Denov tadbirkorlik va pedagogika instituti aniq va tabiiy fanlar fakulteti matematika va informatika yoʻnalishi


Agar qanariq K.ning barcha yokdari bir ismli muntazam koʻpburchaklar va barcha



Yüklə 154 Kb.
Pdf görüntüsü
səhifə2/5
tarix20.12.2022
ölçüsü154 Kb.
#76583
1   2   3   4   5
geometriya mustaqil 1

Agar qanariq K.ning barcha yokdari bir ismli muntazam koʻpburchaklar va barcha 
koʻpyokli burchaklari teng boʻlsa, bunday K. muntazam K. deyiladi. Hammasi boʻlib beshta 
muntazam K. mavjud boʻlib, ular tetraedr, kub, oktaedr, dodekaedr (oʻnikkiyoq) va 
ikosaedr (yigirmayoq)lardir. Dodekaedr va ikosaedr ham xuddi kub va oktaedr singari 
oʻzaro bogʻliq, yaʼni dodekaedr yoklarining markazi ikosaedr uchlari boʻladi va aksincha. 
Fazoda besh xil muntazam K. mavjudligi ajoyib faktdir, chunki tekislikda 
muntazamkoʻpburchaklar soni cheksiz koʻp.
Hamma muntazam K. Yunonistonda maʼlum boʻlgan. Yevklidning mashhur "Negizlar"ining 
13-kitobi ana shularga bagʻishlangan (qarang Yevklid "Negizlari"). Bu K.ni, koʻpincha, 
Platon jismlari deb atashadi. Yunonistonning buyuk olimi Platon bu jismlardan toʻrttasini 
olamning 4 elementiga oʻxshatgan: tetraedr — olov, kub — yer, ikosaedr — suv, oktaedr — 
havo. Byoshinchi K. — dodekaedrni esa butun olam tuzilishining belgisi, "beshinchi 
mohiyat" deb atashgan.
Muntazam ko’pyoqlarning xajmlari


Fazoviy geometrik shaklga ega bo‘lgan jismlardan biri ko‘pyoqlik bo‘lib, u hamma 
tomonidan tekis ko‘pburchaklar, ya’ni yoqlar bilan chegaralanadi 
Uch va undan ortiq tekisliklarning o‘zaro kesishish chizig‘i ko‘pyoqlikning qirrasi deyiladi. 
Ko‘pyoqlikning ikki qo‘shni qirralari orasidagi tekislikning (AED) qismi esa ko‘pyoqlikning 
yonlari deyiladi.
Bizga ma’lumki, uchta tekislik o‘zaro bitta nuqtada kesishadi. Bitta nuqtada kesishuvchi 
uchta va undan ortiq sondagi tekisliklar bilan chegaralangan ko‘pyoqlik piramida deyiladi
AB, AC, va AE lar piramidaning yon qirralari, A nuqta piramidaning uchi va Δ BAC, Δ CAD 
va Δ EAB lar piramidaning yon yoqlari deyiladi. Chizmalarni o‘qishni osonlashtirish 

Yüklə 154 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin