chlqlitl 

Yechimlar 

76 

Hodisa va uni qayta ishlash. Yaratilgan forma ilovaning qay tarzda 
ishlashini ko‘rsatib beradi. Formadagi buyruq tugmachalari biror ish 
bajarishi uchun ular sichqonchada ko‘rsatilib chiqillatiladi. 
Sichqonchada tugmachani chiqillatish (bosish) hodisaga misol bolib. 
u ilovaning ishlash jarayonida hosil boladi. Bu yerda hodisa so‘zini
yuz beradigan jarayon deb tushunish kerak. 
Hodisalarga javob Delphida ulaming qayta ishlovchi protseduralar 
ko‘rinishida tashkil qilinadi. Turbo Pascal tilida yoziladigan bu 
protseduralar hodisa qayta ishlovchisi («o6pa6omHK») deb ataladi. 
Delphi avtomatik ravishda qayta ishlovchiga ikkita qismdan iborat 
nom beradi. Birinchi qism nom formani, obyektga kiruvchilarni o‘z 
ichiga olib, ikkinchi qism nom esa aynan obyekt o‘zini va qayta 
ishlovchini aks ettiradi. Bizning misolimizda forma nomi —Forml, 
birinchi buymq tugmasi nomi «hisob» — Buttonl, qayta ishlovchi 
nomi esa — Click. Endi Begin va End orasiga qayta ishlovchi 
bajaruvchi Pascal tilidagi operatorlarni quyidagi protsedurada kiritish
mumkin. Bu protsedura «hisob» tugmasini ikki marta tez-tez 
chiqillatish bilan ekranga chaqiriladi. 
Procedure Tforml.Buttonlclick(Sender:Tobject); 

If a=0 Then 

Else Begin 

77 

+Chr(13)+’xl= ’+Sl+ 

Keltirilgan dastur matnida Turbo Pascalning oddiy Read va Write 
(Kiritish va chiqarish) operatorlari ishlatilmagan. 0 ‘zgaruv-chilar 
qiymatini kiritish tahrirlash maydonidan Text xossasiga murojaat qilish 
bilan amalga oshiriladi. Kiritilgan o‘zgaruvchilar qiymati matn bolgani 
uchun ular Val funksiyasi yordamida raqamga o‘tkaziladi. Kvadrat 
tenglamaning ildizlari xl va x2 lar qiymatlari Str funksiyasi orqali 
mos ravishda sl va s2 o‘zgaruvchilarga matnli qilib uzatiladi. Natijani 
ekranga matn ko‘rinishida berish uchun Label6. Caption metkasiga 
qiymat qilib yuboriladi. 
Xuddi shunday «yangi» va «chiqish» tugmachalari uchun ham 
qayta ishlovchi protseduralarini tashkil qilish kerak. Ulaming matnlari 
quyidagi ko‘rinishga ega.