Kedi ve köpeklerde diabetes mellitus
Yüklə 384,28 Kb. Pdf görüntüsü
|
|
Etiyoloji: Diabetes mellitusun oluşumunda genetik ve
çevre faktörlerinin önemli etkisi vardır (6, 17, 33, 34). Diabetes mellitus daha çok dört yaş ve üzerindeki köpeklerde görülmekle birlikte yavru köpeklerde de nadiren görülmektedir. Kedilerde daha çok orta yaşlı ve yaşlı olanlarda hastalık bildirilmektedir (11, 14, 17, 19, 34, 35). Hastalık köpeklerde yaklaşık olarak % 0.2 oranında görülür ve dişi köpeklerde insidans erkeklere göre daha fazladır (9, 14, 27, 34, 35). Kedilerde ise % 0.5 oranında görülür. Bu hayvanlarda hastalığın insidansı erkeklerde daha yüksektir (9, 11, 23, 27, 34).
23
Şimşek A ve Ark. Kedi ve Köpeklerde Diabetes Mellitus … Dicle Üniv Vet Fak Derg
2008: 1 (1):23-28 Genetik faktörlerle birlikte, diyet, fiziksel inaktivite, ilaçlar (19, 20, 36, 37) ve obesite hastalığın oluşumunda etkilidir (6,10, 20, 23, 27). Multifaktöriyel olduğu düşünülen bu hastalıktan pankreatitis önemli derecede sorumlu olup, travma, yangı, enfeksiyon, neoplazi ve otoimmunite pankreas hastalıklarına yol açan başlıca nedenlerdir (9, 17, 18, 38). Langerhans adacıklarındaki hücrelerin köpeklerde şiddetli pankreatitis, kedilerde ise amiloidosis sonucu yıkımlanmaları nedeniyle yeteri miktarda insülin üretilemez. Kronik nüksedici pankreatitiste hem endokrin, hem de ekzokrin hücrelerinin kaybı ve bunların yerini fibröz bağdokunun alması Diabetes mellitusa yol açar (6, 9, 24). Hiperadrenokortizmli çoğu köpekte insüline dirençli sekunder Diabetes mellitus görülür. Bunun yanında kedi ve köpeklerde glukokortikoid veya progestinlerin uzun süreli uygulaması da Diabetes mellitusa predispozisyon oluşturabilir (4, 6, 9). Kronik steroid fazlalığı glukoneogenezisi ve buna bağlı olarak insülin talebini arttırır, uzun süreli ve fazla miktarda insülin sekresyonu sonucunda da ß-hücreleri dejenere olurlar (4). Köpeklerde progesteron; hiperglisemi ve insülin direnci ile sonuçlanan büyüme hormonunun salınımına yol açar. Kedilerde ise progesteronun bu etkisi bildirilmemektedir (9, 19). Glukagon, epinefrin, norepinefrin, ACTH ve kortizol gibi stres hormonları diabeti şiddetlendirir (12, 17, 35, 36, 39). Bazı subklinik diabetlerin sadece stres sonucu oluştuğu bunun yanında üreminin de insülin gereksinimini arttırarak diabete neden olabildiği bildirilmektedir (4). Yüklə 384,28 Kb. Dostları ilə paylaş:
|