Dərs vəsaiti Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyinin 27

Laboratoriya iĢi 6.  
Qanda eritrositlərin və leykositlərin miqadarının təyini  
 Qanın  formalı  elementlərinin  (eritrositlərin  və  leykositlərin) 
miqdarı 1 mm
3 
qanda saymaqla təyin edilir. 1 mm
3
 qanda eritrosit-
lərin  miqdarı  milyonlarla,  leykositlərin  miqdarı  isə  minlərlə  he-
sablanır. Normada sağlam kişidə 1 mm
3
 qanda 4,5-5 mln., qadında 
isə 4-4,5 mln. eritrosit olur. İnsanın cəmi qanında 25 trln. eritrosit 
olur.  
Heyvanlardan  az  miqdarda  qanı  qulağın  xırda  damarlarından 
götürmək olar; xəzdərili heyvanlardan -pəncədən (barmaqdan), quy-
ruğun  ucundan;  toyuqlardan  -pipikdən  və  saqqaldan;  ördək  və 
qazlardan -pəncənin yumşaq yerindən; siçanlardan -quyruqdan. Çox 
miqdarda qan qaramaldan, qoyun  və  keçidən,  atlardan,  dəvələrdən, 
camışlardan,  marallardan  vidaci  venadan  xüsusi  iynələrin  vasitəsi 
ilə  alınır;  donuzlardan  -quyruq  venasından  (quyruğun  ucunu  kəs-
məklə və  ya onun ventral səthində damarları kəsməklə), qulağın iri 
damarlarından, və ya kranial boş venadan; itlərdə -arxa ətrafın safen 
venasından və  ya  ön ətrafın saidin dərialtı venasından;  tülkülərdən 
və  şimal  tülkülərindən  -plantar  venadan;  dovşanlardan-qulaq  vena-
sından; hind donuzlarından – ürəkdən; toyuqlardan - qanadın daxili 
səthinin  venasından  (şəkil  3)  və  ya  ürəkdən;  bаlıqlаrdаn  -  quyruq 
аrtеriyаsındаn (şəkil 4) və yа ürəkdən.  
 

---

18 
 
Şəkil 3. Quşdаn qаn аlınmаsı. 1-qаnın аlınmа nöqtəsi. 
 
 
 
Şəkil 4. Bаlığın quyruq аrtеriyаsındа qаn аlınmаsı 
 
Heyvanlarda  yaşından,  cinsindən,  məhsuldarlıqdan,  ilin  fəs-
lindən  və  başqa  faktorlardan  asılı  olaraq  onların  miqdarı  dəyişir. 
Qanın  formalı  elementlərinin  miqdarının  təyini  diaqnostik  əhə-
miyyətə malikdir. 
Eritrositlərin funksiyaları: 1)Oksigeni ağ ciyərlərdən toxuma-
lara  daşıyır;  2)Karbon  qazını  toxumalardan  ağ  ciyərlərə  daşıyır; 
3)Qida  maddələrinin  daşınmasında  iştirak  edİr;  4)  Qanın  pH-nın 
sabit  saxlanmasında  iştirak  edir;  5)  Orqanizmdə  immunitetin 
əmələ gəlməsində iştirak edir. 
Qanda eritrositlərin və hemoqlobinin miqdarının azalması qan 
azlığı (a n e m i y a) xəstəliyinə səbəb olur.