Dərs vəsaiti Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyinin 27

Laboartoriya iĢi 5.  
Qanın plazma və formalı elementlərə ayrılması. 
Qan  plazma  və  formalı  elementlərdən  ibarətdir.  Qanın  55-
60%-ni plazma, 40-45%-ni formalı elementlər təşkil edir (şəkil 2). 
Plazmanın tərkibində 90-92% su, 8-10% quru maddə olur. Qanın 
zülallarına albuminlər, qlobulinlər və fibrinogen aiddir. 
ĠĢ  üçün  lazımdır:  sitrat  qan,  sentrifuqa  və  onun  sınaq 
şüşələri. 
ĠĢin  gediĢi.  Sentrifuqanın  sınaq  şüşələrinə  sitrat  qan  töküb 
sentrifuqada  3000-4000  dövrlərdə  10  dəqiqə  fırladılır.  Plazma  və 
formalı elementlərin  həcm  nisbətinə fikir verilir  və  nəticə  dəftərə 
yazılır. 
 
Şəkil 2. Qаnın fоrmаlı еlеmеntləri 
 
İnsandan az və çox miqdar qan yeməkdən əvvəl götürülür. Az 
miqdar  qan  sol  əlin  IV  barmağından  alınır.  Bu  məqsədlə  xususi 
hazırlanmış  birdəfəlik  skarifikatorlardan  istifadə  edilir.  Birinci 

---

17 
damcı  pambıqla  silinir.  Sonrakı  damcılar  EGS-ni,  eritrositlərin, 
leykositlərin, hemoqlobinin (HB) miqdarını təyin etmək üçün, qan 
yaxması  hazırlamaq  üçün  istifadə  olunur.  Qan  götürüldükdən 
sonra barmağın ucuna yod məhlulunda isladılmış pambıq qoyulur 
və  xəstə  onu  sıxır.  Çox  miqdar  qan  götürmək  üçün  dirsək 
venalarından  istifadə  edilir.  Biokimyəvi  analiz  üçün  venadan  20 
ml qan götürülür.