Denov Tadbirkorliv va Pedagogika instituti Tadbirkorliv va boshqaruv fakulteti Iqtisodiyot (tarmoqlar va sohalar)8-iq-20 guruh talabasi Jo`rayev Sardorbekning Innavatsion Iqtisodiyot Fanidan Mustaqil ishi

 Jahon tajribasida bozor iqtisodiyotiga otishning barcha yollari birlashtirilib, quyidagi uchta asosiy turga bolinadi:

•  Jahon tajribasida bozor iqtisodiyotiga otishning barcha yollari birlashtirilib, quyidagi uchta asosiy turga bolinadi:

 1) rivojlangan mamlakatlar yoli;
2) rivojlanayotgan mamlakatlar yoli:
3) sobiq sotsialistiq mamlakatlar yoli;
4) sotsializm goyalarini samarali bozor iqtisodiyotini vujudga keltirish mexanizmi bilan qoshib olib borish yoli (Xitoy, Vetnam).

Soliq stavkasini belgilash bir qator tamoyillarga asoslanadi.

• Soliq stavkasini belgilash bir qator tamoyillarga asoslanadi.
• Naflilik tamoyili — turli shaxslardan, ularning soliqlar hisobiga moliyalashtiriladigan dasturlardan foydalanishi darajasiga qarab turlicha soliq undirilishi kerakligini bildiradi.
• Toʻlovga layoqatlilik tamoyili — soliq miqdori soliq toʻlovchining boyligi va daromadlari darajasiga mos kelishi zarur. Boshqacha aytganda, soliq solish daromadlarning adolatli taqsimlanishini taqozo qilishi zarur.
• Adolatlilik tamoyili — daromadlari va hukumat dasturlaridan foydalanish darajasi boʻyicha teng boʻlgan kishilar teng miqdorda soliq toʻlashi zarur.
• Soliq boʻyicha imtiyozlar qonunchilik bitimlarida belgilangan tartib va sharoitlar asosida oʻrnatiladi. Amaliyotda soliq imtiyozlarining quyidagi turlari keng tarqalgan:
• — obʼektlarning soliq olinmaydigan eng kam darajasini belgilash;
• — soliq toʻlashdan alohida shaxs yoki maʼlum guruhlarni (masalan, urush fahriylarini) ozod qilish;
• — soliq darajasi stavkasini pasaytirish;
• — soliq olinadigan summadan chegirish;
• — soliqli kredit (soliq olishni kechiktirish yoki soliq summasini maʼlum miqdorga kamaytirish).va uni hizmat qiladi

O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASINING QONUNI SOLIQ VA BUDJET SIYOSATINING 2023-YILGA MO‘LJALLANGAN ASOSIY YO‘NALISHLARI QABUL QILINGANLIGI MUNOSABATI BILAN O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASINING AYRIM QONUN HUJJATLARIGA O‘ZGARTISH VA QO‘SHIMCHALAR KIRITISH TO‘G‘RISIDA Qonunchilik palatasi tomonidan 2022-yil 27-dekabrda qabul qilingan Senat tomonidan 2022-yil 28-dekabrda ma’qullangan Mamlakatimizni ijtimoiy-iqtisodiy jihatdan jadal rivojlantirish, tadbirkorlikni qo‘llab-quvvatlash hamda buning teng raqobat sharoitlarini yaratish maqsadida soliq yukini pasaytirish va soliq to‘g‘risidagi qonunchilikni yanada takomillashtirish bo‘yicha choralar ko‘rilmoqda. Mazkur Qonunda 2023-yil uchun soliq siyosatining asosiy yo‘nalishlari belgilanib, ularda qo‘shilgan qiymat solig‘i bo‘yicha soliq stavkasining pasaytirilishi, ayrim toifadagi soliq to‘lovchilar uchun foyda solig‘idan va ijtimoiy soliqdan imtiyozlar berilishi, aylanmadan olinadigan soliq bo‘yicha soliq stavkalarining unifikatsiya qilinishi, mutlaq summada belgilangan soliq stavkalarining kutilayotgan inflatsiya darajasidan kelib chiqqan holda indeksatsiya qilinishi, shuningdek budjetga to‘lanishi lozim bo‘lgan soliqlarning to‘liq yig‘ilishiga qaratilgan soliq ma’muriyatchiligiga oid choralar nazarda tutilmoqda. Bundan tashqari, foydalanilmayotgan obyektlarga, shuningdek mazkur obyektlar bilan band bo‘lgan yer uchastkalariga nisbatan mol-mulk solig‘ining va yer solig‘ining oshirilgan stavkalarini qo‘llash tartibi bekor qilinmoqda. Ushbu Qonun 2023-yil va keyingi yillar uchun Davlat budjetini tayyorlashda nazarda tutilgan soliq siyosati choralarini amalga oshirish uchun zarur huquqiy sharoitlar yaratilishiga xizmat qiladi. 1-modda. O‘zbekiston Respublikasining 2016-yil 20-yanvarda qabul qilingan O‘RQ-400-sonli Qonuni bilan tasdiqlangan O‘zbekiston Respublikasining Bojxona kodeksi (O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisi palatalarining Axborotnomasi, 2016-yil, 1-songa ilova; 2017-yil, № 9, 510-modda; 2018-yil, № 4, 224-modda, № 7, 433-modda, № 10, 670-modda; 2019-yil, № 1, 5-modda, № 2, 47-modda, № 5, 267-modda, № 9, 589-modda, № 10, 671-modda, № 12, 880-modda; 2020-yil, № 10, 593-modda; 2021-yil, 4-songa ilova, № 10, 969-modda; 2022-yil, № 2, 75-modda, № 7, 666-modda) 297-moddasi ikkinchi qismining 9-bandi chiqarib tashlansin.