Dərs vəSAİTİ Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirinin
məsələlərin işıqlandırılmasında və təhlilində KİV-in o
Yüklə 2,55 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
məsələlərin işıqlandırılmasında və təhlilində KİV-in o
qədər də səmərəli olmayan fəaliyyəti özünü onda büruzə verir ki, onlar iqtisadi siyasətin mühüm problemlərinin səmərəli həlli yollarını vaxtında müəyyənləşdirə bilmirlər. Əlbəttə, bu və ya digər iqtisadi problemlərlə bağlı fikir müxtəlifliklərində müəyyən çatışmazlıqlara rast gəlinməsə də, ictimai inkişafın ontoloji və qnoseoloji sıçrayışlarının təhlilində də elə bir nəzərəçarpacaq irəliləyişlər əldə edilməmişdir. Ona görə də KİV-in sözügedən istiqamətdə fəaliyyətinin spesifik aspektlərinin araşdırılması mühüm elmi və praktik əhəmiyyət kəsb edir. Bunun üçün ilk addım kimi müasir dövrün qlobal iqtisadi problemlərinin mahiyyətini və dinamikasını araşdırmaq, dərk etmək, daha sonra isə iqtisadi islahatlar prosesində mətbuatın iştirakının tarixi təcrübəsinə və əldə olunan nəticələrə müraciət etmək tövsiyə olunur. Sosial-humanitar fənnlər arasında iqtisadi nəzəriyyə xüsusi yer tutur. Bu, müasir insanın həyatının sözün həqiqi mənasında iqtisadiyyatla çulğalaşması və müəyyən olunması ilə izah edilir. Əgər cəmiyyətdə iqtisadi baxımdan hər şey qaydasındadırsa, burada məmnunluq, qayda-qanun və əmin-amanlıq hökm sürür. Ona görə də hər bir insanın sağlam iqtisadi düşüncəyə və iqtisadi mədəniyyətə malik olması vacibdir. Rasional iqtisadiyyatla bağlı qanun və 101 prinsipləri bilmək insanlarda inam və əminlik, mürəkkəb iqtisadi prosesləri düzgün qiymətləndirməyə və optimal qərarlar qəbul etməyə imkan yaradır. Əlbəttə, dünyada iqtisadi mədəniyyətə və biliyə malik insanlar çoxdur, lakin yalnız onların ümumi iqtisadi ideya ətrafında birləşmələri, bəşəri iqtisadi mədəniyyətə sahib olmaları planetimizdə qlobal iqtisadi problemlərin qarşısını qətiyyətlə ala bilər və bu sahədə KİV-in rolu misilsizdir. Qlobal iqtisadi problemlər nədir, onları hansı səbəblər doğurur və bu mürəkkəb vəziyyətdən çıxış yolları hansılardır? Bu suallara cavab tapmaq üçün hər şeydən öncə dünya ölkələrinin və müasir qlobal problemlərin təsnifatlarının verilməsi vacibdir. Müasir bəşəriyyət 6 milyarddan çox insandan, mindən artıq böyük və kiçik xalqlardan, müxtəlif iqtisadiyyat, mədəniyyət və sosial- siyasi həyat təzahürlərindən ibarət bir toplumdur. Bu toplum həmçinin təxminən 230 ölkə və ərazilərdən ibarətdir və onların böyük əksəriyyəti suveren, yəni siyasi və iqtisadi cəhətdən müstəqil dövlətlərdir. Nəhəng bir mexanizmi xatırladan bu sistem son dərəcə çoxçeşidli, mürəkkəb və ziddiyyətli olduğuna görə onu təşkil edən institutların təsnifatını vermək də bir o qədər çətindir. Ancaq, ölkələrin ümumi sosial-iqtisadi əlamətlərinə əsaslanaraq, onları şərti olaraq aşağıdakı 5 əsas qrupa bölmək olar: Yüklə 2,55 Mb. Dostları ilə paylaş:
|