Denov tadbirkorlik va pedagogika instituti Boshlang`ich ta`lim yo`nalishi 5bt-s-22-guruh talabasi



Yüklə 37,23 Kb.
səhifə8/8
tarix03.06.2023
ölçüsü37,23 Kb.
#124443
1   2   3   4   5   6   7   8
Fe`llarning nisbat kategoriyasi (ma`ruza matni)

Fe’l mayllari sinonimiyasi. Fe’l mayllarini hosil qiluvchi affikslar nutq talabiga ko‘ra o‘zaro sinonim sifatida ham ishlatiladi(3)
1. Xabar maylidagi fe’l buyruq-istak mayli manosini ifodalashda ishlatiladi: Qani, yigitlar, ketdik! Kechagi qiliqlaring uchun bugun hech yoqqa chiqmaysan, tushundingmi!
2. Xabar maylidagi fe’l shart mayli vazifasida qo‘llanadi: Va’da berdingmi-bajar. Boshga bir ish tushdimi, yagona yo‘l- uni jasorat bilan yengishdir.
3. Buyruq-istak maylidagi fe’l xabar mayli vazifasida ishlatiladi: Bolani o‘qitish o‘rniga xizmatingizni qildiring, yana urdiring! Sizda insof bormi? (xizmatingizni qildiribsiz, urdiribsiz)
4. Buyruq–istak maylidagi fe’l shart mayli vazifasida qo‘llanadi: Kimlardir mehnat qilsin-u, rohatini siz ko‘rasizmi?! Avval qo‘ng‘iroq chalsin, keyin hammamiz birga tashqariga chiqamiz.
5.Shart maylidagi fe’l xabar mayli ma’nosini ifodalashga xizmat qiladi: Kenjaboyning o‘g‘li yugurib kelsa-yu, to‘ni bilan sumkasini qo‘limga tutqazsa bo‘ladimi? (O.) (qo‘limga tutqazdi).
6. Shart maylidagi fe’l buyruq-istak mayli vazifasida qo‘llanadi: Sabr qilsang, g‘o‘radan halvo pishar (sabr qil, g‘o‘radan halvo pishadi).
ZARURIY ADABIYOTLAR:



  1. Ш. Шоабдураќмонов, М.Асқарова, А.Ќожиев, И.Расулов, Х.Дониёров Ќозирги ўзбек адабий тили. 1-қисм.Т., «Ўқитувчи» 1980.

  2. Ўзбек тили грамматикаси. 1-том. Т., «Фан» 1975.

  3. У.Турсунов, Ж.Мухторов, Ш.Раќматуллаев Ќозирги ўзбек адабий тили. Т., «Ўқитувчи» 1992.

  4. М.Мирзаев, С.Усмонов, И.Расулов Ўзбек тили. Т., «Ўқитувчи» 1978.

Yüklə 37,23 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5   6   7   8




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin